اندیکاتورها از ابزارهای قدرتمند در تحلیل تکنیکال هستند که می‌توانند مکمل تحلیل‌های ما باشند و نقاط خرید و فروش مناسب را برای ما فیلتر کنند. در این میان RSI یکی از بهترین اندیکاتورها است که تقریبا در بیشتر استراتژی‌های سودده مورد استفاده قرار می‌گیرد و بدون شک یکی از محبوب‌ترین ابزارها در تحلیل تکنیکال است. در آموزش اندیکاتور RSI به بررسی فرمول، نحوه خرید فروش با آن و هم‌چنین مبحث واگرایی‌ها خواهیم پرداخت. حتما در ادامه مطلب همراه ما باشید تا به کمک این اندیکاتور سیستمی پرسودتر برای خود ایجاد کنید.

اندیکاتور RSI چیست؟

اندیکاتور RSI یا همان شاخص قدرت نسبی از دسته اسیلاتورهای مومنتوم در بازار است که می‌تواند اطلاعات مهمی در مورد قدرت روند، خریداران و فروشندگان در بازار به ما بدهد. همان طور که می‌دانید اسیلاتورها دسته‌‌ای از اندیکاتورها هستند که بین دو محدوده بالایی و پایینی نوسان می‌کنند. این دسته از اندیکاتورها بیشتر سعی دارند میزان هیجان معامله‌گران و قدرت حرکات قیمت را نشان بدهند.

البته در آمورش اندیکاتور RSI که در ادامه بررسی می‌کنیم، می‌توانید مشاهده کنید که این ابزار اطلاعات بسیار کامل‌تری در مورد سطوح بازار در اختیار شما قرار می‌دهند و می‌توانند تحلیل‌های شما را تایید و یا رد کنند‌. RSI معمولا در پایین چارت قیمتی قرار می‌گیرد که میان دو سطح صفر و صد نوسان می‌کند.

به صورت کلاسیک در این اندیکاتور سطوح ۳۰ و ۷۰ به عنوان دو سطح مهم در نظر گرفته می‌شوند که عبور از آن‌ها می‌تواند اطلاعاتی را در مورد خرید و یا فروش بیش از حد در اختیار ما بگذارد. با عبور نشانگر اندیکاتور از سطح ۷۰ به بالا، وارد اشباع خرید می‌شویم که می‌تواند هشداری برای خرید هیجانی و برگشت روند باشد.

در نقطه مقابل، عبور اندیکاتور به زیر سطح ۳۰، فروش هیجانی معامله‌گران را نشان می‌دهد و در این محدوده احتمال برگشت و صعودی شدن قیمت بیشتر می‌شود. البته این موارد به صورت کلاسیک گفته شده است، اما نحوه سیگنال‌گیری و خرید و فروش می تواند بسته به نوع استراتژی متفاوت باشد.

چیزی که RSI آن را بررسی می‌کند، شدت تغییرات اخیر قیمت است تا به این شکل مشخص کند آیا روندی صعودی در پیش است یا نزولی.

کاربرد اندیکاتور RSI

اندیکاتور‌ها از ابزارهایی هستند که کمک می‌کنند تا بازار و تغییرات قیمت را دقیق‌تر ببینیم و بتوانیم تصمیمات صحیح‌تری بگیریم. این ابزارها بیشتر به عنوان مکمل برای کاهش ریسک و تایید و یا رد تحلیل‌های انجام شده، استفاده می‌شوند. اندیکاتور RSI معمولا در بازار‌های بدون روند عملکرد بهتری دارد و سیگنال‌هایی که می‌دهد اعتبار و دقت بیشتری دارد. این اسیلاتور معمولا به صورت خطی که در حال نوسان است، در پایین چارت نمایش داده می‌شود. به مانند قیمت می‌توان خطوط روند و حمایت و مقاومت را بر روی این نوسان‌گر رسم کرد و انتظار واکنش قیمت را در صورت همزمانی با سطوح برگشتی در چارت داشت.

گاهی شکست سطوح حمایت و یا مقاومت در RSI سریعتر از شکست در قیمت ایجاد می‌شود که با مشاهده آن می‌توان حرکت بعدی را تا حدود زیادی حدس زد. البته باید منتظر نمایان شدن پارامترهای تایید شکست هم بود تا ریسک انجام معامله کاهش پیدا کند. هم‌چنین با استفاده از این اسیلاتور می‌توانید شکست‌های واقعی ایجاد شده در قیمت را هم از شکست‌های کاذب فیلتر کنید و به این ترتیب با اطمینان بیشتری وارد معامله بشوید.

اگر همزمان با شکست سطح مهم در چارت، اندیکاتور RSI از سطح ۵۰ عبور کند و همزمان با پولبک به زیر سطح ۵۰ نرسد، به احتمال زیاد شکست ایجاد شده در چارت واقعی است. همان طور که می‌دانید در بازارهای مالی هیچ چیزی قطعیت ندارد و به همین دلیل هم است که هیچ استراتژی نمی‌تواند دقت صد در صدی داشته باشد.

کاربردی دیگری که برای اندیکاتور RSI وجود دارد، بحث واگرایی‌ها است. واگرایی‌ها می‌توانند همزمان با سطوح مهم در چارت، در مورد ادامه روند قیمت اطلاعات مهمی را در اختیار معامله‌گران بگذارند. واگرایی‌ها در حقیقت تفاوت در حرکت قیمت و نوسانگر RSI هستند که به چهار نوع مختلف تقسیم می‌شوند. از آن‌جایی که این اندیکاتور شاخص قدرت نسبی است و سرعت تغییرات قیمت را اندازه‌گیری می‌کند، می‌توان از واگرایی‌ها نشانه‌های ضعف و یا قدرت روند برای ادامه حرکت را تشخیص داد. اما در کنار موارد گفته شده، شناسایی مناطق اشباع خرید و یا فروش از مهم‌ترین کاربردهای اندیکاتور RSI هستند که با توجه به دو سطح مهم ۳۰ و ۷۰ در این اندیکاتور محاسبه می‌شوند.

به شکل کلاسیک، RSI بالای ۷۰ به عنوان محدوده اشباع خرید و محدوده زیر ۳۰ به عنوان اشباع فروش شناخته می‌شود. محدوده اشباع فروش نشان می‌دهد که قیمت بی‌رویه کاهش پیدا کرده است، از این رو پس از آن انتظار می‌رود که تقاضا به سمت دارایی افزایش پیدا کند و به باعث رشد آن بشود. در نقطه اشباع خرید این موضوع برعکس است. اما افرادی هم هستند که این توضیحات کلاسیک که عموما در رفرنس‌ها ذکر می‌شوند را قبول ندارند. همان طور که می‌دانید، RSI مومنتوم قیمت را در گذشته نشان می‌دهد. پس عبور آن به بالای سطح ۷۰ نشان می‌دهد که هیجان و قدرت خرید خریداران زیاد است و از این رو در این شرایط می‌توان انتظار حرکات بزرگ را داشت.

این موضوع در تناقض با چیزی است که در رفرنس‌ها ذکر می‌شود. در مورد اشباع فروش هم چیزی عقیده‌ای وجود دارد. اما به طور کلی باید در سطوح اشباع در جهت روند معامله کرد، اما منتظر برگشت قیمت هم بود و با خروج نوسانگر از ناحیه اشباع و تایید برگشت روند قیمت، در جهت عکس وارد معامله شد.

فرمول محاسبه اندیکاتور RSI

اندیکاتور RSI به عنوان شاخص قدرت نسبی شناخته می‌شود، به این معنا که قدرت خریداران و فروشندگان را نسبت به یکدیگر می‌سنجد. در حقیقت چیزی که این نوسان‌گر اندازه‌گیری می‌کند، سرعت تغییرات قیمت است. افزایش نوسانگر به معنای این است که اکثر معامله گران در موقعیت سود قرار دارند و در نقطه مقابل کاهش نوسانگر،  زیان‌ده شدن بخش بیشتری از حساب معامله‌گران را نشان می‌دهد.

چیزی که RSI اندازه می‌گیرد، سرعت تغییرات قیمت در گذشته است. این بازه زمانی به صورت پیش فرض ۱۴ روز در نظر گرفته می‌شود، اما می‌تواند بسته به نوع تحلیل در بازه‌های متفاوت دیگری هم انتخاب بشود. معمولا تمام محاسبات در این اندیکاتور به صورت خودکار انجام می‌شود و شاید برای استفاده در چارت خود چندان نیاز به دانستن فرمول نداشته باشید.

اما آشنایی با نحوه محاسبات زیاد هم بدون مزیت نیست و می‌تواند شما را با اندیکاتور RSI آشنا‌تر کند‌‌. ابتدا نیاز به محاسبه میانگین سود و میانگین ضرر است. این دو پارامتر از تقسیم روزهای مثبت بر بازه زمانی که معمولا ۱۴ روز است، محاسبه می‌شود.

همان طور که می‌دانید در روزهای مثبت قیمت پایانی و یا بسته شدن سهم بیشتر از قیمت آغازین است. این موضوع برای میانگین ضرر به صورت کمتر بودن قیمت پایانی از قیمت آغازین است. از تقسیم این دو میانگین، پارامتری به نام RS به دست می‌آید. سپس با استفاده از فرمول دوم مقدار نهایی شاخص قدرت نسبی محاسبه می‌شود.

در آموزش اندیکاتور RSI، نحوه محاسبه نوسانگر اهمیت کمتری دارد، اما هدف نهایی از این بررسی این است که دقیق‌تر متوجه بشوید مقدار نهایی چه پارامتری از تغییرات قیمت را نشان می‌دهد.

آموزش اندیکاتور RSI: تنظیمات

همان طور که اشاره شد، تنظیمات اندیکاتور RSI به صورت پیش فرض ۱۴ روز محاسبه می‌شود که این تنظیمات توسط وایلدر پیشنهاد شد. اما می‌توان این دوره را بسته به سبک معاملاتی تغییر داد. معمولا نوسانگر این اندیکاتور در پایین چارت نمایش داده می‌شود که در آن امکان تغییر تنظیمات پیش فرض وجود دارد. همانند چارت قیمتی، می‌توان نوسانگر RSI را در دوره‌های مختلف بررسی کرد. بسته به سبک معاملاتی یعنی کوتاه و یا بلند مدتی، امکان تغییر در دوره زمانی وجود دارد. بررسی دوره‌های مختلف می‌تواند حرکات بعدی قیمت را قابل پیش‌بینی‌تر کند. علاوه بر این امکان تغییر در تنظیمات دیگر اندیکاتور RSI وجود دارد.

می‌توانید بسته به سلیقه و یا استراتژی، در این اندیکاتور، تغییرات مختلفی را اعمال کنید. در آمورش اندیکاتور RSI، به صورت کامل در مورد تغییر این تنظیمات صحبت می‌کنیم. همان طور که می‌دانید دو سطح ۳۰ و ۷۰ سطوح مهمی در اندیکاتور RSI هستند که محدوده‌های اشباع خرید و یا فروش بر اساس آن مشخص می‌شود. اما در برخی از استراتژی‌های معاملاتی تنها به سطح ۵۰ و یا سطوحی دیگری که نوسانگر به آن واکنش زیادی داده است، توجه می‌شود. می‌توان در تنظیمات این اندیکاتور، سطوح ۳۰ و ۷۰ را حذف کرد و سطوح جدیدی مشخص کرد.

هم‌چنین در مورد نحوه نمایش خط نوسانگر هم می‌توان تغییراتی در رنگ و پس زمینه ایجاد کرد. این موارد کمک می‌کنند تا اندیکاتور شخصی‌سازی بشود.

انواع روش های نوسان گیری در اندیکاتور RSI

یکی از بهترین اندیکاتورها برای نوسان‌گیران، اندیکاتور RSI می‌باشد که می‌تواند در صورت ترکیب با تحلیل تکنیکال، موقعیت‌های فوق‌العاده جذابی ایجاد کند‌. در نوسان‌گیری، هدف استفاده از سودهای کوچک است، به همین دلیل باید به سرعت زمان ورود و خروج مناسب را پیدا کرد. این اندیکاتور می‌تواند زودتر از چارت، در مورد حرکات آینده قیمت هشدار بدهد و به همین دلیل برای نوسان‌گیری بسیار مناسب است. در آموزش اندیکاتور RSI قصد داریم تا بیشتر در مورد روش‌های خرید و فروش با این ابزار صحبت کنیم.

شکست خط میانی 50

نوسانگر RSI در محدوده ۰ تا ۱۰۰ در حال نوسان است که سطح ۵۰ به عنوان خط میانی شناخته می‌شود و می‌تواند سیگنال‌های خرید و یا فروش بسیار معتبری ایجاد کند. هم‌چنین این سطح می‌تواند برای تایید شکست‌های انجام شده، استفاده بشود. اگر در نمودار، یک سقف قیمتی شکسته شود و به طور همزمان اندیکاتور RSI از سطح ۵۰ عبور کند و در پولبک هم به زیر ۵۰ بازنگردد، به احتمال زیاد شکست واقعی است.

برخی از تریدر‌ها پله اول خرید خود را در صورت مناسب بودن سایر پارامترهای چارت، در این مرحله انجام می‌دهند و با ورود اندیکاتور به ناحیه ۷۰ خرید خود را تکمیل می‌کنند. البته این موضوع ممکن است در تضاد با چیزی باشد که به صورت کلی برای محدوده‌های اشباع خرید و یا فروش گفته می‌شود.

همیشه نباید به دنبال ورود نشانگر RSI به محدوده‌های اشباع منتظر برگشت روند باشیم. گاهی برای مدتی قیمت در شرایط اشباع خرید و یا فروش می‌ماند و حتی جهش‌های اصلی خود را هم در این ناحیه انجام می‌دهد. به همین دلیل برخی از معامله‌گران همزمان با ورود به محدوده اشباع خرید، شروع به باز کردن موقعیت‌های خرید بیشتر می‌کنند. اما خروج از این محدوده می‌تواند یک سیگنال منفی برای برگشت روند باشد که با عبور نشانگر RSI به زیر محدوده ۵۰ تایید می‌شود.

در آموزش اندیکاتور RSI معمولا مناطق اشباع خرید و یا فروش به عنوان مناطق پر ریسک برای ورود به معامله در جهت همان روند شناخته می‌شود، اما همان طور که اشاره شد این محدوده‌ها می‌توانند حتی فرصت بهتری برای معامله باشند. البته برای کاهش ریسک نباید تنها به اندیکاتور RSI توجه کرد و باید به حرکات قیمت در چارت هم توجه کرد.

failure swing (نوسان ناقص)

نوسان ناقص یکی از روش‌های نوسان‌گیری در اندیکاتور RSI است که البته امکان دارد سیگنال را کمی با تاخیر صادر کند و از این رو بخشی از سود از دست برود. اما به دلیل اعتبار و قدرت بالا می‌تواند یکی از بهترین استراتژی‌ها برای این کار باشد. نوسان ناقص دو نوع صعودی و نزولی دارد که سیگنال‌هایی در مورد خرید و یا فروش ایجاد می‌کند. در سیگنال صعودی، اندیکاتور از محدوده اشباع فروش خارج شده و خط ۳۰ را به سمت بالا می‌شکند. نوسانگر پس از تشکیل قله‌ای زیر خط ۵۰ مجدد به سمت پایین حرکت می‌کند اما این بار وارد محدوده اشباع فروش نمی‌شود و با تشکیل یک کف بالاتر، به سمت بالا حرکت می‌کند و قله قبلی را می‌شکند.

در اینجا معمولا اندیکاتور خط ۵۰ را هم می‌شکند و یک سیگنال صعودی قوی ایجاد می‌کند. احتمال موفقیت این روش بسیار زیاد است اما مشکل تاخیر در ارائه سیگنال است. نوسان ناقص منفی هم می‌تواند به شکل دیگری یک سیگنال فروش قوی و حتی بازگشت روند ایجاد کند. در این روش اندیکاتور RSI از محدوده اشباع خرید خارج می‌شود که همین موضوع نشان از کاهش قدرت و هشدار اولیه برای نزول قیمت دارد. اندیکاتور پس از ثبت یک کف پایین‌تر، مجدد به سمت بالا حرکت می‌کند اما این بار موفق به ورود به محدوده اشباع خرید نمی‌شود و از آن محدوده مجدد به سمت پایین حرکت می‌کند.

در این حرکت رو به پایین مجدد، اندیکاتور کف قبلی خود را می‌شکند و حتی به زیر سطح ۵۰ می‌رود که یک سیگنال قوی فروش ایجاد می‌شود.

استفاده از حمایت و مقاومت در اندیکاتور RSI

حمایت و مقاومت در آموزش اندیکاتور RSI یکی از مباحث مهم هستند که سیگنال‌های پرسودی صادر می‌کنند. حمایت و مقاومت در این اندیکاتور می‌تواند خطوط روند و یا همان حمایت و مقاومت استاتیک ساده باشد‌. در تایم فریم های پایین حمایت و مقاومت‌‌های بیشتری قابل شناسایی است، اما به همان نسبت اعتبار کمتری دارند؛ چرا که معمولا برخورد کمتری با آن‌ها صورت گرفته است. اما در تایم فریم‌های بالاتر سیگنال‌ها با خطای کمتری صادر می‌شوند و معتبرتر هستند. شکست محدوده‌های ذکر شده می‌تواند موقعیت‌های خرید و یا فروش مناسب ایجاد کند.

نحوه دریافت سیگنال خرید و فروش از طریق خطوط روند

استفاده از خطوط روند یکی از بهترین روش‌ها برای دریافت سیگنال در اندیکاتور RSI است که اصول آن همانند اصول خطوط روند در تحلیل تکنیکال است. علاوه بر چارت می‌توانید در نمودار این اندیکاتور که معمولا در پایین چارت نمایش داده می‌شود، خطوط روند را رسم کنید و با استفاده از آن‌ها سیگنال‌های خرید و یا فروش دریافت کنید. البته باید توجه داشته باشید که اندیکاتورها برای دید بهتر به داده‌های قیمتی ایجاد شده‌اند، از این رو نباید به عنوان یک ابزار اصلی برای خرید و فروش استفاده بشوند. در استفاده از خطوط روند می‌توان نوسانگر را در بازه‌های زمانی مختلف بررسی کرد. طبیعتا در بازه‌های بلند‌تر، نوسانات کمتر و خطوط رسم شده اعتبار بیشتری دارند.

برای رسم خطوط روند نیاز به دو کف و یا دو سقف خواهید داشت که در آن‌ها نشانگر RSI واکنش نشان داده است. گاهی خطوط رسم شده در این اندیکاتور با خط روند در چارت و یا حمایت و مقاومت‌های آن همزمان می‌شود که در این صورت می‌توان با استفاده از RSI زودتر حرکات بعدی قیمت را حدس زد. طبیعتا هر چه نوسانگر اندیکاتور با خط رسم شده برخورد بیشتری داشته باشد، آن خط اعتبار بالاتری پیدا خواهد کرد و شکست آن می‌تواند نشانه ایجاد روندی قوی باشد. هر یک از شکست‌ها در روندهای صعودی و یا نزولی می‌تواند سیگنال خرید و یا فروش خاصی ایجاد کند.

فرض کنید که قیمت نزدیک به منطقه حمایتی و یا کف خاصی است و به شکل همزمان خط RSI هم به خط روند تشکیل شده نزدیک می‌شود. شکست خط روند در شاخص قدرت نسبی می‌تواند احتمال شکست حمایت در چارت را تقویت کند و به همین ترتیب، برگشت نوسانگر از خط روند احتمال برگشت قیمت از منطقه حمایتی را بیشتر می‌کند. البته باید منتظر ماند تا پارامترهای بیشتری حرکت بعدی قیمت را تایید کند. شکست خطوط مهم خصوصا در تایم فریم‌های بالا در اندیکاتور RSI می‌تواند احتمال شکست منطقه حمایتی در چارت را تقویت کند.  آموزش RSI در فارکس و استفاده از سیگنال‌های خرید و فروش آن می‌تواند موقعیت‌های معاملاتی با بازه سود مناسب ایجاد کند‌، از این رو باید با نحوه سیگنال‌گیری از آن آشنا باشید.

دریافت سیگنال خرید و فروش از واگرایی منفی

همیشه تغییرات قیمت با اندیکاتور RSI یکسان نیست و این همان جایی است که واگرایی‌ها ایجاد می‌شوند. واگرایی‌ها انواع مختلفی دارند که در آموزش اندیکاتور RSI با آن‌ها آشنا می‌شوید، اما چیزی که اهمیت دارد نحوه خرید و فروش با آن‌ها است. واگرایی منفی می‌تواند دو نوع معمولی و مخفی داشته باشد که در هر کدام باید به شکل متفاوتی عمل کرد. در واگرایی منفی معمولی، روند قیمت صعودی است و قیمت سقف جدید‌تری را ثبت می‌کند. همین موضوع ممکن است بسیاری از معامله‌گران را نسبت به خرید بیشتر دارایی ترغیب کند‌. اما در اندیکاتور RSI سقف جدیدی تشکیل شده است که این سقف پایین‌تر از سقف قبلی خود است.

این عدم هماهنگی نشان می‌دهد که واگرایی منفی رخ داده است و احتمالا به پایان روند صعودی فعلی نزدیک شده‌ایم. همانند همه ابزارهای موجود در تحلیل تکنیکال، این روش هم قطعی نیست و امکان رد شدن آن وجود دارد. ضعیف شدن روند قبلی همیشه با تشکیل روندی جدید برخلاف روند قبلی همراه نیست و ممکن است پس از اصلاح کوتاه و یا بلند مدت، مجدد روندی در همان جهت شکل بگیرد. پس با بروز واگرایی منفی می‌توان سیو سود کرد و منتظر تایید قیمت برای حرکت بعدی بود. در صورت تایید برگشت روند مانند تشکیل کفی پایین‌تر از کف قبلی، می‌توان موقعیت‌های خرید باز را بست و وارد موقعیت فروش شد.

اما واگرایی منفی می‌تواند به شکل دیگری هم باشد که به آن واگرایی مخفی منفی می‌گویند. در این واگرایی قیمت در روند نزولی در حال حرکت است و طبیعتا انتظار می‌رود که سقفی پایین‌تر ثبت بشود. اما در اندیکاتور RSI حرکتی ناهماهنگ با قیمت انجام می‌شود که سقف جدیدی بالاتر ایجاد می‌شود. در این واگرایی روند نزولی همچنان ادامه پیدا می‌کند، هر چند که قدرت خریداران بهبود پیدا کرده است. بنابراین به دنبال مشاهده چنین واگرایی بهتر است وارد پوزیشن فروش شد و یا بر موقعیت‌های فروش باز افزود.

دریافت سیگنال خرید و فروش از واگرایی مثبت

واگرایی مثبت نوع دیگری از واگرایی است که در آموزش اندیکاتور RSI مورد بررسی قرار می‌گیرد. واگرایی مثبت می‌تواند همانند واگرایی منفی دو نوع معمولی و مخفی داشته باشد. واگرایی مثبت از نوع معمولی غالبا در انتهای یک روند نزولی ایجاد می‌شود که در آن قدرت خریداران افزایش پیدا می‌کند و به همین دلیل انتظار داریم که روند فعلی به انتهای خود نزدیک شده باشد. در این حالت غالبا روند نزولی در حال نزدیک شدن به یک سطح حمایتی است که از آن سطح می‌تواند روند نزولی به یک روند خنثی و یا صعودی تبدیل بشود.

بنابراین به دنبال این روند می‌توان منتظر واکنش قیمت به سطح حمایتی بود تا در صورت واکنش قیمت به حمایت، وارد موقعیت خرید شد. واگرایی مثبت مخفی هم نوع دیگری از واگرایی مثبت است که در یک روند صعودی دیده می‌شود. در این حالت هر چند که اندیکاتور RSI کفی پایین‌تر ثبت می‌کند، اما قیمت در حال ادامه روند صعودی است. این موضوع نشان می‌دهد که با وجود کاهش قدرت خریداران، اما همچنان تمایل بازار به ادامه صعود قیمت و ثبت سقف و کف‌های بالاتر است. بنابراین به دنبال تشکیل این واگرایی می‌توان بر موقعیت‌های خرید اضافه کرد و یا اینکه در اصلاح‌های انجام شده و محدوده‌های مناسب وارد موقعیت‌های جدید شد.

انواع واگرایی در اندیکاتور RSI

واگرایی‌ها یکی از مهم‌ترین مباحث در تحلیل تکنیکال هستند که می‌توانند قبل از تغییر روند هشدارهایی را در مورد آن بدهند. البته همیشه با وقوع واگرایی نباید منتظر تغییر روند بود و امکان دارد که این حرکت خلاف جهت قیمت، تنها یک اصلاح کوتاه مدت باشد. این اتفاق معمولا به دلیل تفاوت حرکات قیمت در چارت و اندیکاتور RSI رخ می‌دهد و انواع مختلفی دارد که در آموزش اندیکاتور RSI بیشتر بررسی می‌شود. به طور کلی واگرایی‌ها می‌توانند معمولی و یا مخفی باشند که هر کدام به دو نوع مثبت و یا منفی تقسیم می‌شوند.

واگرایی معمولی مثبت

این واگرایی در یک روند نزولی دیده می‌شود که می‌تواند نشانه‌هایی از پایان روند فعلی و یا ضعف آن باشد.

این واگرایی در یک روند نزولی دیده می‌شود که می‌تواند نشانه‌هایی از پایان روند فعلی و یا ضعف آن باشد. پس از هر واگرایی نباید منتظر تغییر روند باشید و امکان دارد روند فعلی تمام بشود و پس از یک اصلاح، روندی جدید در همان جهت شکل بگیرد. واگرایی معمولی مثبت زمانی دیده می‌شود که قیمت در یک روند نزولی کفی پایین‌تر ثبت کند اما نشانگر اندیکاتور RSI کف بالاتری ایجاد می‌کند. همان طور که می‌دانید، این اندیکاتور قدرت خریداران و فروشندگان را به صورت نسبی بیان می‌کند.

به همین دلیل تشکیل یک کف بالاتر نشان می‌دهد که قدرت نزول کاهش پیدا کرده است که همین موضوع اولین نشانه‌ها برای ضعف روند را نشان می‌دهد. در واگرایی (+RD) احتمالا تریدر‌ها به سمت باز کردن موقعیت‌های خرید بروند. البته باید توجه داشت که واگرایی نباید به تنهایی یک استراتژی معاملاتی بشود و بهتر است پس از وقوع آن، به دنبال نشانه‌های دیگر برای تغییر روند بود تا احتمال موفقیت معامله بیشتر بشود.

واگرایی معمولی منفی

واگرایی (RD-) در یک روند صعودی ایجاد می‌شود و می‌تواند نشانه‌هایی از تضعیف روند فعلی و حتی برگشت روند هم بدهد. زمانی که قیمت در چارت یک سقف جدید و بالاتر ثبت می‌کند اما نشانگر RSI سقف پایین‌تر می‌زند، واگرایی معمولی منفی ایجاد می‌شود. این واگرایی نشان می‌دهد که روند صعودی فعلی دیگر قدرت مناسبی ندارد و از این رو می‌توان منتظر روند معکوس حتی برای مدت کوتاه بود. به دنبال ایجاد واگرایی منفی و تایید سایر موارد در چارت تحلیل تکنیکال، می‌توان وارد موقعیت فروش شد.

واگرایی مخفی مثبت

برخلاف دو واگرایی قبلی که تا حدودی نشانه‌هایی از اتمام روند فعلی داشتند، بروز واگرایی مخفی مثبت می‌تواند به معنای ادامه روند فعلی باشد. واگرایی مخفی مثبت زمانی ایجاد می‌شود که قیمت کف بالاتری ثبت کند اما در اندیکاتور RSI کف پایین‌تری ایجاد بشود. هر چند که قدرت خریداران کاهش پیدا کرده است، اما همچنان تمایل بازار به ادامه روند صعودی است و به همین دلیل قیمت کف‌های جدید ایجاد می‌کند.

واگرایی مخفی منفی

واگرایی مخفی منفی زمانی ایجاد می‌شود که در یک روند نزولی قیمت سقف پایین‌تری را ثبت کند اما به طور همزمان این سقف در اندیکاتور بالاتر ثبت بشود. با اینکه در سقف جدید شاخص قدرت نسبی افزایش پیدا کرده است، اما همچنان غلبه با فروشندگان بوده و تمایل به فروش وجود دارد. پس انتظار می‌رود که همچنان روند نزولی ادامه پیدا کند. پس معمولا این واگرایی فرصتی ایجاد می‌کند تا معامله‌گران بر موقعیت‌های فروش خود اضافه کنند.

واگرایی‌ها در محدوده‌هایی که پیش‌بینی حرکت قیمت با شک همراه می‌شود، می‌توانند ادامه حرکت را قابل پیش‌بینی‌تر کنند.

مقایسه اندیکاتور RSI با دیگر اندیکاتورها

همیشه اطلاعاتی در چارت وجود دارند که از چشم تحلیل‌گران دور می‌مانند که می‌توانند باعث ورود به یک موقعیت اشتباه در بازار بشوند. اندیکاتورها با استفاده از فرمول‌های ریاضی این اطلاعات مهم را به صورت بسیار ساده‌تر نمایش می‌دهند. این ابزارها انواع مختلفی دارند که هر یک پارامتر خاصی از بازار مانند شتاب قیمت، قدرت روند، حجم و غیره را اندازه‌گیری می‌کنند. RSI یکی از همین ابزارها است که به بررسی شتاب روند حرکتی قیمت می‌پردازد، از این‌رو می‌تواند سریعتر نشانه‌های پایان روند را نمایان کند. اصولا اندیکاتورها بسته به اطلاعاتی که نمایش می‌دهند به چهار دسته مومنتوم، روند نما، نوسان‌نما و حجمی تقسیم می‌شوند. RSI جزو اندیکاتورهای مومنتوم یا اسیلاتور است که در آن اطلاعات به صورت خطی که بین دو محدوده در حال نوسان است، نشان داده می‌شود.

این ویژگی مختص به اسیلاتورها است و بنابراین نباید انتظار داشت که در تمام اندیکاتورها اطلاعات به شکل نوسانی بین دو محدوده مختلف نمایش داده بشود. تفاوت دیگری که می‌توان میان RSI و سایر اندیکاتورها یافت، به نحوه نمایش آن بازمی‌گردد. برخی از این ابزارها مانند ایچیموکو و یا میانگین متحرک‌‌ها بر روی چارت نمایش داده می‌شوند، این در حالی است که RSI به صورت جداگانه در پایین چارت قرار می‌گیرد. در آموزش اندیکاتور RSI که در بخش‌های قبلی بررسی شد، در مورد نحوه تغییر تنظیمات این اندیکاتور صحبت شد که به کمک آن می‌توانید به راحتی تغییرات مد نظر خود را اعمال کنید. شناسایی مناطق اشباع خرید و یا فروش تنها در تعداد محدودی از اندیکاتورها از جمله شاخص قدرت نسبی نمایش داده می‌شود.

البته که استراتژی افراد مختلف نسبت به این محدوده متفاوت است، اما معمولا چنین مناطقی می‌توانند کمک زیادی برای ورود و یا خروج به موقع از بازار داشته باشند. واگرایی از دیگر موضوعات مهمی است که می‌توان به خوبی آن را در اندیکاتور RSI مشاهده کرد. البته برای واگرایی می‌توان از MACD و اندیکاتورهای دیگر هم استفاده کرد، ولی معمولا این RSI است که برای این کار استفاده می‌شود. به طور کلی نوسانات در این اندیکاتور وابسته به زمان می‌باشد، این یعنی اگر بازه کوتاه انتخاب بشود، نوسانات بیشتر و اگر بازه بلندتری انتخاب بشود، نوسان افزایش پیدا می‌کند. این در حالی است که در برخی از اندیکاتورهای دیگر، معمولا بازه زمانی همان تنظیمات پیش فرض می‌باشد، چراکه در آن‌ها بهترین بازدهی ایجاد می‌شود.

از نظر زمان ارائه سیگنال هم، تفاوتی میان RSI و دیگر اندیکاتورهای بازار مشاهده می‌شود. همه ابزارهای بازار نمی‌توانند قبل از تغییرات در چارت، روند آینده را پیش‌بینی کنند. گروهی معمولا پس از ایجاد تغییرات در قیمت واکنش می‌دهند و به نوعی تایید کننده رفتارهای تحلیل‌گران هستند. اما RSI جزو اندیکاتورهای پیشرو است که معمولا قبل از وقوع تغییرات در چارت احتمال آن را پیش‌بینی می‌کند. همان طور که مشاهده می‌کنید تفاوت‌های زیادی وجود دارند که اندیکاتور RSI را در بازار متمایز می‌کند.

نتیجه‌گیری

اندیکاتور RSI به بررسی مومنتوم حرکت صعودی و نزولی قیمت می‌پردازد و بازدهی را به صورت نوسانگری در پایین چارت نمایش می‌دهد. این اندیکاتور کمک می‌کند تا تحلیل‌های انجام شده اعتبار بیشتری پیدا کنند و به همین دلیل استفاده از آن فرصت‌های سودده تری ایجاد می‌کند. در آموزش اندیکاتور RSI انواع روش‌های نوسان‌گیری و خرید و فروش با استفاده از این ابزار را بررسی کردیم. اکنون می‌توانید با بررسی روش‌های گفته شده یک استراتژی با موفقیت بالا برای خود ایجاد کنید.

سوالات متداول

۱. بازدهی کدامیک از تنظیمات RSI بالاتر است؟

در این اندیکاتور پیش فرض بازه زمانی ۱۴ روزه است که در آن بهترین عملکرد را خواهد داشت.

۲. اندیکاتور RSI چه چیزی را نشان می‌دهد؟

شاخص قدرت نسبی، قدرت روند و حرکات شکل گرفته در بازار را به نشان می‌دهد.

۳. آیا سیگنال‌های اندیکاتور RSI قابل اعتماد است؟

RSI یکی از قدرتمندترین اندیکاتورها است، اما استفاده از سایر ابزار تحلیل تکنیکال کمک می‌کند تا سیگنال‌های این اندیکاتور فیلتر شده و درصد خطای کمتری داشته باشد.

با بهره‌گیری از مطالب ارائه شده در سایت آکادمی شامی، می‌توانید همه اطلاعات لازم برای شروع و حرفه‌ای شدن در حوزه معامله‌گری را به دست بیاورید. پیشنهاد ما به شما استفاده از آموزش معامله‌گری کربن است. همچنین اگر نیاز به مشاوره دارید مشاوران آکادمی شامی آماده ارائه خدمات و مشاوره رایگان به شما هستند. برای درخواست مشاوره لطفا فرم زیر را پر کنید تا در اسرع وقت با شما تماس گرفته شود.