معامله‌گران با مشارکت مستمر در بازارهای مالی به دنبال کسب سود هستند. معاملات ارزهای خارجی در بازار فارکس از محبوبیت بالایی در میان معامله‌گران برخوردار است. معاملات ارزهای دیجیتال نیز چند سالی است که در کانون توجه معامله‌گران مختلف قرار گرفته است. اما تفاوت فارکس و ارز دیجیتال چیست؟ در ادامه بیشتر راجع به این پرسش بحث خواهیم کرد.

بازار فارکس چیست؟

قبل از آنکه وارد بحث تفاوت فارکس و ارز دیجیتال شویم، بهتر است تعریف کوتاهی از آن‌ها داشته باشیم. فارکس برگرفته از واژه انگلیسی Foreign Exchange، به معنای مبادله ارزهای خارجی، است. مبادله ارزهای خارجی عبارت است از فرآیند تبدیل یک ارز به ارز دیگر به دلایلی چون تجارت، معامله‌گری، گردشگری و غیره. بنابر گزارش بانک تسویه حساب‌های بین‌المللی، حجم روزانه معاملات فارکس به رقم 7.5 تریلیون دلار در سال گذشته میلادی (2022) رسید.

بازار فارکس یک بازار جهانی برای مبادله ارزهای ملی مختلف است. بازار فارکس بزرگ‌ترین بازار مالی جهان به لحاظ نقد شوندگی به حساب می‌آید. ارزهای مختلف در این بازار به صورت جفت ارز، در برابر یکدیگر، معامله می‌شوند. به عنوان مثال، جفت EUR/USD یک جفت ارز برای مبادله یورو در برابر دلار آمریکا است.

در واقع، هنگام معامله در بازار فارکس، با قیمت توافقی یک ارز را در برابر ارز دیگری می‌خرید یا می‌فروشید. چنانچه تا به حال از یک فروشنده بین‌المللی با ارزی متفاوت از ارز ملی خود خرید انجام داده باشید، می‌توان گفت که از بازار فارکس استفاده کرده‌اید.

بازار ارز دیجیتال چیست؟

هنوز یک مرحله با پرداختن به تفاوت فارکس و ارز دیجیتال فاصله داریم. خالی از لطف نیست که تعریفی از بازار ارزهای دیجیتال هم داشته باشیم. ارزهای دیجیتال یک سیستم دیجیتال را شکل می‌دهند که برای تأیید تراکنش‌ها به یک مرجع مرکزی مثل بانک متکی نیست. این یک سیستم همتا به همتا است که هر کسی در هر جای جهان می‌تواند از آن برای دریافت و ارسال پرداخت استفاده کند.

بازار ارزهای دیجیتال غیرمتمرکز است، یعنی یک مقام مرکزی مانند دولت در مدیریت و حمایت از آن نقش ندارد. در مقابل، بازار ارزهای دیجیتال با استفاده از یک شبکه سراسری از رایانه‌ها اجرا می‌شود. با وجود این، از طریق صرافی‌ها می‌توانید نسبت به خرید و فروش کریپتوکارنسی اقدام کرده و آن‌ها را در کیف پول ارز دیجیتال خود ذخیره کنید.

در معامله‌گری در بازار ارزهای دیجیتال، یک طرف را خریدار و طرف دیگر را فروشنده تشکیل می‌دهد. معامله‌گران با هدف کسب سود کوتاه مدت از نوسانات بازار دست به معامله می‌زنند. معامله‌گران با استفاده از استراتژی‌های مختلف، روند صعودی یا نزولی بازار را شناسایی کرده و اقدام به معامله می‌کنند.

تفاوت‌های فارکس و ارز دیجیتال چیست؟

اگرچه بازارهای فارکس در ویژگی‌هایی مثل عرضه و تقاضا محور بودن به یکدیگر شبیه هستند، اما تفاوت‌های قابل توجهی دارند. در ادامه، به تفضیل در مورد انواع تفاوت فارکس و ارز دیجیتال بحث خواهیم کرد. به طور کلی، تفاوت‌های این دو بازار عبارتند از:

1. فعالان بازار
2. اندازه
3. ساختار
4. دسترس‌پذیری دارایی‌ها
5. نوسان
6. نقدینگی
7. شیوه‌های معاملاتی

تفاوت فارکس و ارز دیجیتال در فعالان بازار

نخستین تفاوت فارکس و ارز دیجیتال، به فعالان حاضر در این بازارها برمی‌گردد. فعالان مختلفی در بازار فارکس وجود دارند که از آن جمله می‌توانیم به بانک‌های مرکزی و تجاری، صندوق‌های سرمایه‌گذاری، شرکت‌‌ها، کارگزاران خرده‌فروشی و معامله‌گران اشاره کنیم.

در بازار فارکس، فعالان مختلف نقش خاصی را به عهده دارند که ایفا می‌کنند. به عنوان مثال، بانک‌های تجاری را می‌توان سنگ بنای بازار فارکس به حساب آورد که تبادل جفت ارزهای مورد معامله در سطح بین‌المللی را تسهیل می‌کنند. یا مثلاً هدف بانک‌های مرکزی از حضور در بازار فارکس کسب سود نیست، بلکه آن‌ها در راستای تثبیت نرخ ارزهای ملی که بر اقتصاد کشورها تأثیرگذار است، وارد این بازار می‌شوند.

در مقابل، سه گروه اصلی فعال در بازار ارزهای دیجیتال وجود دارد که عبارتند از ماینرها، صرافی‌ها و معامله‌گرها. ماینرهای ارز دیجیتال به عنوان نخستین گروه فعالان بازار که منجر به تفاوت فارکس و ارز دیجیتال می‌شوند، افراد یا شرکت‌هایی هستند که بلاک‌های شبکه را کامل کرده و تراکنش‌های درون شبکه بلاکچین را اعتبارسنجی و تأیید می‌کنند. صرافی‌ها، پلتفرم آنلاین و امنی را در اختیار کاربران قرار می‌دهند تا به خرید و فروش انواع ارزهای دیجیتال بپردازند. از سوی دیگر، معامله‌گران با پیش‌بینی جهت حرکت قیمتی بازار، اقدام به خرید یا فروش ارزهای دیجیتال می‌کنند.

اندازه

بازار فارکس اندازه بزرگی دارد. فاکتور اندازه که دومین تفاوت فارکس و ارز دیجیتال نیز است، عمدتاً به این دلیل بوده که نهادهای بین‌المللی مختلفی مانند شرکت‌ها، بانک‌ها، سرمایه‌گذاران حقوقی، صندوق‌های سرمایه‌گذاری و افراد حقیقی در این بازار فعالیت دارند و حجم زیادی از تراکنش‌ها را به صورت روزانه انجام می‌دهند. برای مبادله ارزهای خارجی به صورت همزمان، این مشارکت‌کنندگان به سیستم فارکس وابسته هستند.

در طرف مقابل، اگرچه می‌توان گفت که بازار ارزهای دیجیتال هنوز در دوران بلوغ خود به سر می‌برد، اما با گسترش فناوری و شبکه‌های بلاکچین، بازار کریپتوکارنسی گام‌های بزرگی را در این راستا برداشته است. در سال 2021 میلادی، ارزش بازار ارزهای دیجیتال به بالای 2 تریلیون دلار رسید. انتظار می‌رود، که با اتمام زمستان کریپتو و بازگشت بازار به مدار صعودی، شاهد افزایش بیشتر ارزش و اندازه بازار ارزهای دیجیتال در سال‌های آتی باشیم.

تفاوت فارکس و ارز دیجیتال در ساختار

سومین تفاوت فارکس و ارز دیجیتال، ساختار بازار است. البته شباهت‌هایی نیز در این رابطه به چشم می‌خورد که نخست به آن‌ها اشاره خواهیم کرد. به طور کلی، ساختار هر دو بازار عمدتاً وابسته به عرضه و تقاضا است. عرضه و تقاضا می‌تواند بر نحوه مذاکره خریداران و فروشندگان بر سر قیمت تأثیر بگذارد. معامله‌گری در بازار فارکس و ارزهای دیجیتال را می‌توان به شکل OTC و یا از طریق صرافی‌ها و بروکرها انجام داد.

همچنین، ساختار بازارهای کریپتو و فارکس غیرمتمرکز است، به این معنی که هیچ مرجع مرکزی بازار را کنترل نمی‌کند. به اعتقاد برخی‌ها، این شفافیت نقطه قوت بازار است، به خصوص در مورد بازار ارزهای دیجیتال.

حال به تفاوت فارکس و ارز دیجیتال در بحث ساختار می‌پردازیم. در حالی که ارزهای سنتی در بازار فارکس معامله می‌شوند، اما رمز ارزها، همانطور که از نام آن‌ها می‌توان حدس زد، عمدتاً تنها در فضای دیجیتال وجود دارند و بر روی شبکه بلاکچین ذخیره می‌شوند. کیف پول‌ها تنها وسیله انجام تراکنش‌های ارز دیجیتال هستند و تأیید تراکنش‌ها پس از استخراج صورت می‌گیرد.

ساختار بازار فارکس رسمی‌تر است و با قوانین مشخصی بر آن نظارت می‌شود. در طرف مقابل، ساختار بازار ارزهای دیجیتال کمتر رسمی است و قوانین نظارتی مشخص و معینی در رابطه با فعالیت در این بازار از سوی قانونگذاران هنوز وضع نشده است. همین امر بازار ارزهای دیجیتال را بیشتر مستعد انجام فعالیت‌های مجرمانه و یا تراکنش‌های جعلی می‌کند.

دسترس‌پذیری دارایی‌ها

دسترس‌پذیری دارایی‌ها یکی دیگر از انواع تفاوت فارکس و ارز دیجیتال است. در مقایسه با دارایی‌های دیجیتال مانند رمز ارزها، بازار فارکس دسترس‌پذیری چندانی را در اختیار معامله‌گران قرار نمی‌دهد. شما در بازار فارکس می‌توانید به معامله بیش از 80 جفت ارز مختلف بپردازید که از آن جمله می‌توان به AUD/USD، EUR/CHF، EUR/GBP ، EUR/USD و غیره اشاره کرد.

بر خلاف تعداد محدود جفت ارزهای موجود در بازار فارکس، معامله‌گران علاوه بر رمز ارزهای معروفی مثل بیت کوین و اتریوم، به بیش از 11,000 ارز دیجیتال مختلف در بازار ارزهای دیجیتال دسترسی دارند. دسترس‌پذیری دارایی‌ها نه تنها به یک تفاوت فارکس و ارز دیجیتال بدل شده است، بلکه همچنین یکی از مزایای ارزهای دیجیتال در مقایسه با بازار فارکس به حساب می‌آید. همچنین، این امر باعث می‌شود ردیابی ارزهای دیجیتال سخت و حتی غیرممکن شود.

تفاوت فارکس و ارز دیجیتال در نوسان

نوسان یک ویژگی ذاتی بسیاری از بازارهای مالی به حساب می‌آید و بازارهای فارکس و ارز دیجیتال نیز از این قاعده مستثنی نیستند. با وجود این، بازار ارزهای دیجیتال نسبت به فارکس، نوسان بیشتری را تجربه می‌کند. این بدان معنا است که دارایی‌های کریپتو حتی ممکن است تحت تأثیر کوچک‌ترین حرکات بازار قرار بگیرند. این موضوع به نوبه خود می‌تواند جلسات معاملاتی را تحت تأثیر قرار داده و نوسان قابل توجهی را به وجود آورد.

راجع به این تفاوت فارکس و ارز دیجیتال، باید بگوییم که اگرچه جفت‌های معاملاتی در بازار فارکس حجم معاملات روزانه بالایی دارند، اما نوسان آن‌ها در شرایط عادی معمولاً محدود است. حجم معاملات بالا در محدوده نوسان محدود باعث می‌شود که جفت‌های معاملاتی فارکس در مقایسه با کلاس‌های دارایی دیگر، همان چیزی باشند که استقبال معامله‌گران از این بازار را افزایش می‌دهند.

نقدینگی

تفاوت فارکس و ارز دیجیتال به موارد فوق محدود نمی‌شود. نقدینگی یکی دیگر از تفاوت‌های میان این دو بازار مالی محبوب است که بایستی به آن توجه داشته باشیم. نقدینگی، یا به عبارت دقیق‌تر، نقدینگی بازار به سهولتی اشاره دارد که به واسطه آن می‌توانید دارایی‌های مورد نظرتان را در سریع‌ترین زمان بخرید یا بفروشید. بازاری که در آن بتوان یک دارایی را بدون بالا یا پایین شدن قابل توجه قیمت، با سهولت خرید یا فروخت، بازاری است که نقدینگی بالایی دارد. فاکتور «سهولت» بر اساس زمانی تعریف می‌شود که برای اجرای تراکنش لازم است.

در رابطه با نقدینگی به عنوان یکی از چند تفاوت فارکس و ارز دیجیتال، بازار فارکس دست برتر را دارد. وقتی بحث تبدیل دارایی‌ها به پول نقد در میان است، بازار فارکس از مزیت نسبی برخوردار است. به عنوان مثال، حجم معاملات بازار فارکس در سال 2019 نزدیک به 7 تریلیون دلار بوده است‌. از سوی دیگر، اگرچه برخی ارزهای دیجیتال بزرگ مانند بیت کوین یا اتریوم نقدینگی بالایی را ارائه می‌دهند، اما چنانچه به دنبال رمز ارزهایی با نقدینگی پایین باشید، ممکن است نتوانید آن‌ها را با قیمت مد نظرتان به راحتی معامله کنید.

تفاوت فارکس و ارز دیجیتال در شیوه‌های معاملاتی

شیوه‌های معاملاتی آخرین تفاوت فارکس و ارز دیجیتال است که به توضیح آن می‌پردازیم. در مقایسه با معاملات ارزهای دیجیتال، در فارکس معاملات عمدتاً به واسطه کارگزاران (بانک‌ها) انجام می‌شود. این بانک‌ها از طریق فرآیندی به نام «بازار بین بانکی» با یکدیگر مبادلات انجام می‌دهند. با وجود این، فرصت‌های سرمایه‌گذاری برای معامله‌گران خرد نیز فراهم شده است.

از سوی دیگر، تجارت ارزهای دیجیتال از طریق صرافی‌های ارز دیجیتال متمرکز و صرافی غیرمتمرکز انجام می‌شود. بعضی معامله‌گران از صرافی‌های متمرکز برای دسترسی به سطح بالای نقدینگی استفاده می‌کنند. برخی معامله‌گران دیگر نیز برای آنکه ناشناس بمانند و بدون دخالت واسطه معامله کنند، از صرافی‌های غیرمتمرکز استفاده می‌کنند.

سوددهی فارکس بیشتر است یا ارز دیجیتال؟

حال که دریافتیم تفاوت فارکس و ارز دیجیتال چیست، به پاسخ این سؤال خواهیم پرداخت که سوددهی کدام یک بیشتر است؟

معاملات فارکس و ارزهای دیجیتال هر دو پتانسیل سودآوری قابل توجهی را برای معامله‌گران فراهم می‌کنند. با وجود این، همانطور که اشاره شد، از آنجایی که تفاوت‌های مهمی بین این دو بازار وجود دارد، بسته به تحمل ریسک و سبک معاملاتی معامله‌گران، پتانسیل سودآوری یکی از بازارها در مقایسه با دیگری ممکن است بیشتر یا کمتر باشد. از همین رو، پتانسیل سودآوری را نیز چه بسا می‌توانیم یکی دیگر از موارد تفاوت فارکس و ارز دیجیتال در نظر بگیریم.

به طور کلی، معاملات بازار فارکس را باثبات‌تر و قابل پیش‌بینی‌تر از معاملات بازار ارزهای دیجیتال در نظر می‌گیرند. اگرچه رویدادهای جهانی همچنان می‌توانند قیمت دارایی‌های مورد معامله در بازار فارکس را تحت تأثیر قرار دهند، اما در مقایسه با دارایی‌های کریپتو، نوسان کمتری دارند. به علاوه، قوانین رگولاتوری محکمی بر بازار فارکس حاکم است که می‌تواند آن را به گزینه‌ای امن‌تر برای برخی از معامله‌گران تبدیل کند.

در مقابل، پتانسیل سودآوری بازار رمز ارزها، که می‌تواند به عنوان یکی از چندین تفاوت فارکس و ارز دیجیتال نیز در تصمیم‌گیری معامله‌گران نقش داشته باشد، به دلیل نوسانات ذاتی و بالای آن، بیشتر است. با این حال، این امر می‌تواند به مثابه یک شمشیر دو لبه عمل کند و ریسک ضرر را نیز بالا ببرد. علاوه بر این، از آنجایی که بازار ارزهای دیجیتال تا حدی زیادی تنظیم نشده است، ریسک کلاهبرداری و تقلب نیز بیشتر خواهد بود.

در نهایت و با توجه به تفاوت فارکس و ارز دیجیتال، تصمیم‌گیری نهایی به شیوه معاملاتی و تحمل ریسک شما بستگی دارد. چنانچه بازاری با ثبات بالاتر و قابل پیش‌بینی‌تر برایتان در ارجحیت قرار دارد، فارکس گزینه بهتری است. اما اگر به دنبال سودآوری بیشتر هستید، بازار کریپتو گزینه روی میز است.

سخن آخر

امروزه بازارهای فارکس و کریپتو فرصت‌های سرمایه‌گذاری با پاداش و ریسک بالا را در اختیار معامله‌گران قرار می‌دهند. با وجود این، بازار ارز دیجیتال مزایای برجسته‌ای مانند حجم معاملات قابل مشاهده، موانع کم برای ورود به بازار و دسترس‌پذیری آسان صرافی‌ها را ارائه می‌دهد. بازار فارکس نیز در آن سو، مزایایی مانند ثبات بیشتر، ریسک کمتر و محیط معاملاتی امن‌تر را برای معامله‌گران به ارمغان می‌آورد.

با وجود این، باید بگوییم که تصمیم‌گیری نهایی برای سرمایه گذاری در فارکس یا ارز دیجیتال به عهده شما است. ما در این مطلب سعی کردیم تا تفاوت فارکس و ارز دیجیتال را به تفضیل موارد مختلف شرح دهیم.

با بهره‌گیری از مطالب ارائه شده در سایت آکادمی شامی، می‌توانید همه اطلاعات لازم برای شروع و حرفه‌ای شدن در حوزه معامله‌گری را به دست بیاورید. پیشنهاد ما به شما استفاده از آموزش معامله‌گری کربن است. همچنین اگر نیاز به مشاوره دارید مشاوران آکادمی شامی آماده ارائه خدمات و مشاوره رایگان به شما هستند. برای درخواست مشاوره لطفا فرم زیر را پر کنید تا در اسرع وقت با شما تماس گرفته شود.