شاخص ترس و طمع چیست؟ چه کاربردی در تحلیل بازار دارد؟

شاخص ترس و طمع یکی از شاخص‌هایی است که اسم و رسم قابل توجهی برای خود در دنیای بازارهای مالی ایجاد کرده است و علاوه بر بازارهای سنتی و بزرگ، امروزه خود را وارد دنیای ارزهای دیجیتال نیز کرده است. اما این شاخص چیست؟ چه مزایا و معایبی دارد؟ اعداد آن نشان‌دهنده چه چیزی هستند؟ چگونه محاسبه می‌شود؟ چه اهمیتی دارد؟ نقش آن در دنیای رمزارزها چیست و چه استراتژی‌هایی برای کار با آن وجود دارد؟ همه این موارد، سوالاتی هستند که قصد داریم به آن‌ها در این نوشتار پاسخ دهیم. بنابراین اگر شما هم راجع‌به شاخص ترس و طمع و سوالات پیرامون آن علاقه دارید، ادامه این مقاله را از دست ندهید.

شاخص ترس و طمع چیست؟

شاخص ترس و طمع یک شاخص از احساسات بازار سهام است که توسط CNN Business ایجاد شده است و افراط‌های عاطفی سرمایه‌گذاران را برای ارزیابی تمایل آن‌ها به ریسک‌پذیری یا رفتار ریسک‌گریز اندازه‌گیری می‌کند. این شاخص با اندازه‌گیری نبض بازار از طریق عوامل مختلفی مانند نوسان، حرکت و تقاضا، بینش‌های ارزشمندی را در مورد فضای فعلی بازار سهام ارائه می‌کند.

ترس و طمع توسط CNN Money (که در حال حاضر با نام CNN Business شناخته می‌شود) در سال 2012 برای ردیابی احساسات حاکم بر بازار سهام ایالات متحده معرفی شد. این شاخص هفت فاکتور متمایز بازار را تجزیه و تحلیل می‌کند و به عنوان یک فشارسنج یک مقدار عددی از 0 تا 100 نشان می‌دهد.

مزایا و معایب شاخص ترس و طمع

این شاخص، ابزاری مفید برای معامله‌گران و سرمایه‌گذاران است و مزایا و نکات مثبت و مهم قابل توجهی دارد که می‌توانند مفید واقع شوند. اما از سوی دیگر، این شاخص بی‌نقص و کاملا جامع نیست، از این رو بهتر است تعدادی از مزایا و معایب مرتبط با آن را شناسایی کنیم تا بهترین استفاده را از آن داشته باشیم.

مزایای شاخص ترس و طمع

این شاخص، یک شاخص قابل اعتماد از تغییرات در بازار است که توسط اقتصاددانان رفتاری مطرح شده است. به عنوان مثال، حباب دات کام وضعیتی بود که در آن طمع مردم بر بازارها حکومت می‌کرد تا حباب اینترنتی ایجاد کند.

می توان از این شاخص به عنوان ابزاری برای تصمیم‌گیری سرمایه‌گذاری استفاده کرد. سرمایه‌گذار می‌تواند با استفاده از این شاخص از فرصت‌های خرید و فروش به خوبی استفاده کند. ترس شدید می‌تواند نشانه‌ای از نگرانی بیش از حد سرمایه‌گذاران باشد که نشان‌دهنده فرصت خرید است و بالا بودن میزان Greed به این معنی است که بازار در آستانه اصلاح است.

معایب شاخص ترس و طمع

این ابزار بیشتر به عنوان یک فشارسنج برای زمان‌بندی بازار دیده می‌شود تا یک ابزار تحقیق سرمایه‌گذاری. همچنین از سوی دیگر، این شاخص سرمایه‌گذاران را تشویق می‌کند تا مرتباً در بازار سهام معامله کنند و این امر بر نوسانات بازار می‌افزاید.

اعداد شاخص ترس و طمع بیان‌گر چیست؟

0 تا 24 ترس شدید

25 تا 44 ترس

45 تا 55 خنثی

56 تا 75 طمع

76 تا 100 طمع شدید

این شاخص ترکیبی از هفت عامل شامل نوسانات بازار، حجم معاملات و احساسات سرمایه‌گذار را در نظر می‌گیرد که به طور مساوی برای محاسبه یک مقدار عددی منفرد در مقیاسی از 0 تا 100 وزن دارند. مقادیر پایین‌تر نشان‌دهنده ترس شدید یا نزولی بودن بازار است و مقادیر بالاتر نشان‌دهنده بازار صعودی است که با حرص و طمع بیش از حد مشخص می‌شود. به طور کلی 0 نشان‌دهنده حداکثر ترس و 100 نشان‌دهنده حداکثر طمع است.

این شاخص میزان انحراف این شاخص‌های فردی از میانگین‌های خود را در مقایسه با میزان واگرایی آن‌ها به طور معمول پیگیری می‌کند. این شاخص به هر شاخص وزن مساوی در محاسبه امتیاز از 0 تا 100 می‌دهد که 100 نشان دهنده حداکثر حرص و آز و 0 نشان دهنده حداکثر ترس است.

شاخص ترس و طمع چگونه محاسبه می‌شود؟

برای محاسبه این شاخص، CNN هفت شاخص از شاخص‌های بازار را اندازه می‌گیرد:

حرکت قیمت سهام: این شاخص عملکرد شاخص S&P 500 (US500) را نسبت به میانگین متحرک 125 روزه آن (MA) اندازه‌گیری می‌کند.

قدرت قیمت سهام: برای تحلیل این فاکتور، تعداد سهامی که در بورس نیویورک (NYSE) به بالاترین و پایین‌ترین سطح 52 هفته‌ای خود رسیده‌اند، محاسبه و مقایسه می‌شود.

وسعت قیمت سهام: این شاخص شامل تجزیه و تحلیل حجم معاملات در سهام در حال رشد و همچنین سهام در حال کاهش در NYSE است.

آپشن خرید و فروش: نسبت خرید و فروش قراردادهای آپشن معامله محاسبه می‌شود و حجم معاملات آپشن نزولی را با حجم معاملات آپشن صعودی مقایسه می‌کند.

نوسانات بازار: از شاخص نوسان CBOE (VIX) برای ارزیابی نوسانات بازار و اضطراب سرمایه‌گذار استفاده می‌شود.

تقاضای سرمایه‌گذاری امن: عملکرد سهام در مقابل اوراق قرضه ارزیابی می‌شود، زیرا سرمایه‌گذاران معمولاً در زمان ترس به دنبال اوراق هستند.

تقاضای اوراق قرضه ناخواسته: فاصله بین بازده اوراق قرضه Grade و اوراق قرضه با بازده بالا برای تعیین میزان دسترسی به اوراق قرضه ارزیابی می‌شود.

تمامی این هفت شاخص استاندارد شده و مقداری بین 0 تا 100 به هر یک اختصاص داده شده است. سپس میانگین این مقادیر برای تعیین امتیاز کلی ترس و طمع محاسبه می‌شود.

شاخص ترس و طمع چه اهمیتی دارد؟

شاخص ترس و طمع یک شاخص احساسات مفید برای سرمایه‌گذاران و معامله‌گران است. درک احساسات بازار می‌تواند به تصمیم گیری آگاهانه در مورد زمان باز کردن و بستن پوزیشن‌ها کمک کند. به عنوان مثال، وقتی شاخص ترس شدید را نشان می‌دهد، احتمالا فرصت‌های خرید بالقوه‌‌ای وجود دارند،  زیرا دارایی‌ها می‌توانند بیش از حد فروخته شوند و متعاقباً به میانگین بازگردند. زمانی که یک شاخص نشان‌دهنده طمع شدید باشد، ممکن است بازار بیش از حد خرید شود و پیش از فروش به نقطه اوج خود نزدیک شود.

سرمایه‌گذاران می‌توانند از چنین شاخصی به عنوان ابزاری برای مدیریت ریسک و اتخاذ تصمیمات استراتژیک سرمایه‌گذاری استفاده کنند. با این حال، به جای تکیه بر شاخص به تنهایی، بررسی تحلیل‌ها و داده‌های دیگر ضروری است، زیرا بازارهای مالی می‌توانند غیرقابل پیش‌بینی باشند و احساسات می‌توانند به سرعت تغییر کنند. یک رویکرد جامع برای سرمایه‌گذاری، تحلیل‌های فاندامنتال و تکنیکال را در کنار شاخص‌های احساسی مانند شاخص ترس و طمع در بر می‌گیرد.

نحوه استفاده از شاخص ترس و طمع

همانطور که قبلا ذکر شد، این شاخص در مقیاسی از 0 تا 100 عمل می‌کند که 0 نشان‌دهنده ترس شدید، 50 نشان دهنده احساسات خنثی و 100 نشان‌دهنده طمع شدید است. به طور معمول، ترس شدید نشان می‌دهد که سرمایه‌گذاران بدبین هستند و ممکن است بازار در حالت Oversold باشد. در مقابل، طمع شدید نشان می‌دهد که بازار در وضعیت Overbought است.

سرمایه‌گذاران و معامله‌گران می‌توانند از این شاخص (همراه با ترکیب احساسات بازار) برای تکمیل استراتژی‌های معاملاتی خود استفاده کنند. با این حال، توجه به این نکته مهم است که این شاخص نباید تنها عامل تعیین‌کننده برای تصمیم‌گیری باشد، بلکه باید همراه با سایر ابزارهای تکنیکال و فاندامنتال مورد استفاده قرار گیرد.

در همین حال، داده‌های تاریخی این شاخص می‌تواند بینش‌هایی در مورد اینکه چگونه در گذشته احساسات و عواطف بر بازارها تأثیر گذاشته است، ارائه دهد. به عنوان مثال، در مارس 2020، این شاخص سطوح شدید ترس را منعکس می‌کرد (شاخص به عدد 8 رسید)، زیرا جهان با همه‌گیری مواجه شد.

عواملی که بر شاخص ترس و طمع تاثیر می‌گذارند

روندهای بازار سهام: این مورد یکی از عوامل کلیدی است که بر شاخص تأثیر می‌گذارد، زیرا جنبه‌های مختلف بازار سهام مانند حرکت قیمت، وسعت بازار و نوسانات را در نظر می‌گیرد. به عنوان مثال، در طول یک بازار صعودی، شاخص احتمالاً سطوح بالاتری از طمع را منعکس می‌کند، در حالی که یک بازار نزولی شاخص را به سمت ترس سوق می‌دهد.

شاخص‌های اقتصادی: داده‌هایی مانند رشد تولید ناخالص داخلی (GDP)، نرخ اشتغال، تورم و اعتماد مصرف کننده، به تعیین سلامت کلی اقتصاد کمک می‌کند. از این رو، خوانش‌های مثبت به طور کلی به رسیدن به یک جو خوش بینانه از بازار کمک می‌کند و شاخص را به سمت طمع سوق می‌دهد. از سوی دیگر، خوانش‌های منفی ممکن است منجر به بدبینی و ترویج ترس در بازارها شود.

جو سیاسی جهانی: رویدادهایی مانند انتخابات، جنگ‌های تجاری و تنش‌های ژئوپلیتیکی می‌توانند عدم اطمینان را به بازار وارد کنند و بر احساسات سرمایه‌گذاران تأثیر بگذارند. در طول دوره‌های ثبات، این شاخص به احتمال زیاد طمع را منعکس می‌کند، در حالی که عدم اطمینان می‌تواند باعث ترس بیش از حد شود.

احساسات بازار: اخبار مثبت و گزارش‌های مالی قوی، تمایل بازار را تقویت می‌کند و شاخص را به سمت طمع سوق می‌دهد، در حالی که اخبار منفی یا نتایج ناامیدکننده ممکن است باعث ترس سرمایه‌گذاران شود.

عوامل دیگر: برخی از عوامل دیگری که ممکن است بر این شاخص تأثیر بگذارند عبارتند از روانشناسی سرمایه‌گذار، ذهنیت گله و الگوهای تاریخی بازار مانند چرخه‌های رونق و رکود و چرخه‌های فصلی.

استراتژی‌های استفاده از شاخص ترس و طمع در معاملات

ترس و طمع به عنوان یک شاخص مخالف در نظر گرفته می‌شود. این بدان معنی است که سیگنال هایی ایجاد می‌کند که نشان می‌دهد روند فعلی بازار ممکن است در آستانه معکوس شدن باشد. اگرچه نحوه استفاده معامله‌گران از شاخص به استراتژی و رویکرد کلی آن‌ها بستگی دارد، در ادامه برخی از روش‌های محبوب معاملاتی آورده شده است.

1. شناسایی روندها

دنبال کنندگان روند می‌توانند از این شاخص برای کمک به شناسایی روندهای غالب بازار استفاده کنند. برخی از راه‌هایی که آن‌ها می‌توانند این کار را انجام دهند را ذکر کرده‌ایم، اما به یاد داشته باشید که این راه‌ها محدود به موارد زیر نیستند:

ترکیب با میانگین‌های متحرک: یکی از راه‌های شناسایی روندها با استفاده از شاخص، مقایسه آن با میانگین‌های متحرک است. میانگین متحرک رو به افزایش نشان‌دهنده یک تغییر بالقوه به سمت طمع است، در حالی که کاهش نشان‌دهنده حرکت بالقوه به سمت ترس است. با مقایسه این دو شاخص، معامله‌گران می‌توانند فرضیات خود را در مورد روند غالب بازار تأیید یا رد کنند.

مشاهده تغییرات احساسات: توجه به تغییرات ناگهانی در شاخص می‌تواند به شناسایی تغییر در احساسات بازار کمک کند. به عنوان مثال، افزایش ناگهانی شاخص از ترس شدید به طمع شدید ممکن است نشان دهنده معکوس شدن بازار باشد، در حالی که کاهش از حرص به ترس می‌تواند نشانه رکود یا اصلاح بالقوه باشد.

تجزیه و تحلیل واگرایی: معامله‌گران می‌توانند شاخص ترس و طمع را با شاخص‌های بورس مانند S&P 500 یا Nasdaq Composite مقایسه کنند تا واگرایی‌ها را آشکار کنند. به عنوان مثال، اگر در حالی که شاخص به سمت ترس سقوط می‌کند، بازار به اوج‌های جدید می‌رسد، ممکن است نشان‌دهنده عدم اطمینان و بازگشت قریب الوقوع باشد.

2. زمان بندی نقاط ورود و خروج

وقتی شاخص ترس شدیدی را نشان می‌دهد، می‌تواند نشان دهد که قیمت سهام ممکن است کمتر از مقدار اصلی ارزش‌گذاری شده و Oversold شده، زیرا سرمایه‌گذاران دارایی‌های خود را در شرایط وحشت فروخته‌اند که نشان می‌دهد احتمال بازگشت بازار از حالت نزولی به صعودی وجود دارد. برعکس، زمانی که شاخص طمع شدید نشان می‌دهد، ممکن است به این معنی باشد که بازار Overbought شده است و ممکن است در آینده نزدیک روند بازار از حالت صعودی نزولی تغییر کند.

معامله‌گران می‌توانند از این اطلاعات برای تعیین نقاط ورود و خروج پوزیشن‌های خود استفاده کنند. با این حال، توجه به این نکته مهم است که این شاخص نباید به تنهایی مورد استفاده قرار گیرد، زیرا می‌تواند سیگنال‌های نادرست ایجاد کند. معامله‌گران باید از شاخص‌های دیگری برای کمک به تأیید یا رد سیگنال‌های ایجاد شده استفاده کنند.

3. تعیین میزان ریسک

معامله‌گران می‌توانند از این شاخص برای ارزیابی ریسک کلی بازار استفاده کنند. به عنوان مثال، هنگامی که شاخص سطوح بالای ترس را نشان می‌دهد، بیان می‌کند که فعالان بازار نسبت به آینده ریسک گریز و بدبین هستند. در چنین سناریوهایی، معامله‌گران رویکرد محافظه‌کارانه‌تری را در نظر می‌گیرند و بر مدیریت ریسک تمرکز می‌کنند و به دنبال دارایی‌های امن می‌روند.

از سوی دیگر، سطوح بالای طمع نشان‌دهنده احساسات ریسک‌پذیری است و بیان می‌کند که بازیگران بازار بیش از حد خوش‌بین هستند و ممکن است خطرات بالقوه را نادیده بگیرند. در این شرایط، معامله‌گران باید احتیاط را در نظر گرفته و برای اصلاحات یا برگشت‌های احتمالی آماده شوند.

شاخص ترس و طمع ارزهای دیجیتال

سایت Alternative.me که فهرست‌هایی از جایگزین‌های نرم‌افزاری را ارائه می‌کند، یک شاخص ترس و طمع ویژه ارزهای دیجیتال ایجاد کرده است که احساسات بازار را برای بیت‌کوین و سایر ارزهای دیجیتال اصلی دنبال می‌کندو می‌تواند به همان اندازه احساسی (و گاهی حای بیشتر) از بازارهای مالی سنتی باشد.

این شاخص روزانه شش عامل را تجزیه و تحلیل می‌کند تا احساسات بیت کوین را به عنوان نماینده اصلی بازار ارزهای دیجیتال ارزیابی کند:

نوسانات (25%): این شاخص نوسانات فعلی و حداکثر کاهش قیمت بیت کوین را اندازه‌گیری می‌کند و آن را با مقادیر متوسط 30 روز و 90 روز گذشته مقایسه می‌کند. افزایش غیرمعمول نوسانات نشان‌دهنده ترس در بازار است، در حالی که نوسانات کمتر به طمع بیشتر اشاره دارد.

شتاب/حجم بازار (25%): این شاخص حجم و حرکت فعلی بازار را در مقایسه با مقادیر میانگین 30 روزه و 90 روزه قبلی اندازه‌گیری می‌کند. حجم خرید بالا در بازار مثبت، نشانه بازار صعودی است، در حالی که حجم پایین‌تر نشان‌دهنده ترس است.

رسانه‌های اجتماعی (15%): این شاخص شامل تجزیه و تحلیل تعاملات در X (توییتر سابق) برای بررسی سرعت و حجم آن‌ها است. نرخ بالای تعامل به افزایش علاقه عمومی و رفتار حریصانه اشاره دارد. نرخ‌های تعامل پایین‌تر معمولاً نشان می‌دهند که بازار ترسناک‌تر شده است.

نظرسنجی‌ها (15%): Alternative.me با استفاده از پلتفرم نظرسنجی عمومی strawpoll.com نظرسنجی‌های هفتگی انجام می‌دهد و از پاسخ‌دهندگان می‌پرسد که بازار کریپتو را چگونه می‌بینند. این موضوع نشان‌دهنده احساسات سرمایه‌گذاران رمزارز است.

تسلط (10%): تسلط یک کوین یا توکن ارز دیجیتال شبیه ارزش بازار آن به عنوان سهمی از کل بازار است. افزایش تسلط بیت کوین ناشی از ترس از جایگزین‌های آن یا همان آلت کوین‌ها است، زیرا بیت کوین به عنوان پناهگاه امن بازار ارزهای دیجیتال در نظر گرفته می‌شود. وقتی تسلط بیت کوین کاهش می‌یابد، سرمایه‌گذاران تمایل دارند با سرمایه‌گذاری در آلت کوین‌های ریسک پذیرتر، سود خود را از روندهای صعودی بعدی افرایش دهند و این گونه میزان حرص در بازار بیشتر می‌شود.

بیشتر بخوانید: آلت سیزن چیست؟

Trends (10%): این شاخص داده‌ها را از Google Trends برای جست‌وجوهای مختلف مرتبط با بیت کوین استخراج می‌کند. به عنوان مثال، افزایش جستجو برای عباراتی مانند «دستکاری قیمت بیت کوین» نشان‌دهنده ترس فزاینده در بازار است.

جمع‌بندی

شاخص ترس و طمع یک فشارسنج از احساسات برای سرمایه‌گذاران و معامله‌گرانی است که به دنبال درک جریان‌های هیجانی هستند، جریان‌هایی که بازار سهام را هدایت می‌کنند. این شاخص از طریق هفت فاکتور از بازار، دید جامعی از احساسات سرمایه‌گذار ارائه می‌کند و به معامله‌گران کمک می‌کند تا تصمیمات آگاهانه‌تری بگیرند، روندها را شناسایی کنند و میزان ریسک را ارزیابی کنند. با این حال، به یاد داشته باشید که این شاخص بهتر است که به صورت مجزا مورد استفاده قرار نگیرد. در عوض، باید مکمل سایر ابزارهای تکنیکال و فاندامنتال برای تقویت تصمیم گیری باشد.

همانطور که بازار به تکامل و تغییر ادامه می‌دهد، داشتن انگشت روی نبض احساسات سرمایه‌گذاران کاری منطقی و موثر خواهد بود. معامله‌گران با هماهنگی با جزر و مد ترس و طمع، می‌توانند بهتر از پیچیدگی‌های بازارهای مالی عبور کنند. بنابراین، در این زمینه کنجکاو باشید و قدرت احساسات را در دنیای مالی دست کم نگیرید.

چنان‌چه در رابطه با شاخص ترس و طمع هر گونه سوال، ابهام و یا پرسش خاصی دارید؛ لطفا از طریق بخش کامنت‌ها با ما در میان بگذارید تا شما را رهنمایی کنیم. همچنین می‌توانید از خدمات مشاوره ما نیاز برای راهنمایی دقیق‌تر و اختصاصی‌تر استفاده کنید. همچنین اگر که این مقاله برای شما مفید بود؛ لطفا آن را با دوستان خود نیز به اشتراک بگذارید تا همه کنار یکدیگر درک خود از بازارهای مالی را بیشتر کنیم. ممنون که تا بدین جای مقاله همراه ما بودید.

سوالات متداول

1. چگونه و از کجا می‌توانیم مقدار شاخص ترس و طمع را مشاهده کنیم؟

می توانید مقدار این شاخص را در وب‌سایت کسب و کار CNN بیابید، جایی که در کنار سایر اطلاعات بازار نمایش داده می‌شود. البته بسیاری از سایت‌های داخلی و خارجی نیز مقدار کلی این شاخص و همچنین مقدار اختصاصی آن برای ارزهای دیجیتال را نشان می‌دهند.

2. شاخص ترس و طمع هر چند وقت یک بار به‌روز رسانی می‌شود؟

این شاخص در طول روز معاملاتی به‌روز رسانی می‌شود و بینش‌هایی را در لحظه در مورد احساسات غالب بر بازار ارائه می‌دهد.

3. تفاوت بین شاخص ترس و طمع و S&P 500 چیست؟

شاخص ترس و طمع یک شاخص احساسات بازار است که احساسات سرمایه‌گذاران را اندازه‌گیری می‌کند، در حالی که S&P 500 یک شاخص بازار سهام است که عملکرد 500 شرکت بزرگ فهرست شده در بورس‌های ایالات متحده را دنبال می‌کند.

با بهره‌گیری از مطالب ارائه شده در سایت آکادمی شامی، می‌توانید همه اطلاعات لازم برای شروع و حرفه‌ای شدن در حوزه معامله‌گری را به دست بیاورید. پیشنهاد ما به شما استفاده از آموزش معامله‌گری کربن است. همچنین اگر نیاز به مشاوره دارید مشاوران آکادمی شامی آماده ارائه خدمات و مشاوره رایگان به شما هستند. برای درخواست مشاوره لطفا فرم زیر را پر کنید تا در اسرع وقت با شما تماس گرفته شود.