اوراق مشتقه یا Derivatives، اصطلاحی است که هنگام مطالعه مباحث مالی، به کرات با آن برخورد پیدا می‌کنیم. اما منظور از این اصطلاح چیست؟ خب اوراق مشتقه ابزاری مالی است که ارزش خود را از یک دارایی دیگر می گیرد. از آنجایی که ارزش اوراق مشتقه از سایر دارایی‌ها ناشی می‌شود معامله‌گران حرفه‌ای تمایل دارند به خرید و فروش آن‌ها بپردازند تا ریسک معملاتی خود را به نحوی جبران کنند. با این حال، برای سرمایه‌گذاران با تجربه کمتر، ابزارهای مشتقه می‌توانند اثر معکوس داشته باشند و سبد سرمایه‌گذاری آن‌ها را بسیار پرریسک‌تر کنند. اما چگونه؟ پاسخ این سوال در ادامه نوشتار ما آورده شده.

اوراق مشتقه چیست؟

اوراق مشتقه قراردادهای مالی پیچیده‌ای هستند که بر اساس ارزش دارایی پایه، گروهی از دارایی‌ها یا بنچ مارک (Benchmark: یک واحد از سبد سهام در بازار بورس) هستند. این دارایی‌های اساسی می‌توانند شامل سهام، اوراق قرضه، کالاها، ارزها، نرخ بهره، شاخص‌های بازار یا حتی ارزهای دیجیتال باشد. برای انجام معامله، سرمایه‌گذاران قراردادهای مشتقه‌ای منعقد می‌کنند و در این قراردادها، به وضوح شرایط واکنش آن‌ها و طرف دیگر به تغییرات آتی در ارزش دارایی پایه را بیان می‌شود.

اوراق مشتقه ممکن است در فرابورس (OTC) معامله شوند؛ به این معنی که سرمایه‌گذار آن‌ها را از طریق یک شبکه کارگزاری-معامله یا در صرافی‌هایی مانند بورس کالای شیکاگو -یکی از بزرگترین بازارهای مشتقه در جهان- خریداری می‌کند.

در حالی که مشتقات قابل معامله در بورس تنظیم و استاندارد شده‌اند مشتقات فرابورس این‌گونه نبوده و از این قاعده پیروی نمی‌کنند. این موضوع، به این معنی است که ممکن است بتوانید از یک مشتقه فرابورس سود بیشتری کسب کنید؛ اما از سوی دیگر با خطر بیشتری از ریسک طرف مقابل مواجه خواهید شد؛ چرا که احتمال دارد طرف دیگر قرارداد، سهم خود را پرداخت نکند.

تاریخچه اوراق مشتقه در ایران و جهان

در سال‌های اخیر، اصطلاح اوراق مشتقه بیشتر به رسانه‌ها راه پیدا کرده است. با این حال، مدت زمان طولانی است که بشر از این اوراق استفاده کرده و بهره می‌برد. از همان ابتدا هم انسآن‌ها ایده عدم قطعیت را دوست نداشتند. از این رو، نیاز به خنثی کردن این عدم قطعیت باعث تکامل قراردادها شد. قراردادهای قبلی توافقات شفاهی بودند و مانند قراردادهای امروزی پیچیده نبودند. در ادامه این مقاله، سیر تکامل اوراق مشتقه را در طول زمان دنبال خواهیم کرد.

نمونه‌های باستانی

گفته می‌شود که استفاده از اوراق مشتقه حتی در فرهنگ‌هایی به قدمت بین النهرین نیز وجود داشته است. طبق نوشته‌ها، پادشاه فرمانی صادر کرده بود که اگر باران به مقدار کافی نبارد و در نتیجه محصول ناکافی باشد وام‌دهندگان باید از بدهی خود به کشاورزان چشم پوشی کنند و مبلغ طلب خود را باید در جایی مکتوب کنند. بنابراین، اگر وقایع خاصی به شیوه خاصی رخ می دادند (مثل همین عدم بارش باران) کشاورزان حق داشتند به سادگی از تعهدات خود خارج شوند!

چنین داستآن‌هایی باز هم در طول تاریخ رخ داده است. مثال معروف دیگر مربوط به تمدن یونان است. یکی از پیروان ارسطو که در مطالعه هواشناسی ماهر بود پیش‌بینی کرد که در آن سال زیتون‌های زیادی وجود خواهند داشت. او آنقدر مطمئن بود که پیش از برداشت محصول تمام مزارع زیتون در آتن و اطراف آن را خرید. در پایان معلوم شد که پیش‌بینی او درست بوده و شاگرد ارسطو سود زیادی از انعقاد این قرارداد فوروارد به دست آورد.

قرن نوزدهم: هیئت تجارت شیکاگو

در طول قرن نوزدهم، آمریکا در اوج پیشرفت اقتصادی خود قرار داشت و مرکز نوآوری در جهان بود. یکی از این نوآوری‌ها در زمینه مشتقات قابل معامله در بورس زمانی رخ داد که کشاورزان متوجه شدند که یافتن خریدار برای کالاها به یک مشکل جدید تبدیل شده است. آن‌ها یک بازار مشترک به نام «هیئت تجاری شیکاگو» ایجاد کردند.

چند سال بعد، این بازار به اولین بازار مشتقات تبدیل شد. به جای اینکه خریداران و فروشندگان در مورد قراردادهای سفارشی خود مذاکره کنند اکنون قراردادهای استانداردی در صرافی فهرست شده بود که هر کسی می‌توانست آن را بخرد و بفروشد. این ایده به موفقیت بزرگی رسید. خیلی زود هیئت تجارت شیکاگو مجبور شد برای مدیریت کسب و کار رو به رشد خود یک spinoff به نام بورس کالای شیکاگو ایجاد کند.

اخیراً هیئت تجارت شیکاگو و بورس کالای شیکاگو برای تشکیل گروه CME ادغام شده‌اند و البته، هنوز هم یکی از پیشروترین بازارهای مشتقه در جهان است. موفقیت عظیمی که اعضای هیئت تجارت شیکاگو شاهد آن بوده‌اند منجر به ایجاد بسیاری از چنین مبادلاتی در سراسر جهان شد. با این حال، در دوران هیئت تجارت شیکاگو، معاملات مشتقه فقط به کالاها محدود می‌شد. سایر ابزارهای مالی عمدتاً خارج از قلمرو چنین معاملاتی بودند.

دنیای مدرن

نوآوری‌ها در بازار مالی مدرن عمدتاً مبتنی بر ایده مشتقات بوده است. آنچه در دوران باستان به عنوان یک ایده ساده شروع شد بعداً در دوران هیئت تجارت شیکاگو به قراردادهای استاندارد تبدیل شد و اکنون به پیچ و خم ابزارها و قراردادهای مالی پیچیده تبدیل شده است. طبقات دارایی که ابزارهای مشتقه بر اساس آن‌ها ساخته شده‌اند به سرعت گسترش یافته.

امروزه تقریباً برای هر چیزی مشتق وجود دارد. ما مشتقاتی برای سهام، شاخص‌ها، کالاها، املاک و غیره داریم. دلیل این گسترش سریع این است که مشتقات نیازهای تعداد زیادی از افراد و مشاغل در سراسر جهان را برآورده می‌کنند. پس از فروپاشی سال 2008، مشتقات نیز سقوط کردند و رسانه ها مورد انتقاد قرار گرفتند. این موضوع، تا حدودی یک عقب‌گرد در تاریخ مشتقات بوده است. با توجه به اینکه رشد اوراق مشتقه در سال‌های اخیر غیرعادی نبوده انتظار می رود این روند در آینده نیز ادامه داشته باشد.

در مورد اوراق مشتقه در ایران هم باید گفت که استفاده از این اوراق در ایران، در سال 1384 مجاز شد و از سال 1387 اوراق مشتقه روی کار آمده و کار با آن‌ها شروع شد. این اوراق را می‌توان هم در بازار بورس و هم به شکل خصوصی و در خارج از بورس معامله کرد.

انواع اوراق مشتقه

شما به احتمال زیاد با چهار نوع اصلی مشتقات روبرو خواهید شد: قرارداد آتی یا Futures، پیمان آتی یا Forward، اختیار معامله یا Options و مبادله یا Swap. به‌عنوان یک سرمایه‌گذار عادی، احتمالاً فقط با معاملات Futures و Options سروکار خواهید داشت.

قرارداد آتی یا فیوچرز

با یک قرارداد آتی، دو طرف توافق می‌کنند که یک دارایی را با قیمت تعیین‌شده در تاریخی در آینده، بخرند و بفروشند. از آنجایی که قراردادهای آتی طرفین را به قیمت خاصی متعهد می‌کنند؛ می‌توان از آن‌ها برای جبران خطر افزایش یا کاهش قیمت دارایی استفاده کرد و این امر باعث می‌شود شخص کالا را با زیان هنگفت بفروشد یا این که آن را با قیمتی بالا بخرد. در عوض، قراردادهای آتی بر اساس اطلاعاتی که در حال حاضر دارند؛ نرخ قابل قبولی را برای هر دو طرف تعیین و قفل می‌کنند تا در تاریخ مقرر و با قیمت معین، معامله صورت بگیرد.

قراردادهای فیوچرز کاملا استاندارد و قابل معامله در صرافی هستند؛ به این معنی که سرمایه‌گذاران روزمره می‌توانند آن‌ها را به همان راحتی که می‌توانند سهام خریداری کنند؛ بخرند. حتی اگر فرد منحصرا به آن کالا یا سهم نیازی نداشته باشید؛ باز هم می‌تواند در این امر مشارکت کند. از آنجایی که قراردادهای آتی در محیط صرافی خرید و فروش می‌شوند؛ احتمال این که طرف دیگر معامله قرارداد را کامل نکند و هزینه خود را پرداخت نکند بسیار کم است.

بیشتر بخوانید: آموزش معاملات فیوچرز

پیمان آتی یا فوروارد

پیمآن‌های آتی یا فوروارد بسیار شبیه به قراردادهای فیوچرز هستند؛ با این تفاوت که آن‌ها فرابورس تنظیم می‌شوند؛ یعنی قراردادهای فوروارد، معمولاً قراردادهای خصوصی بین دو طرف هستند. این بدان معناست که نظارتی بر آن وجود ندارد و نسبت به فیوچرز، خطر عدم تکمیل قرارداد از طرف دیگر معامله، بسیار بیشتر است و به همین علت، سرمایه‌گذاران معمولی پول خود را در این قراردادها صرف نمی‌کنند. البته در حالی که افراد ریسک بیشتری را وارد معادله می‌کنند فورواردها امکان سفارشی‌سازی بیشتر شرایط، قیمت‌ها و گزینه‌های تسویه را فراهم می‌کنند و به طور بالقوه، می‌توان با این قرارداد سود را افزایش داد.

اختیار معامله یا آپشن

قراردادهای اختیار معامله به عنوان نسخه‌های غیر الزام‌آور قراردادهای آتی و فوروارد عمل می‌کند: آن‌ها توافقی را برای خرید و فروش یک دارایی با قیمت معین در زمان معین ایجاد می‌کنند؛ اگرچه طرف خریدار قرارداد هیچ تعهدی به تکمیل آن ندارد. به همین دلیل، در معاملات آپشن فرد معمولاً مستلزم پرداخت حق بیمه‌ای است که معادل با کسری از ارزش قرارداد است و با پرداخت این هزینه، احتمال این که فرد ملزم شود تا قرارداد را تکمیل کند بیشتر می‌شود.

بازار آپشن می‌تواند آمریکایی یا اروپایی باشد و این فاکتور تعیین می‌کند چگونه می‌توانید آن‌ها را اجرا کنید. بازار آپشن اروپایی نسخه‌های غیر الزام‌آور قرارداد فیوچرز و فوروارد هستند. شخصی که قرارداد را خریده می‌تواند در روز انقضای قرارداد آن را اجرا کند -یا هم این که می‌تواند آن را بدون استفاده بگذارد. در همین حال، بازار آپشن آمریکایی می‌تواند در هر زمانی منتهی به تاریخ انقضا قرارداد، اعمال شود (هر زمانی منتهی به آن، نه فقط روز اجرای قرارداد). نوع آمریکایی نیز به طور مشابه غیر الزام‌آور است و می‌تواند بلااستفاده بماند.

قراردادهای آپشن می‌توانند در صرافی‌ها یا فرابورس معامله شوند. در ایالات متحده، Options را می‌توان در Chicago Board Options Exchange معامله کرد. هنگامی که Options در بورس معامله می‌شود؛ توسط اتاق‌های پایاپای تضمین شده و توسط کمیسیون بورس و اوراق بهادار (SEC) تنظیم می‌شود و این امر، ریسک طرف مقابل را کاهش می‌دهد. از سوی دیگر و مانند فوروارد، قراردادهای اختیار معامله فرابورس نیز تراکنش‌های خصوصی هستند که امکان سفارشی‌سازی و در عین حال، ریسک بیشتری را فراهم می‌کنند.

مبادله یا سوآپ

معامله سوآپ به دو طرف اجازه می‌دهد تا قراردادی را برای مبادله جریآن‌های نقدی یا بدهی برقرار کنند. این قرارداد در واقعی تلاشی است برای کاهش هزینه‌ها یا ایجاد سود. سوآپ معمولاً روی نرخ‌های بهره، ارزها، کالاها و بدهی‌های اعتباری رخ می‌دهد. آخرین مورد معروف، در طی فروپاشی بازار مسکن در سال‌های 2007-2008 به شهرت رسید و باعث ایجاد یک واکنش زنجیره‌ای از عدم پرداخت شد.

نحوه دقیق انجام سوآپ به دارایی مالی مورد مبادله بستگی دارد. برای سادگی کار، فرض کنید دو شرکت، قراردادی را برای مبادله وام با نرخ متغیر با وام با نرخ ثابت، با هم منعقد می‌کنند. شرکتی که از شر وام با نرخ متغیر خلاص می‌شود؛ امیدوار است از خود در برابر خطر افزایش تصاعدی نرخ‌ها محافظت کند.

در همین حال، شرکتی که وام با نرخ ثابت ارائه می‌کند؛ پیش‌بینی می‌کند که آن نرخ ثابت، برایش سودی به همراه داشته باشد و هرگونه افزایش نرخ ناشی از وام با نرخ متغیر را پوشش دهد. اگر نرخ‌ها از جایی که در حال حاضر هستند پایین‌تر بیایند؛ این شرکت سود مضاعفی خواهد برد. البته در نظر داشته باشید که همانند فوروارد، قراردادهای سوآپ دارای ریسک بالای طرف مقابل هستند و عموماً به جای سرمایه‌گذاران فردی، فقط در فرابورس و برای مؤسسات و شرکت‌های مالی در دسترس هستند.

نحوه کارکرد اوراق مشتقه

این اوراق ارزش خود را از دارایی‌ها و سهام پایه کسب می‌کنند. کاربرد اوراق مشتقه، زمانی آغاز شد که کشاورزان برای محافظت از محصولات خود در برابر بی‌ثباتی‌های قیمت در آینده، شروع به استفاده از اوراق کردند. دو حالت عمده برای به کار انداختن و استفاده از این اوراق در دنیای امروز، شامل معامله در فرابورس و استفاده از مبادله (Exchange) تجاری است. فرابورس قراردادهایی هستند که به صورت خصوصی و مستقیم بین دو طرف معامله می‌شوند؛ در حالی که در شکل مبادله تجاری، قراردادهای استاندارد شده در بازار بورس عادی معامله می‌شوند. مزایایی که با معامله بر روی اوراق مشتقه به همراه می‌آید بسیار زیاد است.

در بازار در مشتقات، دو بازیگر مهم ایفای نقش می‌کنند: تامین‌کنندگان (Hedgers) و سفته‌بازان (Speculators) . تامین‌کنندگان مالکان دارایی‌های اساسی هستند که قدرت تعیین نوسانات قیمت آتی را دارند. از سوی دیگر، سفته‌بازان کسانی هستند که این ریسک را متحمل می‌شوند. سفته‌بازانی که در این نوع از قراردادها شرکت می‌کنند اغلب در مورد حرکات آتیِ قیمت مطمئن نیستند و این، همان ریسکی است که معامله‌گران می‌پذیرند.

کاربرد اوراق مشتقه

از آنجایی که اوراق مشتقه دارای پیچیدگی‌های قابل توجهی هستند؛ معمولاً از قواعد رایج معامله مثل «خرید با قیمت کم و فروش با قیمت بالا» و یا «خرید با قیمت کم و Hold کردن سرمایه» پیروی نمی‌کنند. در عوض، طرفین درگیر در معامله مشتقه ممکن است برای موارد زیر از این قرارداد استفاده کنند:

پوشش دادن (Hedging) یک پوزیشن مالی

اگر سرمایه‌گذار درباره آینده قیمت دارایی نگران باشد؛ می‌تواند از یک مشتق برای محافظت از خود در برابر زیآن‌های احتمالی استفاده کند.

سفته‌بازی (Speculating) روی قیمت دارایی

اگر سرمایه‌گذار معتقد باشد که ارزش دارایی به طور حتم تغییر خواهد کرد؛ می‌تواند از یک قرارداد مشتقه برای پیش‌بینی روی سود یا زیان احتمالی آن استفاده کند.

استفاده موثرتر از سرمایه

بیشتر مشتقات دارای مارجین هستند؛ به این معنی که شما می‌توانید با پرداخت مقدار نسبتا کمی از پول خود وارد آن‌ها شوید. این قابلیت زمانی مفید است که می‌خواهید پول را در سرمایه‌گذاری‌های متعددی برای بهینه‌سازی بازده بدون در نظر گرفتن یک ارز یا دارایی خاص توزیع کنید و همچنین، می‌تواند منجر به بازدهی بسیار بیشتری نسبت به حالت عادی شود. اما خب از سوی دیگر، به این معنی است که در صورت پیش‌بینی اشتباه در یک قرارداد مشتقه، ممکن است متحمل ضررهای زیادی شوید.

مزایای اوراق مشتقه

علاوه بر سودآوری و مزایای تجاری که در مورد این نوع از قراردادها وجود دارد؛ مزایای دیگری هم هستند که در ادامه و به تفصیل آن‌ها را بررسی می‌کنیم:

مزیت آربیتراژ

شما می‌توانید با خرید یک کالا با قیمت ارزان در یک بازار و فروش آن با قیمت بالاتر در بازار دیگر، مزیت آربیتراژ را داشته باشید. با انجام این کار، می‌توانید از قیمت‌های متفاوت کالاها در دو بازار مختلف بهره ببرید.

پوشش ریسک

با این قراردادها می‌توانید ریسک معاملات را کم‌تر کنید. در بیشتر مواقع، ریسک معامله ناشی از نوسانات قیمت است. از همین رو، سرمایه‌گذاران می‌خواهند از قراردادهایی استفاده کنند که ارزش آن‌ها برابر با همان ارزش اوراق بهاداری است که در بازار دارند. این قراردادها به پوشش ریسک در برابر تغییرات نامطلوب قیمت کمک می‌کند. برای مثال، پیمان آتی (Forward) به خریدار و فروشنده این امکان را می‌دهد که در تاریخ مشخصی در آینده برای تکمیل معامله خود توافق کنند. بنابراین، این نوع از قرارداد، راهی برای محافظت از خود در برابر ریسک است.

افزایش کارایی

این کاربرد به دریافت سهمی منصفانه از ارزش اقتصادی دارایی‌های پایه کمک می‌کند. قراردادهای مشتقه کارایی معاملات را با محافظت از آن‌ها در برابر نوسانات بازار افزایش می‌دهند. به عنوان یک معامله‌گر در بازار، می‌توانید با انعقاد یک قرارداد مناسب، از خود در برابر کاهش قیمت سهام یا به‌طور کلی نوسانات بازار، محافظت کنید.

هزینه کم تراکنش

این قراردادها هزینه های معاملاتی پایینی را به همراه دارند که برای هر سرمایه‌گذاری مفید است. در مقایسه با سایر اوراق بهادار، مانند سهام و اوراق قرضه، هزینه معاملات کمتر است. این موضوع به عنوان یک ابزار مدیریت ریسک عمل می‌کند و به محافظت از قیمت‌ها در برابر نوسانات کمک می‌کند.

استفاده از اهرم بالا

با هر یک از این قراردادها، شما می‌توانید از اهرم بالاتری نسبت به سایر ابزارها و قراردادهای موجود در بازار مالی داشته باشید. برای داشتن یک پوزیشن در بازار مشتقه، برخلاف بازار سهام، به سرمایه کمی نیاز دارید. شما همچنین قابلیت استفاده از اهرم را دارید و با استفاده از تغییرات قیمت بدون فروش سهام پایه، می‌توانید وجوه یا سود اضافی برای خود ایجاد کنید.

دادن دسترسی به دارایی‌های غیرقابل دسترس

با استفاده از ابزارهای مشتقه، افراد می‌توانند وجوه را با نرخ بهره پایین‌تر و مطلوب‌تر در مقایسه با وام‌های معمولی خریداری کنند. این قابلیت به خریداران و فروشندگان کمک می‌کند تا به دارایی‌ها و بازارهایی دشوار دست یابند. کسب و کارهایی که با مبادله نرخ بهره کار می‌کنند نسبت به سایر پلتفرم های مالی شانس بیشتری برای دست یافتن به یک نرخ بهره مناسب دارند.

معایب اوراق مشتقه

همان‌طور که این اوراق کاربردهای متفاوتی و متغیری دارند اما دارای ایرادات و نکات منفی خاص خود نیز هستند. در ادامه، برخی از ایرادات مربوط به آن‌ها را با هم بررسی می‌کنیم و تا جهت تصمیم‌گیری برای استفاده یا عدم استفاده از این قراردادها، دید بهتر و وسیع‌تری داشته باشید.

نیاز به تخصص

یک ایراد بزرگ، نیاز به تجربه بالا است. هر سرمایه‌گذاری که به دنبال تجارت است نیاز به دانش و تجربه بالایی در مورد نحوه عملکرد معاملات دارد. از این رو، مهم است که به یاد داشته باشید که مشتقاتی مانند اوراق بهادار، مانند سهام نیستند و رویکرد و استراتژی شما در این مواقع باید تغییر کند.

ریسک طرف مقابل

برخلاف صرافی‌های عادی، بازار فرابورس فاقد معیاری برای الزام طرف مقابل به انجام معامله است. بنابراین، تا زمانی که معامله فرابورس شما تحت یک فرآیند بررسی دقیق قرار نگیرد؛ همواره ریسک طرف مقابل وجود دارد.

ویژگی Speculative بودن

برای کسب سود می‌توانید گمانه زنی کنید (گمانه‌زنی، بورس‌بازی و سفته‌بازی همگی اصلاحاتی برای عبارت انگلیسی Speculating هستند). اما همراه با این حدس و گمان، احتمالاً خطاهایی رخ می‌دهد و در نتیجه باعث ضررهای هنگفت می‌شود. این روش زمانی که برخی از ویژگی‌ها به اندازه کافی خوب تخمین زده نمی‌شوند می‌تواند مخاطره‌آمیز و غیرقابل پیش‌بینی باشد؛ بنابراین ضرر شما ممکن است هنگفت باشد.

جمع‌بندی

در این مقاله، به تعریف اوراق مشتقه پرداخته شده و سپس تاریخچه اوراق مشتقه در ایران و جهان، انواع، کاربردها و شیوه عملکرد آن‌ها به تفصیل مورد بررسی قرار گرفته است. در انتها نیز مزایا و معایب این اوراق به طور جامع مورد بررسی قرار گرفت. این مقاله با اطلاعاتی که ارائه می‌کند؛ به خواننده ارزیابی جامعی از اهمیت و پیچیدگی اوراق مشتقه ارائه کرده و به ارتقاء درک عمومی از این ابزارهای مالی کمک می‌کند.

حال نوبت شماست: علاقه‌مند به استفاده از این اوراق هستید؟ تا کنون با کدام یک از انواع اوراق مشتقه که در این مقاله بیان شد؛ کار کرده‌اید؟ آیا تجربه‌ای مثبت یا منفی از کار در فرابورس داشته‌اید؟ نظرات و تجربیات ارزشمند خود را برای ما کامنت کنید.

سوالات متداول

1. اوراق مشتقه چیست؟

پاسخ: اوراق مشتقه ابزارهای مالی هستند که ارزش آن‌ها از دارا بودن یک دارایی پایه (مانند سهام، ارز، یا کالاها) مشتق می‌شود.

2. چه کاربردهایی برای اوراق مشتقه وجود دارد؟

پاسخ: این اوراق برای حفظ ریسک، مدیریت پورتفوی و مقابله با نوسانات بازار مورد استفاده قرار می‌گیرند.

3. اوراق مشتقه چگونه کار می‌کنند؟

پاسخ: با قرار گرفتن بر پایه یک دارایی اساسی، اوراق مشتقه ارزش خود را از تغییرات در ارزش این دارایی مشتق می‌کنند.

4. آیا ممکن است با سرمایه‌گذاری در اوراق مشتقه زیان کنم؟

پاسخ: بله؛ همانند سایر سرمایه‌گذاری‌ها، سرمایه‌گذاری در اوراق مشتقه نیاز به دقت و تحلیل دارد و زیان نیز ممکن است رخ دهد.

5. آیا اوراق مشتقه راهی برای مدیریت ریسک در سرمایه‌گذاری هستند؟

پاسخ: بله؛ اوراق مشتقه یکی از ابزارهای مؤثر برای مدیریت و کاهش ریسک در سرمایه‌گذاری می‌باشند.

با بهره‌گیری از مطالب ارائه شده در سایت آکادمی شامی، می‌توانید همه اطلاعات لازم برای شروع و حرفه‌ای شدن در حوزه معامله‌گری را به دست بیاورید. پیشنهاد ما به شما استفاده از آموزش معامله‌گری کربن است. همچنین اگر نیاز به مشاوره دارید مشاوران آکادمی شامی آماده ارائه خدمات و مشاوره رایگان به شما هستند. برای درخواست مشاوره لطفا فرم زیر را پر کنید تا در اسرع وقت با شما تماس گرفته شود.