تله سرمایه گذاری در بازارهای مالی چیست؟ + راه های جلوگیری از آن

در بازارهای مالی احتمال ضرر حتی در شرایطی که استراتژی به طور دقیق آماده شده و به نظر همه چیز برای کسب سود فراهم است، وجود دارد. تله سرمایه گذاری همان چیزی است که در چنین مواقعی مانع از تصمیم‌گیری درست می‌شود. تجارت خصوصا در بازارهای مالی پرشتاب، با سوگیری‌های تجاری همراه است که همین سوگیری‌ها در نهایت باعث ورود به یک موقعیت زیان‌ده می‌شود.

اما خوشبختانه این سوگیری‌ها با شناخت و درک کامل آن‌ها قابل کاهش یا حذف هستند. در این مطلب در مورد تله‌هایی که در سرمایه گذاری با آن مواجه می‌شوید، بحث خواهیم کرد.

تله سرمایه گذاری چیست؟

برخلاف چیزی که به نظر می‌رسد، هوش یا شانس تاثیر بسیار کمی برای موفقیت یک تریدر دارد. اگر دقیق‌تر نگاه کنید تجارت موفق بیش از همه اینها به ویژگی‌های اخلاقی مناسب مانند صبر نیاز دارد، چراکه در نهایت این ویژگی‌ها هستند که امکان تصمیم‌گیری صحیح را فراهم می‌کنند. امکان دارد تحلیلی که شما آن را دقیق می‌خوانید، حاصل تاثیر اشتباهاتی باشد که به عنوان تله سرمایه گذاری شناخته می‌شود.

این تله‌ها دو شکل شناختی و عاطفی دارند و گاهی هم همزمان ایجاد شده که به عنوان سوگیری‌های رفتاری شناخته می‌شوند. سوگیری یعنی اینکه تریدر از واقعیت  فاصله بگیرد. این نوعی رفتار ناخودآگاه است که باعث می‌شود تا معامله‌گر بخواهد به سبکی خاص در یک موقعیت‌ ویژه که مطابق با واقعیت نیست، عمل کند.

سوگیری‌ها در بازار مالی نادر نیستند، چراکه غالبا تصمیم‌ها در این بازار بر اساس داده‌های ناکامل و احتمال‌های گوناگون گرفته می‌شود. بازارهای مالی به اندازه‌ای پیچیده هستند که تقریبا برای هیچ کسی قطعیتی وجود نداشته باشد.

مطمئنا مواردی را مشاهده خواهید کرد که در آن همه چیز از تحلیل تا اخبار درست به نظر می‌رسند اما در نهایت نتیجه چیز دیگری می‌شود. پس می‌توان امیدوار بود اما مطمئن نه. در تله‌های سرمایه گذاری که گفته شد، معمولا تله‌های عاطفی دشوارتر از شناختی هستند که کنترل آن‌ها مطمئنا تأثیر قابل توجه‌تری در بازدهی شما ایجاد می‌کند.

به شکل ساده‌تر، تله‌های عاطفی و یا شناختی را می‌توانیم به نوعی میانبر غلط تشبیه کنیم که تریدر در شرایط سخت برای ورود به یک معامله خواهد گرفت.

حتی تریدرهای بزرگ هم تاثیر چنین سوگیری‌هایی را درک کرده بودند و برای کنترل آن برنامه داشته‌اند. برای مثال وارن بافت دو قانون جالب توجه دارد. قانون اول: پول را از دست ندهید و قانون دوم: به قانون اول پایبند باشید. این نشان می‌دهد رویای سود زیاد نباید شما را از مسیر درست خارج کند. در ادامه قصد داریم بخش مهمی از این سوگیری‌ها را بررسی کنیم تا بیشتر به شرایط آشنا شوید.

انواع تله های سرمایه گذاری

اگر به تله سرمایه گذاری اهمیت ندهید، به فردی تبدیل می‌شوید که بسیار ساده تحت تاثیر هیجان‌های بازار قرار می‌گیرد و به این ترتیب نمی‌تواند تجارت پرسودی داشته باشد. تقریبا چیزی نزدیک به ۷۰ درصد بازار جزو همین گروه هستند که در نهایت هم چیزی جز ضرر عاید آن‌ها نمی‌شود.

اگر خود را قوی و بی‌نیاز به آشنایی با این تله‌ها می‌دانید، باید بگوییم که هم‌اکنون درگیر یکی از این تله‌ها هستید. بسیاری از این سوگیری‌ها نوعی رفتار ناخودآگاه هستند که در وجود همه ما وجود دارد.

پس به عنوان سرمایه گذاری که در یک بازار پرهیجان فعالیت می‌کنید، قطعا با آن‌ها روبه رو خواهید شد. بهتر است با مواردی که به عنوان تله‌های سرمایه گذاری شناخته می‌شود، آشنا شوید، چراکه گاهی همانند مثال گفته شده رفتاری برای شما منطقی به نظر می‌رسد اما در واقعیت نوعی سوگیری است. رایج‌ترین تله‌هایی که احتمالا در ترید با آن مواجه می‌شوید را در این بخش بررسی خواهیم کرد.

1. سوگیری‌ اعتماد به نفس کاذب

کافی است تعدادی از معاملات خود را با سود ببندید یا اینکه تحلیل درستی از بازار داشته باشید. احتمالا پس از این شرایط درگیر اعتماد به نفس کاذب و بیش از حد به توانایی‌های خود می‌شوید و این اتفاقی است که تقریبا برای بیشتر فعالان پیش خواهد آمد. در بازار مالی چیزی به نام قطعیت وجود ندارد. کافی است فقط چندین ماه در این بازار فعالیت کنید تا بفهمید حتی متحمل‌ترین شرایط هم می‌تواند به سرعت در خلاف جهت تغییر کند.

اگر در تله سرمایه گذاری اعتماد به نفس کاذب بیافتید، این واقعیت مهم که ترید بازی با احتمالات است را فراموش می‌کنید. پس بیشتر از توان خود ریسک کرده و گاهی حتی در یک تغییر کوچک هم بیشتر از حد انتظار ضرر می‌کنید.

برای اینکه بتوانید از این ویژگی دوری کنید بهتر است به سمت ارزیابی منظم معاملاتی که انجام داده‌اید و بازدهی آن‌ها بروید. این کار باعث می‌شود شما از واقعیت بازار و توانایی‌های خود دور نشوید. پس بازدهی رفتار خود را در شرایط مختلف می‌سنجید و از این‌رو  به سمت تصمیم‌گیری منطقی‌تر می‌روید.

2. فومو

عبارت FOMO که کامل شده آن fear of missing out است، ترس از دست دادن را در بازار نشان می‌دهد. این ترس باعث می‌شود تا سرمایه‌گذار احساس جا ماندن از یک موقعیت سودده داشته باشد و از این رو به صورت غیرمنطقی وارد یک موقعیت‌ نامناسب بشود. این احساس در حقیقت نوعی تله سرمایه گذاری است که باعث پیروی از یک رفتار گله‌ای می‌شود. برای مثال فرض کنید یک ارز دیجیتال یا دارایی دیگر، بازدهی خوبی در مدت مشخص ایجاد کرده و از این رو ترند شبکه‌های تحلیلی شده است.

در این شرایط اگر شما روی این ارز ترید نکرده باشید، احتمالا فومو را تجربه کنید. به این صورت که احساس می‌کنید از بازار و یک سود ایده‌آل جا مانده‌اید. تصمیم منطقی در این شرایط این است که به سراغ فرصت‌های دیگر بازار برویم، چراکه این دارایی اکنون ریسک زیادی دارد. اما فومو باعث می‌شود که تریدر به سمت دارایی برود که قیمتی بیشتر از ارزش ذاتی خود دارد. در این شرایط تنها یک خبر یا عامل بنیادی بد برای شروع یک ریزش بزرگ کافی است.

برای مقابله با این تله سرمایه گذاری باید توجه کنید که در بازارهای مالی همیشه فرصت مناسب برای کسب سود وجود دارد. هم‌چنین در بیشتر مواقع یک دارایی موقعیت مناسب برای ورود به شما خواهد داد. به عنوان یک تریدر قرار نیست که از همه فرصت‌های بازار استفاده کنید. بهتر است تمرکز خود را بر روی بخشی بگذارید که ریسک کمتری دارد.

3. آشنایی (familiarity)

در بازاری که صدها دارایی مختلف وجود دارد، نباید محدود به یک دارایی خاص شد. بررسی‌ها نشان می‌دهد معامله‌گران بیشتر به سمت سرمایه گذاری بر روی دارایی می‌روند که آن‌ها را می‌شناسند. این کار شما را از فرصت‌های بالقوه و پرپتانسیلی که در بازار وجود دارد، دور می‌کند. برای مثال تریدری ترجیح می‌دهد تنها بر روی یک شرکت بزرگ سرمایه گذاری کند. چه تضمینی وجود دارد که این شرکت بتواند برای همیشه این‌گونه عمل کند؟

شرکت‌های بزرگ زیادی وجود داشته‌اند که اکنون دیگر حتی نامی از آن‌ها باقی نمانده است. البته این موضوع منافاتی با کسب اطلاعات از دارایی که قصد سرمایه گذاری بر روی آن را دارید، ندارد. هدف بیشتر این است که محدود به یک بخش خاصی از بازار نشوید. بهتر است روزانه شرایط بازار را تحلیل کنید و با کسب اطلاعات لازم، در جهتی که شرایط بهتری دارد، معامله کنید.

4. سوگیری تقویت انتخابی

منظور از سوگیری تایید این است که تریدر تنها به اطلاعاتی اهمیت بدهد که بر اساس تحلیل و پیش‌بینی‌های وی است. افرادی که درگیر این تله سرمایه گذاری می‌شوند، داده‌های مهم که باورهای آن‌ها از بازار را نقض می‌کند را نادیده می‌گیرند.

در حقیقت این تله باعث می‌شود به جای اینکه فرد از اطلاعات برای به چالش کشیدن تحلیل خود استفاده کند، به سمت جستجو داده‌ها برای تایید تحلیل خود برود. بهتر است همه احتمالات را در نظر بگیرید و از این‌رو به دیدگاه‌های مغایر هم به همان اندازه دیدگاه‌های موفق اهمیت بدهید. این‌گونه ممکن است برخی از تصمیمات اشتباه خود را قبل از انجام تغییر بدهید.

5. سوگیری‌ اخیر

سوگیری اخیر تله سرمایه گذاری بسیار شایعی است که تقریبا در همه بازارها ایجاد می‌شود. در این تله سرمایه‌گذار بیشتر به داده‌ها و نوسان‌های اخیر قیمت به نسبت داده‌های گذشته‌تر تمرکز می‌کنند. این دیدگاه باعث تمرکز بر روی روندهای کوتاه مدت می‌شود، غافل از اینکه روند بلند مدت چیست. گاهی بررسی بلند مدت چارت به شما کمک می‌کند تا بتوانید با ورود به یک موقعیت بلند مدت و داشتن صبر بیشتر، سود بالاتری کسب کنید.

برای مقابله با این دیدگاه بهتر است قبل از هر چیزی به شکل بلند مدت دارایی مورد نظر خود را تحلیل کنید. سپس بررسی روند کوتاه مدت با در نظر گرفتن شرایط در بلند مدت می‌تواند باعث شود که یک تصمیم منطقی و بهتر در بازار بگیرید.

راه های جلوگیری از تله های سرمایه گذاری

تله سرمایه گذاری نقش مهمی در معاملات شما ایفا خواهد کرد. اگر نتوانید این موارد را کنترل کنید، بازدهی مناسبی از بازار نخواهید گرفت. در خوشبینانه‌ترین حالت زیان نمی‌کنید اما مطمئنا سود قابل توجهی هم به دست نمی‌آورید. سرمایه گذاری کار بسیار پرهیجان است که احساسات در آن تاثیر پررنگی خواهند داشت. آمارها نشان می‌دهد بخش زیادی از فعالان بازار تحت تاثیر هیجان قرار گرفته و بر این اساس ترید می‌کنند.

به احتمال زیاد پایین بودن درصد سرمایه‌گذاران سودده از کل بازار به همین دلیل باشد. پس اگر نتوانید منطقی عمل کنید، دیگر تحلیل چارت و اخبار هم به کار شما نخواهد آمد، کما اینکه دیدید در نوعی سوگیری، تریدر توجه خود را به اخباری جلب می‌کند که بر اساس تصورات خودش باشد.

همه این موارد نشان می‌دهند که راه‌های جلوگیری از تله سرمایه گذاری می‌توانند اهمیت زیادی داشته باشند. در این بخش قصد داریم روش‌های جلوگیری از تله‌های گفته شده را بررسی کنیم. این کار شما را چندین گام به یک تریدر موفق نزدیک‌تر می‌کند.

1. استراتژی مشخص داشته باشید

اگر برنامه و استراتژی مشخصی برای خود تعیین کنید، دیگر درگیر هیجان‌ها و شرایط بازار نمی‌شوید. البته مهم‌تر از داشتن یک استراتژی مشخص، پایبند بودن به آن است. سخت است که در بازارهای مالی تحت تاثیر اخبار و نوسان‌های قیمت قرار نگیرید. شتاب تغییرات در بازارهای مالی به شکل کلی زیاد است که همین ویژگی می‌تواند همه حتی افراد با تجربه را هم درگیر کند.

ممکن است گروهی پایبند بودن به استراتژی که خوب عمل نمی‌کند را منطقی ندانند. در پاسخ باید گفت منظور از استراتژی روشی است که در گذشته و بر اساس بک تست‌ها موفق بوده است. در تجارت با روشی که امتحان خود را پس نداده، همه چیز تصادفی خواهد بود و دیگر پایبند بودن به آن معنا ندارد.

2. اهداف منطقی و واضح داشته باشید

گاهی تحلیل درستی از قیمت می‌کنید، اما به موقع از آن خارج نمی‌شوید. در اینجا همه چیز به جز گام آخر درست پیش رفته است اما بازهم عایدی برای شما نخواهد داشت. برای جلوگیری از این تله سرمایه گذاری باید اهداف خود را از هر پوزیشن مالی، منطقی و واضح مشخص کنید.

اگر این کار را نکنید، ممکن است شرایط به شکلی جلو برود که در وسط معامله، تصمیم احساسی بگیرید. علاوه بر این بهتر است آرزوها و اهداف خود را به واقعیت‌های بازار هم نزدیک کنید. به این شکل به مرور بازدهی خود را بهبود می‌بخشید.

3. در شرایط مبهم از افراد متخصص کمک بگیرید

احتمالا در شروع تجارت موارد مبهم زیادی برای شما وجود داشته باشد. در چنین شرایطی گروهی به نظرات افرادی که متخصص نیستند، اکتفا می‌کنند. معمولا پلتفرم‌های به اشتراک گذاشتن تحلیل جایی است که این گروه از تریدرها به آن روی می‌آورند. این شرایط می‌تواند تریدر را درگیر تله سرمایه گذاری کند.

در نقطه مقابل گروهی هستند که درگیر اعتماد به نفس کاذب بوده و احساس خود را ارجح می‌دانند. اما روش بهتر این است که از یک متخصص مجرب کمک بگیرید. این مشورت می‌تواند دید بهتری از نحوه تحلیل بازار هم در اختیار شما بگذارد.

4. آموزش را متوقف نکنید

بهترین راهکاری که می‌تواند شما را از تله‌های مهم سرمایه گذاری نجات بدهد، آموزش دیدن و دانش است. لازمه یک تصمیم آگاهانه، آشنایی با استراتژی و روش‌های تحلیلی مختلف است. اگر اصول اولیه تجارت را درک کنید و بر اساس الگوی افراد موفق عمل کنید، دیگر تله سرمایه گذاری نقش کمتری در معاملات شما ایفا خواهد کرد. سعی کنید هیچ‌گاه آموزش را متوقف نکنید و همیشه از طریق منابع معتبر، روش‌های تحلیلی به روز را بررسی کنید.

5. تمام اخبار و داده‌ها را خودتان تهیه کنید

به دنبال تبلیغ زیادی که از ترید و درآمدهای آن شده است، افراد زیادی به این بازارها روی آورده‌اند. در این بین افرادی هم دیده می‌شوند که دانش کافی از تجارت ندارند و تنها به امید سیگنال و اخباری که از بقیه دریافت می‌کنند، وارد بازار شده‌اند.

این افراد هم همچون خود شما می‌توانند درگیر تله‌های مهم سرمایه گذاری شده باشند. پس بهتر است تمامی مواردی که برای ورود به یک موقعیت نیاز است مانند اخبار، تحلیل بنیادی و تکنیکال را خودتان انجام بدهید. این‌گونه در تله افراد سودجو که برای یک دارایی خاص تبلیغ می‌کنند هم نمی‌افتید.

بیشتر بخوانید: آموزش تحلیل فاندامنتال

6. دارایی‌های خود را متنوع کنید

هر چقدر بیشتر در بازار ضرر کنید، بیشتر هم درگیر تله‌ در سرمایه گذاری می‌شوید، چراکه در این شرایط احساس بر شما غالب شده و دیگر کنترل شرایط سخت می‌شود. باید احتمال همه شرایط را از قبل پیش‌بینی کنید. گاهی اعتماد به نفس کاذب و خوش‌بینی بیش از حد در مورد یک موقعیت باعث می‌شود تا تریدر تمام سرمایه خود را درگیر یک موقعیت کند.

اگر این معامله مطابق با شرایط شما پیش نرفت که احتمال آن هم همیشه وجود دارد، زیان قابل توجهی می‌کنید و به دنبال آن درگیر مشکلات گفته شده می‌شوید. پس راهکار مناسب این است که دارایی‌های خود را متنوع کنید. این کار می‌تواند ریسک معامله‌های مختلف را پوشش بدهد.

جمع‌بندی

ترید در حقیقت بازی با احتمالات است که هیچ قطعیتی در آن وجود ندارد. در کنار هوش تحلیلی و شانس خوب برای موفقیت، عواملی وجود دارند که می‌توانند میزان این احتمال را کاهش بدهند. تله سرمایه گذاری نوعی سوگیری است که در آن غالبا ترید درگیر یک احساس یا هیجان ناخودآگاه می‌شود. اگر این هیجان‌ها کنترل نشوند، به مرور ثروت زیادی در این تله‌ها از دست خواهد رفت.

بدون مهارت مواجه با چنین تله‌هایی، دیگر تحلیل دقیق چارت هم معنا و کاربرد زیادی نخواهد داشت. راه‌های جلوگیری از تله‌هایی که در سرمایه گذاری وجود دارد، به شما کمک می‌کند تا کمتر درگیر این سوگیری‌ها شوید.‌ در این مطلب در مورد همه آن چیزی که برای این کار نیاز دارید، صحبت کردیم.

سوالات متداول

۱. تله سرمایه گذاری به چه معناست؟

این عبارت در حقیقت سوگیری یا به زبان ساده میانبرهایی را نشان می‌دهد که تریدر با سودای کسب سود انجام خواهد داد، اما در نهایت چیزی جز ضرر ایجاد نمی‌کند.

۲. برای مقابله با FOMO در بازار چه کنیم؟

بهتر است یک برنامه معاملاتی مشخص تهیه کنید و زیاد درگیر رفتار و نحوه معامله سایر تریدرها نشوید تا در تله FOMO نیافتید.

۳. اعتماد به نفس کاذب چه تاثیری بر معاملات خواهد گذاشت؟

اعتماد به نفس زیاد شما را نسبت به موقعیت‌‌های بازار بیش از حد خوش‌بین می‌کند و باعث می‌شود بدون در نظر گرفتن همه احتمالات ترید کنید.

با بهره‌گیری از مطالب ارائه شده در سایت آکادمی شامی، می‌توانید همه اطلاعات لازم برای شروع و حرفه‌ای شدن در حوزه معامله‌گری را به دست بیاورید. پیشنهاد ما به شما استفاده از آموزش معامله‌گری کربن است. همچنین اگر نیاز به مشاوره دارید مشاوران آکادمی شامی آماده ارائه خدمات و مشاوره رایگان به شما هستند. برای درخواست مشاوره لطفا فرم زیر را پر کنید تا در اسرع وقت با شما تماس گرفته شود.