لیکوئید شدن چیست و چگونه می توانیم از آن جلوگیری کنیم؟

با بررسی اخبار بازارهای مالی و ارز دیجیتال حتما با عبارت لیکوئید شدن حساب‌های معاملاتی مواجه شده‌اید و برایتان سوال شده است که این عبارت چه مفهومی دارد. عبارت لیکوئید خصوصا در مواقع پرنوسان بازار بیشتر از قبل هم رخ می‌دهد که می‌تواند حذف شدن تعدادی از فعالان بازار را برای همیشه در پی داشته باشد. پس باید به عنوان یک تریدر به خوبی با این مفهوم آشنا باشید. در ادامه به بررسی همه آنچه که باید از لیکوئید بدانید، می‌پردازیم.

لیکوئید شدن چیست؟

لیکوئید شدن چیست؟ شاید برای تریدر‌های تازه وارد این عبارت مفهوم خاصی نداشته باشد اما افراد حرفه‌ای به خوبی آن را می‌شناسند. لیکوئید شدن به معنای بسته شدن اجباری موقعیت‌های معاملاتی است. اگر مجموع زیان یک پوزیشن از سرمایه تریدر بیشتر شود، پوزیشن توسط صرافی به صورت خودکار بسته می‌شود. اما چگونه امکان دارد که مجموع ضرر یک دارایی بیشتر از سرمایه تریدر بشود؟ در بازارهای مالی امکانات زیادی توسط صرافی‌ها به معامله‌گران داده می‌شود. لوریج یکی از همین امکانات است که به معامله‌گران قدرت بیشتری برای فعالیت در بازار می‌دهد. لوریج در حقیقت نوعی وام است که پشتوانه‌ آن سرمایه فرد سرمایه‌گذار می باشد.

پس اگر زیان یک پوزیشن از این پشتوانه بیشتر شود، معامله به طور خودکار بسته شده و یا به اصطلاح لیکوئید می‌شود. نوسانات در بازارهای مالی همیشه به شکل قابل پیش‌بینی نیستند و گاهی این تغییرات خلاف جهت تحلیل‌های شما و به سرعت انجام می‌شود. در چنین شرایطی استفاده از اهرم می‌تواند شرایط را بدتر هم کند. برای مثال اگر از اهرم ۱۰ استفاده کنید، تنها ده درصد حرکت خلاف جهت قیمت کافی است تا حساب شما را لیکوئید کند‌.

این موضوع مانند این است که شما وامی را دریافت کنید و توان پرداخت آن را نداشته باشید. در این صورت بانک نسبت به فروش دارایی‌های شما برای جبران مبلغ وام اقدام می‌کند. معمولا قیمت و سطح لیکوئید شدن توسط صرافی محاسبه می‌شود که با عبور قیمت از آن، فرآیند بسته شدن معامله آغاز می‌شود. البته همیشه در این فرآیند قرار نیست سرمایه‌گذار کل سرمایه خود را از دست بدهد و گاهی این از دست دادن مربوط به بخشی از سرمایه است.

ارتباط معاملات مارجین با لیکوئیدشدن

معاملات مارجین یکی از معاملات اصلی در بازارهای مالی است که در آن مالکیت دارایی‌های مشخص بین دو طرف منتقل می‌شود و از این لحاظ مانند معاملات اسپات است. اما برخلاف آن تریدر قادر خواهد بود با سرمایه‌ای بیشتر از سرمایه اولیه خود به معامله بپردازد. این موضوع می‌تواند وسوسه‌کننده باشد، اما باید ریسک‌ها و ضررهای انجام آن را هم در نظر گرفت، چراکه در سمت مقابل هم ضررهای شما چندین برابر شده و بسته به میزان اهرم، حتی امکان دارد در صورت نوسان چند درصدی قیمت کل سرمایه اولیه  از دست برود.

معمولا برای شروع معاملات مارجین نیاز به وثیقه کردن مقداری سرمایه دارید که تحت عنوان مارجین اولیه شناخته می‌شود. مارجین نگه‌داری هم به منظور حفظ پوزیشن‌های باز شده دریافت می‌شود. اگر قیمت به زیر حداقل موجودی لازم برای باز ماندن پوزیشن برسد و تریدر نتواند حساب خود را شارژ کند، آن پوزیشن لیکوئید خواهد شد.

چه زمانی لیکوئید می شویم؟

لیکوئید شدن همیشه مفهوم یکسانی در بازارهای مالی دارد، اما نباید این طور تصور شود که برای همه حساب‌های معاملاتی در یک محدوده مشخص تعیین می‌شود. محدوده بسته شدن پوزیشن وابسته به لوریج و مقررات صرافی است. طبیعتا هر چه مقدار اهرم بالاتر رود، احتمال اینکه پوزیشن لیکوئید بشود، افزایش پیدا می‌کند.

اهرم همانند شمشیر دو لبه‌‌ای است که در یک سمت آن چندین برابر شدن سود و در طرف دیگر هم خطر صفر شدن سرمایه قرار دارد. پس نحوه استفاده از آن بسیار اهمیت دارد. فرض کنید که شما با سرمایه‌ای نزدیک به صد دلار وارد پوزیشن معاملاتی شده و از اهرم ۵ هم استفاده می‌کنید. اهرم‌ها در حقیقت وامی هستند که صرافی در اختیار شما قرار می‌دهد.

این وام معمولا از محل حساب‌های لیکوئیده شده سایر معامله‌گران تامین می‌شود. البته سازوکار همه صرافی‌ها به این شکل نمی‌باشد. حال با استفاده از این اهرم شما می‌توانید به اندازه ۵۰۰ دلار در بازار معامله کنید. طبیعتا در این شرایط از نوسانات بازار می‌توانید بیشتر سود کسب کنید، اما همان طور که اشاره شد میزان زیان شما هم به همان مقدار بیشتر می‌شود. برای مثال اگر با سرمایه اولیه بیت کوین خریداری می‌کردید، افزایش دو درصدی قیمت برای شما سودی معادل دو دلار ایجاد می‌کرد اما اکنون با استفاده از اهرم سود شما ده دلار خواهد بود.

این نسبت برای ضررهای شما هم صادق است، پس با بیست درصد حرکت قیمت در خلاف پوزیشن شما، کل سرمایتان از بین خواهد رفت. این دقیقا همان جایی است که گفته می‌شود پوزیشن شما لیکوئید شده است. لیکوئید شدن فقط مختص به پوزیشن‌های خرید نیست و چنین اتفاقی می‌تواند برای پوزیشن‌های فروش هم رخ بدهد.

برای مثال فرض کنید که شما با شرایط اشاره شده در قبل، پوزیشن شورت یا همان فروش باز کرده‌اید. در این صورت اگر قیمت بیت کوین برخلاف پیش‌بینی شما ۲۰ درصد افزایش پیدا کند، معامله شما توسط صرافی لیکوئید می‌شود. چنین موضوعی فقط در معاملات فیوچرز و مارجین که در آن معامله‌گر امکان استفاده از اهرم را خواهد داشت، اتفاق خواهد افتاد.

روش های جلوگیری از لیکوئید شدن

لیکوئید شدن بدترین اتفاقی است که می‌تواند برای یک تریدر رخ بدهد. هر چند که در بازارهای مالی به فراوانی فرصت‌های خوبی برای سودآوری ایجاد می‌شود، اما گاهی جبران کردن ضررها بسیار دشوار می‌شود خصوصا در شرایطی که کل سرمایه از دست رفته باشد. پس بهتر است قبل از طمع برای سودهای کلان به فکر مدیریت ضرر و حفظ سرمایه خود باشید که در این صورت مطمئنا شرایط فوق‌العاده سودساز هم برای شما محقق می‌شود. در ادامه قصد داریم تا بهترین روش‌ها برای جلوگیری از لیکوئید حساب معاملاتی را بررسی کنیم.

1. نظارت مداوم بر پوزیشن‌های باز

بازارهای مالی در شرایطی با نوسانات زیادی مواجه می‌شوند، از این‌رو بهتر است برای کاهش ریسک دائما وضعیت پوزیشن‌های خود را بررسی کنید. در این شرایط می‌توانید حتی زودتر از حد ضررهای تعیین شده، حساب خود را ببندید و از ضررهای بیشتر جلوگیری کنید. چنین اقدامی تنها مختص به تریدرهای اسکالپر و یا کوتاه مدت بازار نیست، بلکه معامله‌گران بلند مدت بازار هم نیاز به نظارت بر پوزیشن‌های خود دارند.

2. تعیین حد ضرر

بهتر است برای به حداقل رساندن میزان ضرر در روندهای نزولی، به دنبال تعیین حد ضرر برای معاملات خود باشید. اینکه حد ضرر خود را کجا قرار بدهید، تا حد زیادی وابسته به سیستم معاملاتی شما دارد. می‌توانید چنین توقفی را در هنگام باز کردن معاملات و یا پس از آن انجام بدهید. هم‌چنین قادر خواهید بود بسته به شرایط بازار، حد ضرر خود را تغییر بدهید. باید در تعیین حد توقف به لوریج و نقطه لیکوئید حساب خود هم توجه کنید.

3. مدیریت میزان لوریج معاملات

لوریج برای بیشتر فعالان بازارهای مالی خصوصا تریدرهای تازه‌ وارد که دید منطقی به بازار ندارند، بسیار جذاب است؛ چراکه به آن‌ها امکان کسب سودهای قابل توجه به نسبت سرمایه اولیه می‌دهد. توجه به سودهای کلان لوریج می‌تواند معامله‌گر را دچار طمع کرده و از توجه به ریسک‌های احتمالی غافل کند. استفاده از لوریج‌های بالا در بازارهای پرنوسانی مانند کریپتو می‌تواند منجر به لیکوئید شدن در ارز دیجیتال بشود. همیشه احتمال تغییرات ناگهانی و شدید در بازار وجود دارد، پس نباید بیش از حد در استفاده از اهرم‌ها طمع کرد. بهتر است حتی در صورت اعتماد زیاد به تحلیل‌های انجام شده، از اهرم‌های منطقی استفاده بشود.

4. تعیین اهداف منطقی برای قیمت

به همان اندازه که تعیین حد ضرر برای جلوگیری از لیکوئید شدن مهم است، تعیین حد سود هم می‌تواند اهمیت داشته باشد. انتخاب اهداف غیر منطقی برای قیمت ممکن است در نهایت به برگشت قیمتی و زیان‌ده شدن پوزیشن شما منجر بشود. بررسی چارت قیمتی در گذشته می‌تواند اطلاعات مفیدی برای تعیین حد سود در اختیار شما قرار بدهد.

5. بدون دانش وارد معامله نشوید

بهتر است بازارهای مالی را با قمار اشتباه نگیرید و بدون داشتن دانش لازم، در آن اقدام به معامله نکنید. عدم استفاده از استراتژی موفق و سودده می‌تواند به سرعت حساب شما را به سمت زیان‌های سنگین هدایت کند. پس بهتر است قبل از شروع جدی ترید، آموزش‌های لازم را ببینید و سپس با تجربه کافی، در بازار معامله کنید. در این صورت کمتر ریسک لیکوئید شما را تهدید می‌کند.

6. به استراتژی خود پایبند باشید

سعی کنید همیشه به اصول ‌و استراتژی‌های خود پایبند باشید و درگیر هیجانات و احساسات بازار نشوید. پیروی از جو روانی شکل گرفته در بازار نمی‌تواند همیشه راه حل خوبی برای رسیدن به سودهای کلان باشد. بهتر است هیچ گاه وارد معاملاتی که فراتر از ریسک‌پذیری شماست، نشوید. انجام معاملات منطقی و تعیین اهداف صحیح برای آن‌ها می‌تواند بهترین روش برای موفقیت شما باشد. مقاله کنترل احساسات در ترید نیز می تواند در این زمینه به شما کمک کند.

7. تعداد معاملات را مدیریت کنید

عموما اکثر معامله‌گرانی که دچار ضرر می‌شوند، به صورت واکنشی اقدام به افزایش تعداد معاملات خود می‌کنند. انجام بیش از حد معاملات در روز می‌تواند ریسک تحلیل اشتباه ‌و افزایش ضرر را در بازار بیشتر کند. بهتر است تعداد معاملات خود را در روز مدیریت کنید و در صورت زیان‌ده شدن آن‌ها هم برای مدتی از بازار فاصله بگیرید.

جمع‌بندی
لیکوئید شدن در فارکس به معنای از دست دادن تمام و یا بخشی از سرمایه است که بیشتر معامله‌گران تازه وارد را درگیر می‌کند. جبران چنین اتفاقی گاهی غیر ممکن می‌شود، پس بهترین روش، جلوگیری از آن است. برای جلوگیری از لیکوئید شدن حساب خود باید از اهرم‌های منطقی استفاده کنید، اهداف صحیح برای معاملات خود در نظر بگیرید، به اصول خود پایبند باشید و در نهایت از انجام معاملات هیجانی خودداری کنید. رعایت این موارد می‌تواند تا حد زیادی سرمایه شما را از نابود شدن حفظ کند.

سوالات متداول

۱. کدام دسته از تریدر‌ها بیشتر در خطر لیکوئید شدن هستند؟

استفاده از لوریج در بازارهای مارجین و فیوچرز خطر بسته شدن حساب معاملاتی را افزایش می‌دهد.

۲. لیکوئید در بازارهای مالی چه مفهومی دارد؟

هر چند که شاید سازو کار لیکوئید در صرافی‌های مختلف متفاوت باشد، اما در همه آن‌ها لیکوئید به مفهوم از دست دادن تمام یا بخشی از سرمایه است.

۳. آیا لیکوئیدیتی همان لیکوئید شدن است؟

این دو عبارت شاید از نظر ظاهری شبیه باشند، اما تفاوت دارند، لیکوئیدیتی به معنای نقدینگی سهم و لیکوئید همان صفر شدن سرمایه است.

4. چه زمانی حساب ما لیکوئید می شود؟

هر زمان که سرمایه شما نتواند زیان معامله را پشتیبانی کند، معامله شما لیکوئید می شود.

با بهره‌گیری از مطالب ارائه شده در سایت آکادمی شامی، می‌توانید همه اطلاعات لازم برای شروع و حرفه‌ای شدن در حوزه معامله‌گری را به دست بیاورید. پیشنهاد ما به شما استفاده از آموزش معامله‌گری کربن است. همچنین اگر نیاز به مشاوره دارید مشاوران آکادمی شامی آماده ارائه خدمات و مشاوره رایگان به شما هستند. برای درخواست مشاوره لطفا فرم زیر را پر کنید تا در اسرع وقت با شما تماس گرفته شود.