استاپ لاس (Stop Loss) یا حد ضرر چیست؟

در دنیای پرمخاطره و هیجان‌انگیز بازارهای مالی، هر سرمایه‌گذاری متوجه وجود یک خطر بالقوه می‌شود: ضرر در معامله. حال گاهی این ضرر می‌تواند کم باشد، مانند صرفاً 10 درصد از سرمایه؛ و گاهی می‌تواند خیلی زیاد باشد. نکته‌ای که وجود دارد همین است. می‌توان کاری کرد تا از ضرر بیش از حد جلوگیری شود و این کار با دستوری به نام استاپ لاس یا حد ضرر صورت می‌پذیرد.

استاپ لاس (stop loss)، همانند یک نجات‌دهنده در دنیای گاها طوفانی بازارهای مالی، به سرمایه‌گذاران کمک می‌کند تا با حداقل آسیب، به آنچه که می‌خواهند برسند. چندان تفاوتی ندارد که شما در چه بازاری مشغول به فعالیت هستید؛ سهام، ارز دیجیتال یا فارکس. در هر شرایطی، بهتر است با این قابلیت در بازارهای مالی آشنا باشید.

در این مقاله، به بررسی عمیق استاپ لاس یا حد ضرر خواهیم پرداخت. از مفهوم و اهمیت آن گرفته تا روش‌ها و استراتژی‌های مختلف برای استفاده مؤثر از آن در معاملات مالی. در کنار این‌ها، مزایا و معایبی که ممکن است همراه این استراتژی مدیریت ریسک وجود داشته باشد را بیان خواهیم کرد تا به درکی بهتر از شرایط معاملات خود برسید.

دستور توقف ضرر چیست؟

دستور حد ضرر (Stop loss Order) سفارشی است که توسط یک کارگزار برای خرید یا فروش یک سهام خاص پس از رسیدن سهام به قیمت مشخصی انجام می‌شود. استاپ لاس برای محدود کردن ضرر سرمایه‌گذار در یک پوزیشن معاملاتی طراحی شده است. اجازه بدهید که با یک مثال از بازار پیش برویم.

شما یک دستور توقف ضرر برای 10٪ کمتر از قیمتی که سهام را خریداری کرده‌اید تعیین می‌کنید. بنابراین ضرر شما به 10٪ محدود می‌شود. فرض کنید سهام مایکروسافت (MSFT) را به قیمت هر سهم 20 دلار خریداری کرده‌اید. بلافاصله پس از خرید سهام، یک دستور توقف ضرر به قیمت 18 دلار وارد می‌کنید. اگر سهام به زیر 18 دلار سقوط کرد، سهام شما به قیمت رایج بازار فروخته می‌شود.

مثالی از فارکس: فرض کنید شما در بازار فارکس یک معامله خرید باز کرده‌اید و در قیمت 1/2000 وارد شده‌اید و می‌خواهید حد ضرر را در سطح 1/1950 تعیین کنید. در صورتی که قیمت به 1/1950 برسد؛ معامله به‌صورت خودکار بسته خواهد شد و خسارت شما محدود به 50 پیپ خواهد بود.

مزایای دستور توقف ضرر

مهم‌ترین مزیت دستور توقف ضرر این است که اجرای آن هیچ هزینه‌ای ندارد. کارمزد معمولی شما فقط زمانی محاسبه می‌شود که ارزش سهام به قیمت توقف ضرری که شما تعیین کردید، رسیده باشد و سهام باید فروخته شود. مثل این است که شما خودتان را بیمه می‌کنید، آن هم بدون این‌که هیچ هزینه‌ای بابت این بیمه بپردازید. به‌علاوه، وقتی نوبت به سفارش‌های توقف ضرر می‌رسد، نیازی نیست که عملکرد بازار را به‌صورت روزانه رصد کنید. این راحتیِ حاصل از دستورات حد ضرر، به‌ویژه هنگامی که در تعطیلات هستید یا به هر دلیلی در موقعیتی نیستید که بازار را بررسی کنید، می‌تواند بسیار مفید باشد.

دستورهای توقف ضرر همچنین به محافظت از تصمیم‌گیری شما در برابر تأثیرات احساسی کمک می‌کنند. به یاد داشته باشید؛ گاهی ما در مورد ارزش سهام خود بیش از حد احساسی عمل می‌کنیم. به‌عنوان مثال، پیش خودمان فکر می‌کنیم که اگر به یک سهام یک فرصت دیگر بدهیم، دقیقاً طبق پیش‌بینی‌های ما عمل خواهد کرد. اما خب گاهی همین تأخیر ممکن است باعث افزایش ضرر و زیان برای ما شود.

بیشتر بخوانید : کنترل احساسات در ترید – چگونه در ترید جلوی احساسات خود را بگیریم؟

مهم نیست که چه نوع سرمایه‌گذاری هستید. باید بتوانید علت خرید سهامی که روی آن حساب باز کرده‌اید را شناسایی کنید. معیارهای یک سرمایه‌گذار کوتاه مدت با معیارهای یک سرمایه‌گذار بلند مدت متفاوت خواهند بود. در واقع مهم نیست که استراتژی شما چیست؛ استراتژی تنها در صورتی جواب می‌دهد که به آن پایبند باشید. بنابراین، اگر شما سرمایه‌گذاری هستید که به‌دنبال خرید ارز و نگهداری آن (اصطلاحاً Hold کردن سهام) است، احتمالاً سفارش‌های توقف ضرر برای شما چندان هم اثربخش نخواهند بود.

در نهایت، مهم است که بدانیم سفارشات توقف ضرر تضمینی برای کسب درآمد در بازار ارز یا سهام نیستند. هنوز باید تصمیمات هوشمندانه‌ای در مسیر سرمایه‌گذاری خود بگیرید. اگر این کار را نکنید با دستور حد ضرر یا بدون آن، در نهایت زیان می‌کنید و صرفاً سرعت ضرر و زیان شما متفاوت خواهد بود.

دستورات حدضرر راهی برای نگهداری سود

دستورات حد ضرر به‌طور سنتی به‌عنوان راهی برای جلوگیری از ضرر در نظر گرفته می‌شوند. با این حال، یکی دیگر از کاربردهای این ابزار نگهداری سود شما است. در این مورد، می‌توانید از دستور توقف انتهایی یا Trailing Stop استفاده کنید. دستورات توقف انتهایی را می‌توان به‌صورت نقطه‌ای یا درصدی تعیین کرد. دستورات توقف، ارزش سهام یا ارز را زمانی که قیمت برای سفارش‌های فروش افزایش می‌یابد یا برای سفارش‌های خرید کاهش می‌یابد، دنبال می‌کند.

معایب دستورات توقف ضرر

نقطه ضعف اصلی این است که یک نوسان کوتاه مدت در قیمت سهام می‌تواند دستور حد ضرر را فعال کند. در واقع با انتخاب یک دستور حد ضرر به سهام اجازه می‌شود که نوسان روزانه خود را داشته باشد و در عین‌حال از ریسک از دست دادن سرمایه به دلیل ریزش ارزش سهام تا حد امکان جلوگیری می‌شود. از این رو، تعیین یک دستور توقف ضرر 5 درصدی برای سهامی که دارای سابقه نوسان 10 درصد یا بیشتر در یک هفته است؛ بهترین تصمیم ممکن نیست. در چنین شرایطی شما فقط بابت کمیسیون ایجاد شده از اجرای دستور حد ضرر خود زیان خواهید دید.

در نظر داشته باشید که هیچ قانون سخت و عجیبی برای سطحی که باید در آن حد ضرر قرار بگیرد وجود ندارد. این موضوع کاملاً به سبک سرمایه‌گذاری فردی شما بستگی دارد. یک معامله‌گر فعال ممکن است از سطح 5٪ استفاده کند؛ در حالی که یک سرمایه‌گذار بلند مدت ممکن است 15٪ یا بیشتر را انتخاب کند.

نکته دیگری که باید در نظر داشته باشید این است که وقتی به قیمت توقف خود رسیدید، دستور توقف شما به یک دستور بازار (Market Order) تبدیل می‌شود. بنابراین، تا هنگامی که دستور حد ضرر به‌طور کامل اجرا می‌شود، قیمتی که در آن می‌فروشید ممکن است با قیمتی که از قبل تعیین کرده‌اید مقداری متفاوت باشد. این موضوع به ویژه در بازارهای به‌شدت نوسانی، که قیمت سهام می‌تواند به سرعت تغییر کند صادق است. محدودیت دیگر در دستور توقف ضرر این است که بسیاری از کارگزاران به شما اجازه نمی‌دهند که در برخی اوراق بهادار چنین دستوراتی را اعمال کنید.

خطر دیگر استفاده از دستور توقف ضرر این است که ممکن است یک نوسان موقت قیمت ایجاد شود و باعث شود سرمایه‌گذار به‌طور غیرضروری به فروش سهام یا ارز خود بپردازد. مثلاً زمان‌هایی که قیمت یک اوراق بهادار به‌طور ناگهانی کاهش یابد و سپس به سرعت افزایش پیدا می‌کند. در اینجا، ممکن است استاپ لاس یا حد ضرر خیلی سریع اجرا شود و سودهای بالقوه را از دست بدهید.

چرا از دستور توقف ضرر استفاده کنیم؟

یکی از مزایای استفاده از استاپ لاس این است که می‌تواند به جلوگیری از تصمیم‌گیری‌های هیجان‌محور، مانند نگه‌داشتن سرمایه‌گذاری زیان‌ده به امید اینکه در نهایت بهبود یابد؛ کمک کند. دستور توقف ضرر همچنین می‌تواند برای سرمایه‌گذارانی مفید باشد که نمی‌توانند به‌طور مداوم بر سرمایه‌گذاری خود نظارت کنند.

آیا توقف ضرر می‌تواند باعث یک سفارش خرید شود؟

بله؛ از حد ضرر نیز می‌توان برای سفارش‌دادن (به‌عنوان موقعیت خرید) استفاده کرد. این فرایند به سرمایه‌گذار اجازه می‌دهد تا پس از رسیدن به یک قیمت مشخص، سهام، ارز یا جفت ارز خود را به‌طور خودکار خریداری کند. این نوع سفارش می‌تواند برای سرمایه‌گذارانی مفید باشد که می‌خواهند وارد یک پوزیشن در یک نقطه قیمتی خاص شوند.

چگونه باید سطح قیمت را برای توقف ضرر تعیین کنم؟

تعیین بهترین قیمت برای سفارش توقف ضرر به عوامل مختلفی از جمله تحمل ریسک، نوسانات بازار و اهداف سرمایه‌گذاری شما بستگی دارد. سرمایه‌گذاران اغلب از ابزارهای تحلیل تکنیکال مانند سطوح حمایت و مقاومت برای کمک به شناسایی قیمت مناسبِ دستور حد ضرر استفاده می‌کنند. بنابراین باید بازارهای خاص یا اوراق بهادار را برای درک اینکه آیا اصلاح در آن بازار موضوعی رایج است یا خیر، مطالعه کرد. بازاری که اصلاحات زیادی را نشان می‌دهد به استراتژی توقف ضرر و ورود مجدد هوشمندانه‌تری نیاز دارد.

اهمیت آن در مدیریت ریسک

استفاده از حد ضرر در معاملات باعث می‌شود که معامله‌گران به‌طور مداوم وضعیت مالی خود را کنترل کنند. با تعیین حد ضرر، معامله‌گران می‌توانند در صورت بروز خسارت، ضررهای خود را محدود کنند و از یک وضعیت مالی ناپایدار جلوگیری کنند. همچنین، استفاده از حد ضرر به معامله‌گران کمک می‌کند تا تصمیمات معاملاتی خود را بر اساس تحلیل و بررسی دقیق اتخاذ کنند و از خطرناک بالقوه جلوگیری کنند.

توسعه مهارت‌های استفاده از استاپ لاس یا حد ضرر در معاملات

برای توسعه این مهارت، اولین قدم تعیین حد ضرر مناسب است. حد ضرر باید به گونه‌ای تعیین شود که در صورت رخدادی ناگوار، سرمایه‌گذار با زیان کمتری مواجه شود. در واقع، باید به اندازه کافی کوچک باشد تا سرمایه‌گذار احساس امنیت در انجام معاملات داشته باشد و از طرف دیگر، به میزان اندازه کافی بزرگ باشد تا به سرعت بسته نشود و معامله را مختل نکند.

دومین نکته برای توسعه مهارت استفاده از حد ضرر، مدیریت ریسک مناسب است. مدیریت ریسک شامل کنترل خسارت‌ها و مدیریت موقعیت‌ها است. برای کنترل خسارت‌ها، سرمایه‌گذار باید قوانین مشخصی برای تعیین زمان و میزان خروج از معامله تعیین کند. همچنین، در صورتی که معامله به سمت معکوس حرکت کند، باید آمادگی برای اعتبارسنجی مجدد موقعیت‌های معاملاتی را داشته باشد. مدیریت موقعیت‌ها همچنین شامل تنظیم سطح توقعات و تعیین میزان سود مطلوب است.

جمع‌بندی

استاپ لاس یا حد ضرر یک ابزار مهم در معاملات مالی است که به تریدرها کمک می‌کند تا خطرات مرتبط با سرمایه‌گذاری در بازارهای مالی را کاهش دهند. حد ضرر به معامله‌گران اجازه می‌دهد تا در صورتی که قیمت دارایی از نقطه ورود تعیین شده توسط تریدر کاهش یابد، معامله به‌طور خودکار بسته شود. به‌این ترتیب، استاپ لاس یا حد ضرر می‌تواند تریدرها را از تجربه ضررهای بزرگ و بیش از حد، نجات دهد.

استفاده از حد ضرر در معاملات به تریدرها کمک می‌کند تا تصمیم‌های هوشمندانه‌تری درباره موقعیت‌های معاملاتی خود بگیرند. با تعیین یک حد ضرر معقول، تریدر می‌تواند از سرمایه خود محافظت کرده و از ضررهای بزرگ و ناگهانی جلوگیری کند. همچنین، استفاده از حد ضرر می‌تواند به تریدر کمک کند تا از تصمیم‌های هیجانی در زمان‌های استرس زا جلوگیری کند.

علی‌رغم همه ویژگی‌های خوبی که همراه استاپ لاس یا حد ضرر به دست می‌آوریم، باید آگاه باشید که در بازارهایی با نوسان بسیار زیاد، دستورات حد ضرر می‌توانند مخرب باشند. چرا که ممکن است معامله‌ای که روی آن حساب باز می‌کردید زودتر از موعد به حد ضرر خود برسد و معامله بدون دریافت هیچ سود مشخصی، بسته شود.

دستور توقف ضرر ابزار ساده‌ای است که در صورت استفاده مؤثر می‌تواند مزایای قابل توجهی ارائه دهد. توقف ضرر را به‌عنوان یک بیمه نامه در نظر بگیرید. امیدوارید که هرگز مجبور به استفاده از آن نشوید، اما خوب است بدانید که در صورت نیاز، آن را به‌عنوان یک محافظ به همراه دارید.

سؤالات رایج

1. استاپ لاس یا حد ضرر چیست و چرا مهم است؟

استاپ لاس یا حد ضرر حداکثر میزان زیانی است که یک سرمایه‌گذار می‌پذیرد تا معامله یا سرمایه‌گذاری خود را مدیریت کند. این مفهوم برای جلوگیری از ضررهای بزرگ در بازار بسیار مهم است.

2. چگونه استاپ لاس تعیین می‌شود؟

تعیین استاپ لاس معمولاً بر اساس تحلیل تکنیکال و یا فاندامنتال بازار انجام می‌شود. سرمایه‌گذار باید میزان ضرری که می‌تواند تحمل کند و همچنین شرایط بازار را در نظر بگیرد.

3. استاپ لاس دائمی است یا متغیر؟

استاپ لاس ممکن است دائمی باشد یا متغیر. بستگی به استراتژی و شرایط بازار دارد. برخی سرمایه‌گذاران از استاپ لاس ثابت استفاده می‌کنند، در حالی که دیگران آن را با تغییر شرایط بازار تنظیم می‌کنند.

4. چگونه می‌توان استاپ لاس را محاسبه کرد؟

محاسبه استاپ لاس بستگی به استراتژی سرمایه‌گذاری دارد، اما معمولاً با توجه به میزان ضرری که سرمایه‌گذار می‌تواند تحمل کند و تحلیل‌های تکنیکال یا فاندامنتال، مشخص می‌شود.

5. آیا هر معامله‌ای نیاز به استاپ لاس دارد؟

نه. هر معامله‌ای نیاز به استاپ لاس ندارد؛ اما این به میزان ریسک معامله و استراتژی سرمایه‌گذاری بستگی دارد. معمولاً در معاملات با ریسک بالا و سرمایه‌گذاری‌های مهم از استاپ لاس استفاده می‌شود.

6. آیا دستور حد ضرر همیشه مؤثر است؟

حد ضرر ممکن است در برخی شرایط بازار ناموثر باشد؛ مانند بازارهای نوسانی یا شرایط نادر و غیرمعمول. اما در اکثر موارد، استفاده از استاپ لاس یا حد ضرر به مدیریت ریسک کمک می‌کند.

7. چگونه دستور حد ضرر را اجرایی کنم؟

برای اجرای حد ضرر، سرمایه‌گذار باید نقطه استاپ لاس را در سیستم معاملاتی خود تنظیم کند و در هنگام معامله آن را رعایت کند. این کار می‌تواند به‌صورت دستی یا اتوماتیک انجام شود.

با بهره‌گیری از مطالب ارائه شده در سایت آکادمی شامی، می‌توانید همه اطلاعات لازم برای شروع و حرفه‌ای شدن در حوزه معامله‌گری را به دست بیاورید. پیشنهاد ما به شما استفاده از دوره رایگان آموزش معامله گری کربن است. همچنین اگر نیاز به مشاوره دارید مشاوران آکادمی شامی آماده ارائه خدمات و مشاوره رایگان به شما هستند.

برای درخواست مشاوره لطفا فرم زیر را پر کنید تا در اسرع وقت با شما تماس گرفته شود.