معاملات فرکانس بالا (HFT) چیست؟

معاملات فرکانس بالا (HFT) از الگوریتم‌ها و اتصالات بسیار سریع برای انجام سریع معاملات (اغلب در کسری از ثانیه) استفاده می‌کنند. روش کار اغلب شامل استفاده از ابزارهای اختصاصی و برنامه‌های رایانه‌ای است که بازارها را تجزیه و تحلیل می‌کنند، روندها را شناسایی کرده و معاملات را برای سودهای کوتاه‌مدت انجام می‌دهد. ما در مورد ویژگی‌های HFT، استراتژی‌ها، مزایا و معایب و مثال‌هایی از اینکه چگونه معاملات با فرکانس بالا بر بازارها تأثیر گذاشته‌اند بحث خواهیم کرد. چنان‌چه به این مباحث علاقه‌مند هستید ادامه این مقاله را از دست ندهید.

معاملات فرکانس بالا (HFT) چیست؟

معاملات فرکانس بالا (HFT) یک روش تجارت الگوریتمی است که با سرعت بالای اجرا، تعداد بسیار زیادی از تراکنش‌ها در مدت زمان بسیار کمی انجام می‌دهد. HFT از رایانه‌های ویژه برای دستیابی به بالاترین سرعت انجام معاملات استفاده می‌کند. این فرآیند بسیار پیچیده است و بنابراین، در درجه اول ابزاری است که توسط سرمایه‌گذاران نهادی بزرگ مانند بانک‌های سرمایه‌گذاری و Hedge Fund ها استفاده می‌شود.

الگوریتم‌های پیچیده‌ای که در معاملات HFT استفاده می‌شوند هر سهم را تجزیه و تحلیل می‌کنند تا روندهای نوظهور را در میلی‌ثانیه تشخیص دهند. با توجه به تجزیه و تحلیل انجام شده، ارسال صدها سفارش خرید در عرض چند ثانیه ارسال می‌شود و بدین طریق، بانک یا صندوق حجم قابل توجهی از مبادلات مالی را در مدت زمان بسیار کمی انجام می‌دهد.

نحوه کارکرد معاملات فرکانس بالا

معاملات HFT چندین ویژگی دارند. مجموع این ویژگی‌ها کنار هم، باعث می‌شود که سیستم‌های HFT به خوبی کار کرده و امکان انجام معاملات متعدد HFT را مهیا کند. برخی از این ویژگی‌ها عبارت‌اند از:

• این معاملات از برنامه‌های کامپیوتری با سرعت فوق العاده بالا برای تولید، مسیریابی و اجرای سفارشات استفاده می‌کنند
• از خدمات هم‌مکانی و داده‌های فردی از بورس‌ها برای کاهش شدید تأخیرها استفاده می‌کنند.
• شامل بازه‌های زمانی بسیار کوتاهی برای ایجاد و همچنین فروش پوزیشن می‌باشند. رایانه‌ها سفارش‌های متعددی را ارسال می‌کنند که ظرف مدت کمی پس از ارسال، لغو می‌شوند.

مهم: انجام معاملات با فرکانس بالا شامل استفاده از رایانه‌های پرقدرت است که از الگوریتم‌ها برای تصمیم‌گیری و اجرای معاملات متعدد در کسری از ثانیه استفاده می‌کنند. بنابراین اجرای این دست از معاملات، نیاز به تجهیزات و سرمایه قابل توجهی دارد و برای بسیار از معامله‌گران عادی، امکان‌پذیر نیست.

تاریخچه مختصری از معاملات فرکانس بالا

بازار سهام نزدک (NASDAQ) در سال 1971 شروع به کار کرد و اولین بازار سهام الکترونیکی در جهان بود؛ اما طی دهه‌های بعد، شرکت‌های مدیریت پول تلاش کردند روی معاملات پرسرعت سرمایه‌گذاری کنند و کمیسیون بورس و اوراق بهادار (SEC) را وادار به اجرای مقرراتی جدید کردند؛ مقرراتی برای کمک به نوسازی بازارهای مالی.

پیشرفت در رایانه، فناوری و الگوریتم‌ها، معاملات با فرکانس بالا را به یک نیروی غالب در بازارهای مالی تبدیل کرده است. SEC تخمین می‌زند که معاملات فرکانس بالا در بازارهای سهام ایالات متحده حدود 55 درصد از حجم معاملات را تشکیل می‌دهد. HFT همچنین بیشترین حجم از معاملات در بازارهای کالا و فیوچرز را به خود اختصاص می‌دهد.

اصول اولیه معاملات فرکانس بالا

معاملات HFT روشی برای معامله‌گری است که بر اساس اجرای سریع‌ترین معاملات با استفاده از الگوریتم‌های پیشرفته انجام می‌شود. اصول اولیه این نوع معاملات شامل:

1. سرعت اجرا

HFT بر اساس اجرای سریع معاملات استوار است. دسترسی به فناوری‌های پیشرفته، مراکز داده در سراسر جهان و به‌روز بودن اطلاعات بازار، برای دستیابی به سرعت بالا ضروری است.

2. الگوریتم‌های پیشرفته

استفاده از الگوریتم‌های پیشرفته برای تحلیل داده‌های بازار و اتخاذ تصمیمات سریع در خرید و فروش اوراق بهادار بسیار مهم است.

3. پایش بازار به صورت دائم

HFT به طور مداوم بازار را پایش کرده و به تغییرات بازار، سریعا واکنش نشان می‌دهد. این نوع معاملات در بازارهایی با حجم معاملات بالا و نوسانات کمتر بهتر عمل می‌کنند.

4. لیکویدیتی و اسپرد کم

HFT به منظور افزایش لیکویدیتی در بازار و کاهش اسپرد (فاصله بین قیمت خرید و فروش) فعالیت می‌کند. بیشتر بخوانید: لیکوئید شدن

5. مدیریت ریسک

مدیریت دقیق ریسک از طریق مانیتورینگ مستمر پوزیشن‌ها و سیستم‌های امنیتی برای جلوگیری از خسارت ناخواسته انجام می‌شود.

6. تکنولوژی نرم‌افزاری قوی

توسعه و استفاده از نرم‌افزارهای پیشرفته جهت اجرای الگوریتم‌ها و پیش‌بینی نوسانات بازار، گام مهم دیگری است که برای اجرای این معاملات ضرورت دارد.

کاربردهای معاملات فرکانس بالا

پیش از پرداختن به جزئیات معاملات HFT، بهتر است ابتدا به این موضوع بپردازیم که این معاملات، چه فواید و یا کاربردهایی دارند و به این سوال پاسخ دهیم که چرا یک شرکت باید بخواهد که از این سبک معاملاتی استفاده کند؟

۱. افزایش نقدینگی

HFT به لطف اجرای سریع و فعالیت مداوم در بازار، باعث افزایش نقدینگی می‌شود. این امر به سایر معامله‌گران اجازه می‌دهد تا با اسپرد کمتر و با سرعتی بیشتر به معاملات بپردازند.

۲. ارائه فرصت‌های معاملاتی سریع

با تحلیل سریع داده‌های بازار و واکنش سریع به تغییرات، HFT به معامله‌گران فرصت می‌دهد تا از نوسانات کوتاه مدت بازار بهره‌مند شوند.

۳. حذف عوامل انسانی

این نوع از معاملات بر اساس الگوریتم‌های کامپیوتری انجام می‌شوند و به عوامل انسانی کمتری نیاز دارند. این امر باعث حذف احتمال خطاهای انسانی و افزایش دقت در اجرا می‌شود.

۴. تقویت اقتصاد بازار

HFT با افزایش حجم معاملات و نقدینگی، به تقویت اقتصاد بازارها کمک می‌کند و امکانات معاملاتی را برای تمامی معامله‌گران بهبود می‌بخشد.

۵. مدیریت بهتر ریسک

استفاده از الگوریتم‌های پیشرفته در HFT به معامله‌گران این امکان را می‌دهد که بهبود مدیریت ریسک و کاهش خطرات مرتبط با معاملات را تجربه کنند.

به طور کلی، HFT با ترکیب سرعت، دقت و فعالیت مداوم، به بهبود عملکرد بازارها و افزایش بهره‌وری در معاملات مالی کمک می‌کند.

استراتژی‌های معاملاتی با فرکانس بالا

HFT به طور گسترده از آربیتراژ یا خرید و فروش اوراق بهادار با دو قیمت متفاوت در دو بورس مختلف استفاده می‌کند. اگرچه که این استراتژی می‌تواند بسیار خطرناک باشد اما حتی یک تفاوت کوچک در قیمت هم می‌تواند سود زیادی به همراه داشته باشد. الگوریتم‌های موجود در معاملات متعدد HFT می‌توانند تفاوت‌های بسیار کوچک در قیمت‌ها را سریع‌تر از ناظران انسانی تشخیص دهند و می‌توانند اطمینان حاصل کنند که سرمایه‌گذاران از این تفاوت قیمت اندک، سود قابل توجهی ببرند.

مایکل لوئیس در کتاب کلاسیک خود در سال 2014، با نام پسران فلش، سه نوع اصلی آربیتراژ مورد استفاده توسط معامله‌گران فرکانس بالا را توصیف می‌کند. ما ضمن بیان این سه مورد، یک مورد دیگر از استراتژی‌های بازار را نیز با شما در میان می‌گذاریم:

به‌طور خلاصه، آربیتراژ یعنی به دست آوردن سود از اختلاف قیمت یک دارایی بین دو یا چند بازار به طور همزمان. این اختلاف قیمت، باعث پدید آمدن عدم تعادل قیمتی بین بازارهای گوناگون می‌شود.

۱. آربیتراژ Slow-Market

معامله‌گران می‌توانند از اتصالات سریع برای تبادل داده‌ها در معاملات مختلف استفاده کنند. از آنجایی که همه صرافی‌ها با سرعت یکسانی کار نمی‌کنند؛ اغلب تفاوت‌های قیمتی بین آن‌ها (به خصوص در بازارهای خارجی) وجود دارد. با این حال، این آربیتراژ به یک رقابتی مبتنی بر تکنولوژی تبدیل شده است؛ زیرا Hedge Fund ها میلیون‌ها دلار برای ایجاد اتصالات پرسرعت هزینه می‌کنند تا حتی در حد چند میلی ثانیه هم که شده؛ از رقبای خود جلو بیفتند.

۲. آربیتراژ Dark-Pool

شرکت‌های HFT می‌توانند از این نوع آربیتراژ استفاده کنند تا از تفاوت قیمت بین مبادلات و استخرهای تاریک یا مبادلات خصوصی که در دسترس سرمایه‌گذاران عمومی نیستند؛ استفاده کنند. استخر تاریک یک انجمن مالی سازمان‌یافته خصوصی یا یک صرافی خصوصی برای معاملات اوراق بهادار است.

استخرهای تاریک به سرمایه‌گذاران نهادی این امکان را می‌دهند که تا زمانی که معامله اجرا و گزارش نشده است معامله را انجام دهند. بنابراین از آنجایی که استخرهای تاریک بلافاصله قیمت‌ها را منتشر نمی‌کنند اغلب تفاوتی در قیمت‌ها وجود دارد که گاهی توسط معامله‌گران HFT مورد سوء استفاده قرار می‌گیرد.

۳. آربیتراژ Rebate

معامله‌گران HFT از قوانین مختلفی که باعث ایجاد تخفیف در معاملات می‌شوند استفاده می‌کنند. برخی از صرافی‌ها به خریداران تخفیف می‌دهند و از سوی دیگر، از فروشندگان کارمزد می‌گیرند. برخی تخفیف را به فروشندگان می‌دهند و هزینه‌ای را از خریداران دریافت می‌کنند.

شرکت‌های HFT یک سهام را از صرافی که به خریداران تخفیف می‌دهد می‌خرند و سپس به سرعت آن را – با همان قیمت – به صرافی دیگری که به فروشندگان تخفیف می‌دهد می‌فروشند و بدین طریق، از این سیستم بهره‌برداری می‌کنند. اگرچه مقادیر تخفیف معمولاً بسیار ناچیز است اما در صورت بزرگ بودن بلوک‌های معاملات سهام، این سودهای ناچیز می‌تواند به سودهای بسیار بزرگ‌تری تبدیل شود.

۴. بازارسازی

منظور از بازارسازی، قرار دادن یک پیشنهاد محدود برای فروش یا ثبت یک سفارش خرید محدود (Limit order) برای به دست آوردن اسپرد حاصل از قیمت Bid و قیمت Ask است. شرکت‌های HFT قیمت فروش خود را کمی بالاتر از بازار فعلی و قیمت خرید خود را کمی کمتر از قیمت بازار تعیین می‌کنند و تفاوت بین این قیمت‌ها، به جیب شرکت می‌رود.

بازارسازان به عنوان طرف مقابل برای سفارش‌های ورودی بازار عمل می‌کنند. همان‌طور که گفتیم؛ آن‌ها از تفاوت بین اسپرد پیشنهاد و تقاضا سود می برند. معامله‌گران HFT که بازارساز هستند نیز در ازای تامین نقدینگی برای برخی از صرافی‌ها و شبکه‌های ارتباطات الکترونیکی، کسری از سنت برای هر معامله دریافت می‌کنند. کسری از یک سنت در میلیون‌ها معامله، معادل با پولی بسیار بزرگ خواهد بود.

کدام Hedge Fund ها از معاملات فرکانس بالا استفاده می‌کنند؟

برخی از بزرگ‌ترین صندوق‌های تامینی در ایالات متحده که ده‌ها میلیارد دلار سرمایه را مدیریت می‌کنند؛ فعالانه در معاملات فرکانس بالا شرکت حضور دارند؛ از جمله Renaissance Technologies، Two Sigma، Citadel و Susquehanna International Group. این صندوق‌های تامینی معمولاً از رویکرد تحلیل کمّی برای سرمایه‌گذاری استفاده می‌کنند. به عبارت دیگر، آن‌ها استراتژی‌های سرمایه‌گذاری خود را بر اساس حرکات قیمت سهام، حجم و داده‌های مرتبط استوار می‌کنند.

مزایای معاملات فرکانس بالا

معاملات با فرکانس بالا، با معامله حجم زیادی از اوراق بهادار، به معامله‌گران اجازه می‌دهند تا حتی از نوسانات بسیار کوچک قیمت سود ببرند. این امر باعث می‌شود موسسات بازده قابل توجهی از اسپرد پیشنهادات خرید و فروش به دست آورند.

الگوریتم‌های معاملاتی می‌توانند چندین بازار را اسکن کنند. از همین رو، معامله‌گران قادر خواهند بود تا فرصت‌های معاملاتی بیشتری پیدا کنند؛ از جمله اختلاف قیمت‌های جزئی برای همان دارایی که در صرافی‌های مختلف معامله می‌شود. این گونه هارد هم در بازارهای زیادی معامله می‌کند و هم این معاملات را بهترین قیمت ممکن انجام می‌دهد.

بسیاری از طرفداران معاملات فرکانس بالا می‌گویند که این معامله باعث افزایش نقدینگی در بازار می‌شوند. HFT به وضوح رقابت را در بازار افزایش می‌دهد؛ زیرا معاملات سریع‌تر انجام می‌شوند و حجم معاملات به طور قابل توجهی افزایش می یابد. افزایش نقدینگی باعث کاهش اسپرد پیشنهادات و تقاضا می‌شود و بازارها را از نظر قیمت کارآمدتر می‌کند.

یک بازار نقدینه، ریسک کمتری برای سرمایه‌گذاران دارد؛ زیرا همیشه شخصی در طرف دیگر یک پوزیشن برای کامل کردن معامله وجود خواهد داشت. همچنین، با افزایش نقدینگی، قیمت فروشِ فروشنده و قیمتی که خریدار حاضر به پرداخت آن است؛ به هم نزدیک‌تر می‌شوند.

توجه: ریسک این معاملات را می‌توان با استفاده و ترکیب چندین استراتژی کاهش داد. یکی از این استراتژی‌ها، دستور توقف ضرر است که تضمین می‌کند پوزیشن معامله‌گر با قیمت مشخصی بسته می‌شود و از ضرر بیشتر جلوگیری می‌کند.

معایب معاملات فرکانس بالا

انجام معاملات با فرکانس بالا، هنوز هم روشی بحث‌برانگیز است و اتفاق نظر کمی در مورد آن در بین قانون‌گذاران، متخصصان امور مالی و سرمایه‌گذاران وجود دارد.

معامله‌گرانی که از این سبک استفاده می‌کنند به ندرت پرتفوی خود را نگه می‌دارند؛ این افراد سعی می‌کنند حداقل سود ممکن را جمع کرده و قبل از لیکوئید شدن پوزیشن، سرمایه خود را از بازار خارج کنند. در نتیجه، نسبت ریسک به پاداش یا Sharp Ratio، فوق‌العاده بالاست. این نسبت بسیار بیشتر از یک سرمایه‌گذاری کلاسیک است که با استفاده یک استراتژی بلندمدت تجارت می‌کند. معامله با فرکانس بالا گاهی اوقات فقط کسری از یک سنت سود می‌دهد و از طرفی، همواره احتمال ضرر در معامله نیز وجود دارد.

یکی از انتقادات عمده به HFT این است که فقط نقدینگی شبح‌گونه (Ghost liquidity) در بازار ایجاد می‌کند. مخالفان HFT می‌گویند که نقدینگی ایجاد شده واقعی نیست؛ زیرا اوراق بهادار و سهام‌های خریداری شده، فقط برای چند ثانیه نگهداری می‌شوند. قبل از اینکه یک سرمایه‌گذار معمولی بتواند اوراق بهادار را بخرد چندین بار در میان معامله‌گران فرکانس بالا معامله شده است. بنابراین در زمانی که یک سرمایه‌گذار عادی سفارشی ثبت می‌کند نقدینگی عظیم ایجاد شده توسط HFT تا حد زیادی از بین رفته است.

علاوه بر این، یکی از فرضیه‌های رایج این است که است که معامله‌گران فرکانس بالا (موسسات مالی بزرگ) اغلب از طریق هزینه‌ای بازیگران کوچک‌تر در بازار (موسسات مالی کوچک‌تر، سرمایه‌گذاران فردی) پرداخت می‌کنند؛ سود می برند.

در نهایت، معاملات فرکانس بالا، با افزایش میزان نوسانات بازار و حتی سقوط بازارها مرتبط هستند. تا کنون شاهد این بوده‌ایم که رگولاتورها برخی از معامله‌گران فرکانس بالا را دستگیر کرده‌اند؛ زیرا معتقد بودند در دستکاری‌های غیرقانونی بازار (مانند جعل) شرکت کرده‌اند. ثابت شده است که معاملات متعدد HFT به طور قابل توجهی به نوسانات بیش از حد بازار که در طول سقوط Flash در سال 2010 به وجود آمد؛ کمک کرده است.

تاثیر روی بازار و اخلاق در معاملات فرکانس بالا

برخی از متخصصان بازارهای مالی، با معاملات فرکانس بالا مخالف هستند؛ چرا که اعتقاد دارند این معاملات مزیت ناعادلانه‌ای را به شرکت‌های بزرگ می‌دهند و زمینه فعالیت و تجارت را نامتعادل می‌کنند. همچنین این روش معاملاتی، می‌تواند به سایر سرمایه‌گذارانی که به دنبال استراتژی‌های بلندمدت هستند و به صورت عمده خرید یا فروش می‌کنند؛ آسیب برساند.

منتقدان این سبک، این استدلال را مطرح می‌کنند که فناوری‌های نوظهور و تجارت الکترونیکی که از اوایل دهه 2000 شروع شده‌اند؛ در نوسانات بازار نقش دارند. این فناوری‌ها، اثر سقوط‌های کوچک و بزرگ چند برابر کرده‌اند و از این رو، ضرر سرمایه‌گذاران خُرد و سود سرمایه‌گذاران کلان، طی این ریزش‌ها چند برابر می‌شود.

همچنین با این روش‌ها می‌توان الگوریتم‌هایی را ایجاد کرد تا هزاران سفارش را آغاز کرده و چند ثانیه بعد لغو کنند تا یک جهش لحظه‌ای در قیمت ایجاد شود. سوء استفاده از این تکنولوژی، نوعی فریب معامله‌گران عادی است و به طور گسترده‌ای غیراخلاقی و گاها غیرقانونی تلقی می‌شود.

برخی از کشورهای اروپایی به دنبال این هستند که معاملات فرکانس بالا را ممنوع کنند تا نوسانات را به حداقل برسانند و در نهایت از رویدادهای نامطلوب مانند سقوط فلش آمریکا در سال 2010 و سقوط نایت کپیتال جلوگیری کنند.

جمع‌بندی

به طور کلی، مقاله به بررسی چگونگی عملکرد و اثرات معاملات فرکانس بالا در بازارهای مالی پرداخته و در این سرفصل‌ها نشان داده که HFT چیست، چگونه کار می‌کند، کاربردها، اصول اولیه، استراتژی‌ها، مزایا و معایب، و تاریخچه این فعالیت‌ها را تجزیه و تحلیل کرده است. این بررسی جامع می‌تواند برای خوانندگان بازارهای مالی و اقتصادی مفید باشد و درک بهتری از این نوع معاملات را فراهم آورد.

سوالات متداول

معاملات HFT چیست؟

پاسخ: HFT یا معاملات فرکانس بالا، نوعی از معاملات مالی است که با استفاده از الگوریتم‌ها و تکنولوژی به‌روز، در بازه‌های زمانی بسیار کوتاه و صورت می‌گیرد و حجم بسیار زیادی از معاملات را انجام می‌دهد.

چه کاربردهایی برای معاملات HFT وجود دارد؟

پاسخ: HFT در بازارهای مالی برای انجام معاملات سریع، آربیتراژ و ایجاد نقطه‌های لازم برای فعالیت‌های مالی مورد استفاده قرار می‌گیرد.

اصول اولیه HFT چیستند؟

پاسخ: اصول اولیه شامل استفاده از الگوریتم‌های پیشرفته، دسترسی به سرورهای پرسرعت و تجارت در بازه‌های زمانی بسیار کوتاه می‌شوند.

چه استراتژی‌هایی در معاملات HFT به‌کار می‌روند؟

پاسخ: استراتژی‌ها شامل آربیتراژ، مارکت میکرینگ، و پیش‌بینی الگوهای بازار می‌شوند.

آیا هر کسی می‌تواند در معاملات HFT شرکت کند؟

پاسخ: خیر؛ شرکت در معاملات HFT نیازمند منابع مالی و تکنولوژی پیشرفته است.

آیا قوانینی برای معاملات HFT وجود دارد؟

پاسخ: بله. در بسیاری از بازارها قوانینی برای نظارت بر معاملات HFT وجود دارد.

با بهره‌گیری از مطالب ارائه شده در سایت آکادمی شامی، می‌توانید همه اطلاعات لازم برای شروع و حرفه‌ای شدن در حوزه معامله‌گری را به دست بیاورید. پیشنهاد ما به شما استفاده از آموزش معامله‌گری کربن است. همچنین اگر نیاز به مشاوره دارید مشاوران آکادمی شامی آماده ارائه خدمات و مشاوره رایگان به شما هستند. برای درخواست مشاوره لطفا فرم زیر را پر کنید تا در اسرع وقت با شما تماس گرفته شود.