شاخص میانگین جهت‌دار یا همان اندیکاتور ADX، توسط تحلیل‌گر تکنیکال مشهور، ولز وایلدر به عنوان شاخصی برای قدرت روند توسعه یافته است. وایلدر به عنوان یک معامله‌گر کالا، اندیکاتور معاملات فیوچرز کالا را توسعه داد. با این حال، این اندیکاتور از آن زمان به طور گسترده توسط تحلیل‌گران تکنیکال تقریباً برای هر سرمایه‌گذاری قابل معامله دیگری، از سهام گرفته تا فارکس و ETF ها، استفاده شده است.

در این مقاله ابتدا به این موضوع پرداخته شده که اندیکاتور ADX چیست؟ سپس سراغ کاربرد اندیکاتور ADX می‌رویم و مواردی نظیر نحوه محاسبه، تحلیل و استفاده از آن در معاملات را می‌آموزیم. در ادامه آموزش اندیکاتور ADX، به سراغ این موضوع می‌رویم که این شاخص، چه استفاده‌هایی در بحث واگرایی دارد و ارتباط آن با قیمت به چه صورت است. اگر می‌خواهید حرکات مارکت را به درستی پیش‌بینی کنید و به جای ضرر، با سود از بازارهای مالی خارج شوید؛ ادامه این مقاله را از دست ندهید.

اندیکاتور ADX چیست؟

میانگین شاخص حرکت جهت‌دار منعکس کننده گسترش یا انقباض محدوده قیمت یک اوراق بهادار در یک دوره زمانی است. تنظیم سنتی و قدیمی برای اندیکاتور ADX برای 14 دوره زمانی است؛ اما تحلیل‌گران معمولاً از ADX با مقادیری کمتر از 7 دوره یا دوره‌هایی به بزرگی 30 استفاده می‌کنند. تنظیمات پایین‌تر باعث می‌شود اندیکاتور ADX سریع‌تر به حرکت قیمت پاسخ دهد اما احتمال تولید سیگنال‌های غلط بیشتر است. دوره‌های زمانی بالاتر، سیگنال‌های نادرست را به حداقل می‌رسانند اما شاخص جهت‌گیری متوسط را به یک شاخص تاخیری تبدیل می‌کنند که تعداد سیگنال‌های کمی را تولید می‌کند و در این شرایط، معمولاً رویکردی گذشته‌نگر دارد.

وایلدر اندیکاتور ADX را با محاسبه شاخص حرکت جهت مثبت (+DMI) و شاخص حرکت جهتی منفی (-DMI) محاسبه کرد که قیمت‌های سقف و کف فعلی را با قیمت‌های بالا و پایین دوره زمانی قبلی مقایسه می‌کنند. سپس خود ADX به عنوان مجموع تفاوت‌های بین +DMI و –DMI در یک دوره زمانی معین محاسبه می‌شود.

دانستن تمام محاسبات لازم کمی پیچیده است. خوشبختانه نیازی نیست خودتان آن‌ها را انجام دهید. تنها کاری که باید انجام دهید این است که با توجه به هر بازه زمانی که انتخاب می‌کنید، اندیکاتور ADX را روی نمودار اعمال کنید و آن‌گاه تمام محاسبات لازم برای شما خواهند شد و البته که در اینجا هم، تعداد پیش فرض دوره‌های زمانی 14 است. با این حال، برای درک بهتر شما، در ادامه مقاله، روش محاسبه شاخص ADX آورده شده است که در صورت علاقه، می‌توانید آن را مطالعه کنید و فرا بگیرید.

کاربرد اندیکاتور ADX در نمودار

اندیکاتور ADX، مانند سایر اندیکاتورهای مومنتوم مثل MACD یا RSI، معمولاً در یک پنجره جداگانه در بالا یا پایین پنجره نمودار اصلی نشان داده می‌شود که قیمت را نشان می‌دهد. ADX به عنوان یک خط، نشان‌دهنده مقادیری است که از صفر تا 100 متغیر هستند. به خاطر داشته باشید که اندیکاتور ADX یک شاخص جهت روند نیست، بلکه اندیکاتور قدرت روند است. یک روند صعودی قوی یا یک روند نزولی قوی هر دو منجر به مقادیری از اندیکاتور ADX می‌شوند.

بیشتر بخوانید: آموزش اندیکاتور RSI

برخی از نسخه‌های اندیکاتور ADX خطوط +DMI و –DMI را نیز نشان می‌دهند. در تصور اولیه وایلدر از ADX، او استفاده از خطوط +DMI و –DMI را برای تعیین جهت روند و خط اندیکاتور ADX برای تعیین قدرت روند قرار داد. بنابراین، او اندیکاتور ADX را به یک شاخص ترکیبی روند و شاخص حرکت تبدیل کرد.

با این حال، از آن زمان به بعد، بسیاری از تحلیل‌گران تکنیکال ترجیح داده‌اند که فقط به خط ADX توجه کنند؛ به دو دلیل:

1. سه خط در هم آمیخته شده گاهی اوقات می‌تواند از نظر بصری گیج کننده باشند.
2. اغلب دیده شده است که تقاطع خطوط +DMI و -DMI می‌تواند سیگنال‌های نادرستی تولید کند.

به طور خلاصه، سیستم معاملاتی میانگین جهت‌داری که وایلدر طراحی کرده است، عموماً به عنوان شاخص قدرت روند قابل اعتمادتر است و به عنوان شاخص جهت روند، کمتر کاربرد دارد.

نحوه محاسبه اندیکاتور ADX

این اندیکاتور که در درجه اول برای تعیین قدرت روند یا حرکت استفاده می‌شود، بر اساس فرمول میانگین شاخص جهت گیری محاسبه می‌شود.

برای محاسبه ADX ابتدا باید DM یا حرکت جهت‌دار مثبت (+) و منفی (-) را مشخص کنید. +DM و –DM را می‌توان با محاسبه «حرکت بالا» (قیمت اوج فعلی منهای قیمت اوج قبلی) و «حرکت پایین» (قیمت کف فعلی منهای قیمت کف قبلی) تعیین کرد.

اگر حرکت رو به بالا بزرگتر از حرکت پایین باشد و ضمناً بیشتر از صفر باشد، حرکت جهت مثبت یا (+DM) قلمداد می‌شود و در غیر این صورت، مقدار آن برابر با صفر می‌شود.

اگر حرکت رو به پایین بزرگتر از حرکت بالا و ضمناً بیشتر از صفر باشد، حرکت جهت منفی یا (-DM) قلمداد می‌شود و در غیر این صورت، مقدار آن برابر با صفر می‌شود.

اندیکاتور جهت مثبت (+DI) برابر است با 100 برابرِ EMA (میانگین متحرک نمایی) +DM تقسیم بر ATR (میانگین دامنه حقیقی) برای تعداد مجموعه‌ای از دوره‌ها (معمولاً برای 14 روز). اندیکاتور جهت منفی (-DI) مساوی با 100 برابرِ میانگین متحرک نمایی (EMA) -DM تقسیم بر ATR است.

اندیکاتور ADX برابر است با 100 برابر EMA قدر مطلق (+DI منهای –DI) تقسیم بر (+DI به علاوه –DI).

تحلیل اندیکاتور ADX

اندیکاتور ADX اول از همه برای تعیین اینکه آیا یک بازار اصلاً روند دارد یا خیر (جهت افتراق این بازارها از بازاری که صرفاً نوسان دارد) و دوم برای تعیین قدرت یک روند در یک بازار دارای Trend استفاده می‌شود. در نهایت، اندیکاتور ADX مانند سایر شاخص‌های مومنتوم، اغلب برای نشان دادن یک روند معکوس یا تغییر روند در بازار استفاده می‌شود.

زمانی که مقدار اندیکاتور ADX زیر 25 باشد، یک بازار به جای ترند بودن، در حال نوسان در نظر گرفته می‌شود. البته برخی تحلیل‌گران معتقدند که تنها اندیکاتور ADX زیر 20 نشان‌دهنده عدم وجود روند است و قرائت بین 20 تا 25 را تا حد ممکن (اما نه به طور قطعی) نشان‌دهنده وجود یک روند می‌دانند.

هر اندیکاتور ADX بالاتر از 25 به عنوان یک روند واقعی تفسیر می‌شود. خوانش بین 25 تا 50 نشان‌دهنده شروع روند یا روندی با قدرت متوسط است. قرائت بین 50 تا 100 نشان‌دهنده روندهای افزایشی قوی است. نمودار نشان داده شده در زیر، اندیکاتور ADX را نشان می‌دهد که نشان‌دهنده یک روند صعودی قوی افزایشی است؛ زیرا خوانش اندیکاتور ADX از زیر 10 به نزدیک به 50 می‌رسد.

جهت قدرت روند – به طور افزایشی یا کاهشی قوی – می‌تواند به راحتی با نگاه کردن به شیب خط ADX تعیین شود. یک خط ADX شیب دار، روندی تقویتی را نشان می‌دهد؛ در حالی که یک خط ADX رو به پایین نشان‌دهنده روندی ضعیف است. حال در میان خطوط شیب دار هم، زاویه شیب تندتر نشان‌دهنده روند قوی‌تر است؛ در حالی که زاویه کم عمق نشان‌دهنده روند با قدرت کمتر است.

توجه: تغییر در جهت شیب ADX می‌تواند به عنوان یک شاخص اولیه از شکل گیری روندی جدید باشد، حتی پیش از اینکه قرائت‌های ADX به بالای 25 برود. با توجه به نمودار نشان داده شده در بالا، می‌توانید ببینید که قبل از قرائت ADX به عدد 25، شیب ADX افزایش یافت و وجود یک روند را نشان داد.

اما این اتفاق مطلق و قطعی نیست؛ یعنی قبل از اینکه با هر تغییر شیب ADX از پایین به بالا به سراغ خرید یک اوراق بهادار بروید؛ به خاطر داشته باشید که خط ADX ممکن است به راحتی قبل از اینکه یک روند صعودی واقعی ایجاد شود، به سمت نزولی برگردد. در واقع، این حقه‌ای است که گاهی توسط اندیکاتور ADX ایجاد می‌شود.

نحوه استفاده از اندیکاتور ADX در معاملات

وقتی سیگنال‌های ADX را می‌بینید و می‌خواهید معامله‌ای انجام دهید، می‌توانید این کار را از طریق مشتقاتی مانند CFD انجام دهید. مشتقات به شما این امکان را می‌دهند که با افزایش و کاهش قیمت‌ها معامله کنید. بنابراین، بسته به اینکه فکر می‌کنید با ظاهر شدن یکی از سیگنال‌های ADX چه اتفاقی در قیمت دارایی می‌افتد، می‌توانید یک پوزیشن خرید یا یک پوزیشن فروش باز کنید. به طور کلی، وقتی سیگنال‌های تصادفی را مشاهده می‌کنید، این مراحل را برای معامله دنبال کنید:

معامله هر نوع اندیکاتور تکنیکال نیاز به صبر و توانایی انتظار برای تأیید دارد. ممکن است ظاهر یکی از این سیگنال‌های ADX به معامله‌گران خبر از معکوس شدن روند قیمت بدهد، اما تا زمانی که این اتفاق رخ ندهد، اکثر معامله‌گران این سیگنال را به حال خود رها می‌کنند.

برای شروع معامله با اسیلاتورهای تصادفی، در یک صرافی یا بروکر مناسب، یک حساب باز کنید. برای معامله مستقیم CFD ها، یک حساب لایو انتخاب کنید یا هم این که ابتدا در حساب آزمایشی خود با وجوه مجازی تمرین کنید.

بیشتر بخوانید: اسیلاتور چیست؟

ابزار مالی خود را انتخاب کنید. توجه داشته باشید که سیگنال‌های ADX را می‌توان در اکثر بازارهای مالی مشاهده کرد؛ به خصوص آن‌هایی که نوسانات بیشتری دارند، مانند فارکس، ارزهای دیجیتال و سهام. حال وقت استفاده از راهبردهای سودمند است. دقت کنید که استراتژی‌های زیر برای تجارت سیگنال‌های ADX، صرفاً راهنمایی هستند و نمی‌توان همواره و همه جا برای کسب سود به آن‌ها اعتماد کرد.

1. قدرت روند

در ابتدایی‌ترین حالت، اندیکاتور ADX می‌تواند برای تعیین اینکه آیا یک بازار روند رو به رشد است یا نه استفاده می‌شود. تعیین این مسئله، به معامله‌گران کمک می‌کند بین یک استراتژی دنبال‌کننده روند یا یک سیستم خلاف روند، یکی را انتخاب کنند. زمانی که ADX بالاتر از 20 باشد؛ روندی قوی وجود دارد و زمانی که ADX زیر 20 باشد؛ عملاً هیچ روندی وجود ندارد. همچنین اندیکاتور ADX به دلیل تمام تکنیک‌های هموارسازی خود، تأخیر نسبتاً زیادی دارد. بسیاری از تحلیل‌گران تکنیکال از عدد 20 (و در مواقعی 25) به عنوان سطح کلیدی برای ADX استفاده می‌کنند.

نمودار بالا دو دوره غیر روندی را نشان می‌دهد؛ زیرا نمودار EURUSD با حرکت شاخص ADX به زیر 20 تشکیل شد. با حرکت ADX به بالای 20 و باقی ماندن بالای 20، روندی قوی پدیدار گردید. در نظر داشته باشید که شاخص ADX، باید همراه با سایر اندیکاتورهای حمایت/مقاومت و الگوهای روند به منظور شناسایی یک روند جدید بالقوه استفاده شود.

2. جهت روند و تقاطع

در اینجا یک سیستم ساده برای معامله با این اندیکاتورهای حرکت جهت‌دار وجود دارد. اولین شرط این است که اندیکاتور ADX بالای 20 معامله شود. این موضوع، روند قیمت‌ها را تضمین می‌کند. سیگنال خرید زمانی رخ می‌دهد که +DI از بالای -DI عبور کند. وایلدر توقف اولیه را بر اساس کمترین مقدار در روز سیگنال قرار داد. اگر این مقدار همچنان کم باقی بماند، سیگنال نیز به قوت خود پابرجاست؛ حتی اگر +DI به زیر -DI برگردد. قبل از رها کردن سیگنال منتظر بمانید تا این کمینه قیمت، نفوذ خود را انجام دهد.

این سیگنال صعودی اگر (یا به بیان دیگر، هنگامی که) ADX افزایش یابد و روند تقویت شود، تقویت می‌شود. هنگامی که روند توسعه یافت و سودآور شد؛ معامله‌گران می‌توانند در صورت ادامه روند، یک استاپ لاس و Trailing Stop را وارد کنند. زمانی که -DI از بالای +DI عبور می‌کند؛ سیگنال فروش فعال می‌شود. مقدار بالایی (High) در روزی که سیگنال فروش ایجاد می‌شود، به اولین Stop Loss تبدیل می‌گردد.

نمودار بالا سه اندیکاتور حرکت جهت‌دار را نشان می‌دهد. تنظیم کردن اندیکاتور برای بازه‌های زمانی محدودتر به معنای سیگنال‌های احتمالی بیشتر است. هنگامی که ADX به بالای 20 با +DI بالای -DI حرکت می‌کند، سیگنال خرید ظاهر می‌شود و سیگنال خروج، زمانی ظاهر می‌شود که +DI به زیر –DI حرکت می‌کند.

مانند بسیاری از این سیستم‌ها، هنگام استفاده از اندیکاتور ADX نیز سیگنال‌های عالی و سیگنال‌های بد وجود خواهند داشت. کلید، مانند همیشه، ترکیب این اندیکاتور و سیگنال‌های آن با سایر جنبه‌های تحلیل تکنیکال است؛ مانند:

• سطوح حمایت و مقاومت، از جمله خطوط روند، اصلاحات فیبوناچی، الگوهای هارمونیک، نقاط محوری
• الگوهای نمودار، از جمله سبک‌های غربی مانند بالا و پایین دوتایی / سه گانه یا سر و شانه‌ها، و الگوهای کندلی ژاپنی مانند دوجی یا توجه به بازار گاوی و خرسی
• سایر اندیکاتورهای معاملاتی، از جمله بولینگر باند، RSI، مکدی، ایچیموکو یا Stochastic

قیمت و ADX

تحلیل‌گران و سرمایه‌گذاران به ندرت از اندیکاتور ADX به تنهایی استفاده می‌کنند. از آنجایی که این اندیکاتور جهت روند را نشان نمی‌دهد؛ معمولاً همراه با شاخص‌های روند، مانند میانگین‌های متحرک یا مناطق حمایت و مقاومت (که برای تجزیه و تحلیل حرکت قیمت استفاده می‌شوند) استفاده می‌شود.

به عنوان مثال، یک کاربرد ایده‌آل استفاده از شاخص‌های روند در ترکیب با ADX، نمونه‌ای است که در آن قیمت یک اوراق بهادار در یک محدوده (Range)، با سطوح قیمت حمایت و مقاومتی به وضوح تعریف شده، معامله می‌شود؛ اما پس از معامله، قیمت از طریق شکستن سطوح حمایت یا مقاومت، از آن محدوده معاملاتی خارج می‌شود. اگر شکست قیمت با افزایش قرائت‌های ADX همراه باشد، آن گاه این اتفاق نشان‌دهنده وجود یک روند است و این نشانه، تاییدی از اعتبار شکست است و یک تحلیل‌گر، روندی را پیش بینی می‌کند که در جهت شکست ادامه دارد.

ADX به عنوان یک شاخص واگرایی

ADX همچنین گاهی اوقات، مانند سایر اندیکاتورهای مومنتوم، به عنوان یک شاخص واگرایی که می‌تواند نشان‌دهنده تغییر روند یا معکوس شدن بازار باشد، استفاده می‌شود. قیمت و مقادیر ADX، هر دو در بازاری که روند به شدت بالایی دارد، به سطوح بالاتری افزایش می‌یابند. اما اگر سطوح ADX حتی با افزایش قیمت شروع به کاهش کند، این واگرایی بین حرکت قیمت و ADX ممکن است نشان‌دهنده این باشد که بازار در حال از دست دادن حرکت است و این موضوع احتمالاً به دلیل چرخش بازار به سیری نزولی باشد.

در چنین شرایطی، تحلیل‌گران به دقت حرکت قیمت را برای نشانه‌های بیشتر از تغییر روند احتمالی زیر نظر خواهند داشت؛ زیرا کاهش ADX به خودی خود، به عنوان نوعی سیگنال هشدار اولیه عمل کرده است.

جمع‌بندی

اندیکاتور ADX توسط تحلیل‌گران تکنیکال به عنوان یک شاخص بسیار مفید شناخته شده است و مبدل به یکی از پرکاربردترین ابزارهای تحلیل تکنیکال شده. این اندیکاتور، یکی از قابل اعتمادترین شاخص‌های قدرت روند است و به بسیاری از تحلیل‌گران کمک کرده است تا بازارهای رنج را به درستی شناسایی کنند و از فریب خوردن به سمت خریدهای کاذب یا خرید در بازارهایی که اساساً صاف هستند و به جایی نمی‌رسند؛ اجتناب کنند.

سوالات متداول

1.شاخص ADX چیست؟

شاخص ADX یک ابزار تحلیلی است که برای اندازه‌گیری قدرت یک روند در بازار و تعیین قوت روند (رو به بالا یا پایین بودن آن) استفاده می‌شود.

2. به چه منظوری از شاخص ADX در معاملات استفاده می‌شود؟

شاخص ADX به ترتیب از زیرساختارهای قوت روند بازار بازگو می‌کند و معامله‌گران می‌توانند از آن برای تصمیم‌گیری در مورد ورود یا خروج از معاملات استفاده کنند.

3. چگونه مفهوم شاخص ADX تحلیل می‌شود؟

اندیکاتور ADX مقداری بین ۰ تا ۱۰۰ ارائه می‌دهد؛ ارقام بالاتر نشان‌دهنده قوت بیشتر روند بازار هستند.

4. چگونه شاخص ADX محاسبه می‌شود؟

محاسبه ADX بر اساس اختلاف بین DI+ و DI- و نسبت DI+/DI- صورت می‌گیرد.

5. چگونه معامله‌گران می‌توانند از اطلاعات ارائه شده توسط شاخص ADX برای تصمیم‌گیری استفاده کنند؟

معامله‌گران می‌توانند با مشاهده تغییرات در مقدار ADX و رابطه آن با DI+ و DI-، تغییرات قوت روند بازار را تحلیل کنند.

6. آیا معامله‌گران می‌توانند شاخص ADX را به تنهایی استفاده کنند یا نیاز به دیگر ابزارها هم دارند؟

ممکن است معامله‌گران از شاخص ADX به تنهایی استفاده کنند؛ اما معمولاً این اندیکاتور با سایر ابزارهای تحلیلی همراه می‌شود.

با بهره‌گیری از مطالب ارائه شده در سایت آکادمی شامی، می‌توانید همه اطلاعات لازم برای شروع و حرفه‌ای شدن در حوزه معامله‌گری را به دست بیاورید. پیشنهاد ما به شما استفاده از آموزش معامله گری کربن است. همچنین اگر نیاز به مشاوره دارید مشاوران آکادمی شامی آماده ارائه خدمات و مشاوره رایگان به شما هستند. برای درخواست مشاوره لطفا فرم زیر را پر کنید تا در اسرع وقت با شما تماس گرفته شود.