اقتصاد جهانی در دهه‌های اخیر با شکل‌گیری ارز فیات و دیجیتال رو به تغییرات عمیقی کشیده شده است. ارزهای فیات (Fiat)، به عنوان واحد‌های پولی معمولاً توسط دولت‌ها و بانک‌های مرکزی صادر می‌شوند و نقش اساسی در تجارت جهانی و اقتصاد ملی دارند. از طرفی، ارزهای دیجیتال به‌عنوان نوآوری‌های دنیای فناوری، با تکنولوژی بلاک‌چین به وجود آمده‌اند و سیستم متمرکز ارزهای فیات را به چالش کشیده‌اند. در این مقاله، ما به بررسی مفهوم ارزهای فیات، تاریخچه آن و پشتوانه‌های آن می‌پردازیم و سپس ارزهای فیات را با ارزهای دیجیتال مقایسه می‌کنیم تا نقاط قوت و ضعف هرکدام را مورد تجزیه و تحلیل قرار دهیم.

ارز فیات چیست؟

ارز فیات نوعی از ارز است که فاقد ارزش ذاتی است و طبق مقررات دولتی به عنوان ارز قانونی تعیین شده است. به طور سنتی، ارزها توسط کالاهای فیزیکی مانند نقره و طلا پشتیبانی می‌شدند، اما پول فیات بر اساس اعتبار دولت صادرکننده است.

ارزش ارزهای فیات به عرضه و تقاضا بستگی دارد و به عنوان جایگزینی برای پول کالایی و پول Representative معرفی شد. پول کالا از فلزات گرانبها مانند طلا و نقره ایجاد می‌شود، در حالی که پول Representative نشان دهنده ادعایی بر کالایی است که می‌تواند بازخرید شود.

چین اولین کشوری بود که در حدود سال 1000 پس از میلاد، از ارزهای فیات استفاده کرد و سپس این ارز به سایر کشورهای جهان گسترش یافت. در قرن بیستم زمانی که رئیس جمهور ایالات متحده ریچارد نیکسون قانونی را معرفی کرد که تبدیل مستقیم دلار آمریکا به طلا را لغو کرد، استفاده از فیات رایج شد. در حال حاضر، اکثر کشورها از ارزهای فیات مبتنی بر کاغذ استفاده می‌کنند که به عنوان یک روش پرداخت عمل می‌کنند.

برخلاف ارزهای سنتی با پشتوانه کالا، ارز فیات قابل تبدیل یا بازخرید شدن نیست. ذاتاً بی ارزش است و با فرمان دولت استفاده می‌شود. برای موفقیت یک ارز فیات، دولت باید از آن در برابر جعل محافظت کند و عرضه پول را مسئولانه مدیریت کند.

تاریخچه ارز فیات

فیات در قرن دهم از چین سرچشمه گرفت (عمدتاً در سلسله‌های یوان، تانگ، سونگ و مینگ). در سلسله تانگ (618-907)، تقاضای زیادی برای پول فلزی وجود داشت که بیش از عرضه فلزات گرانبها بود. مردم، با استفاده از اسکناس‌های اعتباری آشنا بودند و به راحتی تکه‌های کاغذ یا پیش نویس کاغذ را می‌پذیرفتند.

کمبود سکه مردم را مجبور کرد از سکه به اسکناس مهاجرت کنند. در طول سلسله سونگ (960-1276)، تجارت پررونقی در منطقه سیچوان وجود داشت که منجر به کمبود پول به شکل مس شد. معامله گران شروع به انتشار اسکناس‌های خصوصی تحت پوشش اندوخته پولی کردند که اولین ارز قانونی محسوب می‌شد. پول کاغذی تنها ارز قانونی در سلسله یوان (1276-1367) شد و صدور اسکناس در طول سلسله مینگ (1368-1644) به وزارت دارایی واگذار شد.

غرب در قرن 18 شروع به استفاده از پول کاغذی کرد. مستعمرات آمریکا، فرانسه و کنگره قاره‌ای شروع به صدور اسناد اعتباری کردند که برای پرداخت استفاده می‌شد. نهادهای قانونی در استان‌ها یادداشت‌هایی صادر کردند که دارندگان آن برای پرداخت مالیات به مقامات استفاده می‌کردند. صدور بیش از حد اسناد اعتباری به دلیل خطرات تورم، جنجال‌هایی را ایجاد کرد.

در برخی از مناطق، مانند نیوانگلند و کارولینای آمریکا، اسکناس‌ها به میزان قابل توجهی کاهش یافت و با از دست دادن ارزش اسکناس‌ها، قیمت کالاها افزایش یافت. در طول جنگ، کشورها برای حفظ ارزش فلزات گرانبها مانند طلا و نقره به ارزهای فیات روی می‌آورند. به عنوان مثال، دولت فدرال ایالات متحده در طول جنگ داخلی آمریکا به نوعی از ارزهای فیات به نام “Greenbacks” روی آورد. در این جنگ، دولت تبدیل پول کاغذی خود به طلا یا نقره را متوقف کرد.

در اوایل قرن بیستم، دولت و بانک‌ها قول داده بودند که امکان تبدیل اسکناس و سکه به کالای اسمی خود را در صورت تقاضا فراهم کنند. با این حال، هزینه‌های بالای جنگ داخلی آمریکا و نیاز به بازسازی اقتصاد، دولت را مجبور به لغو این موضوع کرد.

قرارداد برتون وودز ارزش یک اونس تروی طلا را 35 دلار آمریکا تعیین کرد. با این حال، در سال 1971، رئیس جمهور ایالات متحده، ریچارد نیکسون، یک سری اقدامات اقتصادی از جمله لغو تبدیل مستقیم دلار به طلا به دلیل کاهش ذخایر طلا ارائه کرد. از آن زمان، اکثر کشورها پول‌های فیات را که بین ارزهای اصلی قابل مبادله است، پذیرفته‌اند.

ارز فیات چگونه کار می‌کند؟

ارزهای فیات توسط هیچ کالای فیزیکی پشتیبانی نمی‌شوند، بلکه با اعتماد دارندگان آن و به موجب اقدامات دولتی پشتیبانی می‌شود. پول کاغذی به عنوان یک وسیله ذخیره‌سازی برای قدرت خرید و جایگزینی برای سیستم مبادله‌ای عمل می‌کند. این امر به مردم اجازه می‌دهد تا محصولات و خدمات را همانطور که نیاز دارند و بدون نیاز به مبادله محصول با محصول خریداری کنند، همانطور که در مورد تجارت مبادله‌ای وجود داشت.

با توجه به قابلیت ذخیره‌سازی، افراد می‌توانند با خیالی آسوده برنامه‌ریزی کنند و فعالیت‌های اقتصادی تخصصی ایجاد کنند. به عنوان مثال، یک کسب و کار که با مونتاژ تلفن همراه سر و کار دارد، می‌تواند تجهیزات جدید بخرد، کارمندان را استخدام کند و حقوق بدهد و در مناطق دیگر گسترش یابد.

ارزش پول فیات به نحوه عملکرد اقتصاد یک کشور، نحوه اداره کشور و تأثیر این عوامل بر نرخ بهره بستگی دارد. کشوری که بی‌ثباتی سیاسی را تجربه می‌کند، احتمالاً دارای یک ارز ضعیف و قیمت‌هایی متورم است که خرید محصولاتی را که ممکن است نیاز داشته باشند برای مردم دشوار می‌کند.

یک ارز فیات زمانی به خوبی کار می‌کند که عموم مردم به توانایی ارز برای عمل به عنوان یک ابزار ذخیره برای قدرت خرید اعتماد کافی داشته باشند. همچنین باید با اعتبار کامل دولتی که حکم می‌دهد و به عنوان ارز قانونی برای معاملات مالی باشد.

پشتوانه ارز فیات چیست؟

در حالی که سکه‌های فیزیکی ارزش خود را دارند و در شکل سنتی پول، فلزات گران‌بها از ارزش ارز پشتیبانی می‌کنند، ارزهای فیات هم ارزش خاص خود را دارند، زیرا مستقیماً توسط دولت از آن حمایت می‌شود. از آنجایی که کشورهای مختلف ممکن است اقتصادهای متفاوتی داشته باشند، ارز فیات یک کشور ممکن است ارزش بسیار متفاوتی نسبت به کشور دیگر داشته باشد – این موضوع به عنوان نرخ مبادله شناخته می‌شود. اگر اقتصاد یک کشور خوب باشد، ارزش پول Fiat آن نیز رشد می‌کند.

اساسا، ارز فیات یک کشور مقدار مشخصی ارزش دارد، زیرا دولت آن کشور می‌گوید که ارزش آن همین قدر است. این ارزش در سرتاسر جهان پذیرفته شده است، زیرا سایر کشورها به توانایی آن کشور برای تعیین ارزش پول و پرداخت حساب‌های خود خود اعتماد دارند.

ارز فیات با ارز دیجیتال چه تفاوتی دارد؟

به طور خلاصه نه. تفاوت اصلی بین ارزهای دیجیتال مختلف و ارز فیات یک کشور این است که کریپتو به هیچ گونه حمایت دولتی نیاز ندارد – چیزی که برای پول Fiat حیاتی است. به‌جای گردش در بانک‌ها، ارزهای دیجیتال به لطف فناوری نگهداری خود به نام بلاک چین به گردش در می‌آیند و به این معنی است که آن‌ها به یک مرجع بانک مرکزی نیاز ندارند.

در حالی که دولت‌ها می‌توانند در صورت لزوم پول فیزیکی بیشتری ایجاد کنند، عرضه محدودی از برخی ارزهای دیجیتال وجود دارد، بنابراین ارزش آن‌ها بر اساس عرضه و تقاضا تعیین می‌شود. این ارزهای آنلاین بیشتر شبیه یک سرمایه‌گذاری هستند تا یک ارز واقعی و سرمایه‌گذاران آن‌ها را بر اساس حدس و گمان در مورد ارزش آن‌ها در آینده نگهداری می‌کنند که باعث شده است ارزش آنها به شدت نوسان کند.

مزایای ارز فیات

موفقیت ارز Fiat تا حد زیادی به ثبات یک کشور و دولت آن بستگی دارد. اقدامات شدید از منظر نظامی یا اقتصادی می‌تواند ارزش پول یک کشور را به شدت تحت تاثیر قرار دهد، اما زمانی که این اقدامات به درستی انجام شوند، مزایای زیادی دارند، مانند:

کنترل درست عرضه پول که از کمیابی با زیاد بودن آن جلوگیری می‌کند.

اقتصاد کشور را از بلایای احتمالی مصون می‌کند.

با چاپ یا نگهداری پول کاغذی، می‌توان با مسائل اقتصادی مقابله کرد.

در هنگام رکود، بهبود اقتصادی را به لطف متغیرهایی مانند نقدینگی و نرخ بهره امکان پذیر می‌کند.

می‌تواند عرضه پولی را متناسب با نیازهای اقتصاد تنظیم کند.

معایب ارز فیات

اگرچه ارز فیات در بین کشورهای گوناگون پذیرفته شده و معتبر است، اما بی‌عیب نیست و چند اشکال و محدودیت در آن وجود دارد، مانند:

اگر یک دولت پول جدید زیادی را وارد اقتصاد کند، می‌تواند به سرعت منجر به تورم شود.

ارز فیات مستعد تورم است. ممکن است ارزش خود را در تورم‌های بزرگ از دست بدهد.

ارزش پول Fiat با اعتماد مردم به پول کشورشان گره خورده است. اگر مردم اعتماد خود را به آن از دست بدهند، ارزش آن نیز از بین خواهد رفت.

مقایسه: ارز فیات بهتر است یا ارز دیجیتال؟

ارزهای فیات و ارزهای دیجیتال عمدتاً برای تراکنش‌ها استفاده می‌شوند. با این حال، آن‌ها از بسیاری جهات متفاوت هستند. در این بخش، به مقایسه این دو نوع ارز خواهیم پرداخت.

1. حریم خصوصی

راه‌های زیادی وجود دارد که می‌توان تراکنش‌های فیات را به سمت شخص انجام‌دهنده تراکنش ردیابی کرد. تراکنش‌های ارزهای دیجیتال در بلاک چین عمومی قابل مشاهده هستند، اما شما فقط می‌توانید آدرس کیف پول فرستنده و گیرنده را ببینید. این ساختار ناشناس، ردیابی منشاء تراکنش را برای افراد و دولت‌ها سخت‌تر می‌کند.

2. استفاده در معاملات جهانی

انتقال پول فیات از یک کشور به کشور دیگر می‌تواند کند و گران باشد. زیرا این نوع معاملات نیاز به واسطه دارند. رمزارز به شما امکان می‌دهد با مردم در سراسر جهان به صورت ایمن و کارآمد معامله کنید. این ارزهای دیجیتال از قراردادهای هوشمند برای خودکارسازی تراکنش‌های بلاک چین استفاده می‌کنند، به این معنی که شما مجبور نیستید شخص ثالثی را درگیر کنید.

3. امنیت

ارزهای فیات به صورت دیجیتال و فیزیکی وجود دارند. پول Fiat فیزیکی اغلب در بانک‌ها ذخیره می‌شود و توسط مجریان قانون از آن محافظت می‌شود. با این حال، سرقت فیزیکی در مقیاس بزرگ امکان پذیر است. در بیشتر موارد، سارقان بانک دستگیر می‌شوند و پول‌ها کشف می‌شود. با این حال، هنوز هم برای این نوع ارز تعداد زیادی سرقت حل نشده وجود دارد. گاهی اوقات، مبالغ هنگفتی از پول دزدیده شده هرگز بازیابی نمی‌شود.

ارزهای دیجیتال با رمزنگاری پیشرفته ایمن می‌شوند که جعل آن‌ها را غیرممکن می‌کند. سوابق تراکنش‌ها قابل تغییر نیستند و دسترسی به کیف پول‌های ارزهای دیجیتال تقریبا غیرممکن است، مگر اینکه شخصی کلید خصوصی شما را به دست بیاورد. با این حال، ماهیت غیرمتمرکز و غیرقابل تنظیم اکوسیستم ارزهای دیجیتال، خود را در معرض کلاهبرداری‌های مختلف قرار می‌دهد.

به عنوان مثال، اگر یک توکن محبوب به نام “A-coin” ایجاد کنید، یک کلاهبردار می‌تواند توکن خود را به نام “A-coins” ایجاد کند و سعی کند مردم را متقاعد کند که آن را بخرند. این دو ارز دارای شناسه‌های متفاوتی خواهند بود، بنابراین خریداران آگاه می‌توانند تفاوت را تشخیص دهند. با این حال، کسانی که تازه وارد اکوسیستم ارزهای دیجیتال هستند ممکن است تفاوت را تشخیص ندهند.

4. ثبات ارزش

ارزهای فیات معمولاً ثبات قیمت بیشتری را نسبت به ارزهای رمزنگاری شده ارائه می‌دهند، اگرچه کاملاً هم از کاهش ارزش آن محافظت نمی‌شود. برای مثال، یک دلار، طبق استانداردهای امروزی، تقریباً 63 برابر کمتر از ارزش آن در سال 1700 است. از طرف دیگر، تورم زیاد می‌تواند باعث تغییرات چشمگیری در ارزش شود. در سال 2022، دلار زیمبابوه تقریباً 76 درصد از ارزش خود را در یک سال از دست داد.

قیمت ارزهای دیجیتال می‌تواند با سرعت بی سابقه‌ای افزایش یا کاهش یابد. یک بیت کوین در سال 2013 تقریباً 100 دلار ارزش داشت. ارزش آن در سال 2021 به رقم خیره کننده 40000 دلار رسید و در سال بعد تقریباً 45 درصد از ارزش خود را از دست داد. استیبل کوین‌ها برای رفع این نوسان شدید قیمت ایجاد شدند و به علاقه‌مندان به کریپتو راهی مطمئن برای استفاده از کریپتو به عنوان یک ارز قانونی می‌دهند. با این حال، موقعیت‌هایی مانند سقوط TerraUSD نشان داده است که برخی از استیبل کوین‌ها چندان هم قابل اعتماد نیستند.

5. قوانین

ارزهای فیات به شدت توسط مقامات مرکزی تنظیم می‌شوند و از تقلب، پولشویی و سایر فعالیت‌های غیرقانونی محافظت می‌شوند. بانک‌های مرکزی عرضه پول و نرخ بهره را تنظیم می‌کنند و در عین حال با سایر سازمان‌های دولتی برای اجرای سیاست‌های پولی مشارکت می‌کنند.

محیط نظارتی ارزهای دیجیتال به مراتب توسعه کمتری یافته است و حمایت از مصرف کننده دنیای فیات را به ما ارائه نمی‌دهد. اما به هر طریق، این فناوری‌ها به سرعت تکامل یافتند و با شروع پذیرش ارزهای دیجیتال توسط مردم، قانون‌گذاران در تلاش برای ادامه دادن به آن بودند. در چند سال گذشته، کاخ سفید، کمیسیون بورس اوراق بهادار و سایر سازمان‌های دولتی در ایالات متحده شروع به کار در راستای تنظیم مقررات ارزهای دیجیتال کرده‌اند.

مناطق دیگر موضع منحصر به فرد خود را در مورد ارزهای دیجیتال ارائه کرده‌اند. به عنوان مثال، چین صرافی‌های ارزهای دیجیتال را از فعالیت در این کشور منع کرده و استرالیا آن‌ها را ملزم به ثبت نام در مرکز تحلیل و گزارش تراکنش‌های استرالیا کرده است.

خلاصه مقایسه

با تکامل ارزهای دیجیتال، بسیاری به دنبال راه‌هایی برای استفاده سنتی‌تر از آن‌ها هستند. در حالی که اکثر ارزهای رمزپایه آنقدر بی‌ثبات هستند که نمی‌توانند به طور قابل اعتماد به عنوان ارز مورد استفاده قرار گیرند، سایر ارزها برای جلوگیری از نوسانات طراحی شده‌اند، مانند استیبل کوین‌ها مشهور. با این حال، ما این دو نوع از ارز را از لحاظ حریم شخصی،  امنیت، کاربرد، ثبات و قوانین و مقررات حاکم بر هر یک مقایسه کردیم. با بررسی و مطالعه این مقایسه، می‌توانیم به درک درستی شباهت و تفاوت‌های این دو برسیم.

جمع‌بندی

مقاله حاضر به بیان اهمیت ارزهای فیات و ارزهای دیجیتال پرداخت و تفاوت‌های بارز میان این دو دسته ارز متناظر را روشن کند. ارزهای فیات به عنوان واحدهای پولی مرسوم، با تاریخچه و پشتوانه‌های خاص خود ایفای نقش می‌کنند. از طرف دیگر، ارزهای دیجیتال با مزایای تکنولوژی بلاک‌چین به عنوان نمایندگانی از نوآوری در حوزه مالی و اقتصادی ظاهر شده‌اند. در مقایسه این دو دسته ارز، مشخص شده است که هر یک دارای مزایا و معایب خود هستند. در تصمیم‌گیری برای استفاده از یکی از این دو، باید نیازها و مهمترین اهداف مالی و اقتصادی فرد یا سازمان مدنظر قرار گیرد.

چنان‌چه در رابطه با ارز فیات هر گونه سوال، ابهام و یا پرسش خاصی دارید؛ لطفا از طریق بخش کامنت‌ها با ما در میان بگذارید تا شما را رهنمایی کنیم. همچنین می‌توانید از خدمات مشاوره ما نیاز برای راهنمایی دقیق‌تر و اختصاصی‌تر استفاده کنید. همچنین اگر که این مقاله برای شما مفید بود؛ لطفا آن را با دوستان خود نیز به اشتراک بگذارید تا همه کنار یکدیگر درک خود از بازارهای مالی را بیشتر کنیم. ممنون که تا بدین جای مقاله همراه ما بودید.

سوالات متداول

۱. سوال: ارز فیات چیست و چه نقشی در اقتصاد جهانی دارد؟

پاسخ: ارزهای فیات ارزهای ملی هستند که توسط دولت‌ها و بانک‌های مرکزی صادر می‌شوند و نقش اساسی در تجارت جهانی و اقتصاد دارند.

۲. سوال: تاریخچه ارزهای فیات به چه صورت است؟

پاسخ: ارزهای فیات تاریخچه طولانی در اقتصاد جهانی دارند، از ایام باستان تا ایجاد نظام بانکی مرکزی در دوران مدرن.

۳. سوال: چه تفاوت‌هایی بین ارزهای فیات و ارزهای دیجیتال وجود دارد؟

پاسخ: ارزهای دیجیتال بر پایه فناوری بلاک‌چین بنیان‌گذاری شده‌اند و به‌طور معمول بدون وابستگی به دولت یا بانک مرکزی عمل می‌کنند.

۴. سوال: مزایا و معایب استفاده از ارزهای فیات چیستند؟

پاسخ: از جمله مزایا، پایداری و قابلیت تعویض است و از جمله معایب، نقص‌های نظام مالی و تورم در برخی مواقع است.

۵. سوال: ارز دیجیتال بهتر است یا ارز فیات؟

پاسخ: این موضوع به نیازها و اهداف مخصوص هر فرد یا سازمان بستگی دارد و انتخاب بین این دو، به شرایط مالی و اقتصادی فرد نیز بستگی دارد.

۶. سوال: چه نقاط قوت و ضعفی برای ارزهای دیجیتال وجود دارد؟

پاسخ: قابلیت استفاده همگانی و سرعت تراکنش از جمله نقاط قوت است، در حالی که نوسانات قیمت و عدم وجود مقررات و قوانین مرکزی از جمله ضعف‌ها هستند.

با بهره‌گیری از مطالب ارائه شده در سایت آکادمی شامی، می‌توانید همه اطلاعات لازم برای شروع و حرفه‌ای شدن در حوزه معامله‌گری را به دست بیاورید. پیشنهاد ما به شما استفاده از آموزش معامله‌گری کربن است. همچنین اگر نیاز به مشاوره دارید مشاوران آکادمی شامی آماده ارائه خدمات و مشاوره رایگان به شما هستند. برای درخواست مشاوره لطفا فرم زیر را پر کنید تا در اسرع وقت با شما تماس گرفته شود.